Газрын тосны төслийг тушсан улстөрчдийн амбиц
Газрын тос гэдэг дэлхийн геополитикийн том сэдэв. Монгол Улсад эл сэдэвт хамааралтай байх боломж бүрэн дүүрэн бий. Харамсалтай нь манайх дотооддоо газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих ажлыг эхлүүлж чадсан ч хурган дарга, улстөрчдийн жижиг амбиц гацаасаар байна. Тодруулбал, 80 жилийн түүхтэй газрын тосны салбар импортын шатахууны хамааралд ортлоо унасан. Бүр газрын тос гаргах мэргэжилтэнгүй болтлоо мухарджээ.
2024-01-27
Амсхийх завгүй “ажилгүйчүүд”
Дөлгөөний ээж өглөө бүр 06.30 цагт сэрдэг. Тэрбээр долоон сартайгаас зургаан нас хүртэлх дөрвөн хүүхэдтэй. Хүүхдүүддээ унд цайг нь бэлдэж өгөхөөс түүний өглөө эхэлдэг. Долоон сартай охиноо хуурайлж, хөхүүлнэ. Энэ зуур ээжээсээ тусламж авч, нялх охиноо үлдээчхээд хоёр настнаа цэцэрлэгт нь хүргэхээр гардаг. Гэртээ ирэнгүүтээ зургаан настай хүүгээ уншуулж, бичүүлж, бодуулах зэргээр гэрийн даалгаврыг нь хийлгэнэ. Хажуугаар нь аутистик хүүгийнхээ идэх дуртай, өөрт нь тохирсон хоолыг хийж өгнө. Түүний дунд хүү Дөлгөөн өнгөрсөн онд аутизмын хүрээний эмгэгтэй гэж оношлогджээ
2024-01-25
Хуулиас давсан эрх эдэлж, ТӨК-д онцгой дэглэм тогтоох учиргүй
Нэгэн төрийн өмчит компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн (ТУЗ) гишүүн “Төрийн нууц, үндэсний аюулгүй байдлын удирдамжтай нэрээр ТУЗ зарим шийдвэр гаргахад саад тавьдаг. Нууцын тамгатай тийм гэрээг ТУЗ-ийн гишүүдэд үзүүлдэггүй. ХАСХОМ гээд хамаг мэдээллээ тайлагнаж, ТУЗ-д орчхоод хараат бус гишүүнээр ганц жил ч ажиллаж чадахгүй бол анхнаасаа эрсдэл үүрч, ажиллах хэрэг байна уу. ТУЗ буруу шийдвэр гаргахад саналаа хэлж чадахгүй, дараа нь сайн ажиллаагүй гэх нэр зүүх нь байна шүү дээ” хэмээн ярьсан юм. Энэ үг төрийн өмчит компанийн шийдвэрийг төрийг төлөөлсөн этгээд хүссэнээрээ, дураараа гаргачихдаг гэдгийг ойлгуулж болох мэт.
2024-01-23
“Халамж”-ийн үнэтэй эрчим хүч салбараа “дефолт” зарлахад хүргэх вий
1915 онд Богд хааны ордонд анхны чийдэнг асааж байжээ. Өнөөдөр ч тус чийдэн айл өрх, гудамж, хотыг гэрэлтүүлсээр. Харин Монгол Улс цахилгаанаа үйлдвэрлэсэн өртгөөс нь бага үнээр хэрэглэгчдэд түгээдэг цор ганц улс гэдгийг уншигч та мэдэх үү. Эрчим хүчний эх үүсвэр иргэдийг утас, телевизээс уях нөхцөлийг бүрдүүлсэн ч өсөж буй хэрэглээг хангахад асуудал үүсэв. Хэрэглэгч бүр хэмнэж байж одоогийн нөөцөөр 2026 он хүртэл тэснэ гэх арга ядсан тайлбарыг салбарынхан хэлэх дээрээ тулав.
2024-01-20
Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийн төсөл Монгол Улсын тусгаар тогтнолд халтай юу
Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг иргэд эсэргүүцэж, нэгдүгээр сарын 13-ны өдрөөс төв талбайд жагссан. Тус хуулийг улс орны тусгаар тогтнол руу халдсан заалттай хэмээн үзэж ийн байр сууриа илэрхийлэв. Харин Засгийн газраас гурван жилийн хугацаанд судалж, хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулахад гол нөлөө үзүүлэх хууль хэмээн тайлбарласан. Харамсалтай нь хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг УИХ-аар хэлэлцэх эсэх асуудлаар Ардчилсан намын гишүүд завсарлага авсан. Мөн УИХ-ын Тамгын газарт тус хуулийн төслийг хойшлуулах 156 албан бичиг ирсэн учраас хэлэлцэх эсэх асуудлыг хойшлуулсан юм.
2024-01-19
Тохижилт үйлчилгээнийхний ажлын ачаалал, дарамт хэрээс хэтэрлээ
Төр “данхайсан” бүтцээ багасгахын тулд хог ачилтын үйлчилгээг өнгөрсөн оны аравдугаар сараас хувийн хэвшлийн байгууллагуудад хариуцуулсан. Ингэхдээ хянах эрх мэдлийг нь дүүргүүдийн Хот тохижилтын албанд олгосон байдаг. Түүнчлэн энэ сарын 1-нээс хот тохижилтын үйлчилгээ, тэр дундаа зам, талбайн цэвэрлэгээний ажлыг дүүргүүдэд хариуцуулаад байна. Тохижилт үйлчилгээний ажилчид үүр цайхаас үдшийн бүрий хүртэл ажилладаг. Энэ хугацаанд хүрз, шүүр л гол “нөхөр” нь болдог. Тэдний ажлын нөхцөлийг сурвалжиллаа.
2024-01-19
Үнэгүйдсэн баялаг ба “задарсан” хэрэглээ
Хотын төвд барилга барьж буй “Хурд пропертийз” хэмээх компани сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд 5.7 сая шоо метр хөрсний усыг зөвшөөрөлгүй шавхан урсгаж, байгалийн нөөцөд хохирол учруулсныг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Усны газрынхан энэ сарын 5-нд олон нийтэд мэдээлсэн. Барилга, байгууламж, дэд бүтэц, уул уурхайн үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгжүүд хөрсний усыг шавхахдаа холбогдох байгууллагуудаас заавал зөвшөөрөл авч, дүгнэлт гаргуулан, хууль, журмын дагуу төлбөр төлөх ёстой
2024-01-18
Дэлхий “түлшээ” сольсон ч Монгол Улс нүүрсэндээ найдсаар
Монгол Улс 2023 онд рекорд тогтоосон нь 70 орчим сая тонн нүүрс экспортолсон явдал юм. Харин цаашид дээрх хэмжээний нүүрс экспортолсоор байх уу гэдэг асуулт анхаарал татна. Учир нь, уул уурхайн салбарын чиг хандлага өөрчлөгдөж, дэлхий “түлшээ” солих үйл ажиллагаа эрчимжсэн. Өөрөөр хэлбэл, эрчим хүчний уламжлалт эх үүсвэр болох газрын тос, нүүрс, байгалийн хийн хэрэглээ ирээдүйд хумигдана. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай Парисын хэлэлцээр бол үндсэндээ уул уурхайн салбарт шинэ жимийг гаргах луужин. Олон улс хүлэмжийн хий ялгаруулдаг уламжлалт эрчим хүчний эх үүсвэрээс татгалзаж, сэргээгдэхээр орлуулах зорилт тодорхойлж эхэлсэн нь үүний баталгаа. Манай улсын нүүрсний гол экспортлогч БНХАУ ч нүүрснээс татгалзах замдаа орсон.
2024-01-18
Гамшгийн менежментээр үлгэрлэгч япончуудаас суралцъя
Хэрэв бид гамшигт тэсвэртэй улс, хотыг бий болгож, ирээдүйд тохиож болзошгүй эрсдэлүүдийг гарз хохирол багатай даван туулъя гэвэл энэ чиглэлээр сургамж, туршлага арвинтай Японы менежментээс суралцах хэрэгтэй. Үндэсний болон орон нутгийн хэмжээнд гамшгийн бэлэн байдал, хариу арга хэмжээний системийг ижил түвшинд хөгжүүлж чадсан тэднээс үлгэрлэх шаардлагатай. АНУ-ын Зүүн хойд их сургуулийн улс төрийн шинжлэх ухаан, олон нийтийн бодлогын тэнхимийн проффессор, сүүлийн 10 гаруй жилийн турш гамшгийн эрсдэлийг судалж буй Даниел Алдрих “Японд хүн бүрд өгч чадах сургамж бий” хэмээн хэлсэн байдаг.
2024-01-17
Монголын өвөл гамшгаас ялгаагүй болжээ
Шинэ жилийн баярын үеэр буюу өнгөрсөн сарын 30-наас хойших гуравхан хоногийн хугацаанд улсын хэмжээнд 48 хүн зуурдаар амиа алджээ. Үүний шалтгаан нь осол гэмтэл, иргэд архидан согтуурсантай холбоотой байв. Яг тухайн үед Япон Улсын Ишикава мужид газар хөдөлсөн. Манай цагдаагийн байгууллагынхан шинэ жилийн үеэр эндсэн хүний тоог мэдээлэх үеэр буюу энэ сарын 2-нд Японд газар хөдөлсний улмаас 48 хүн амь үрэгдээд буйг олон улсын хэвлэлүүдэд бичиж байсан билээ. Гадаадад гамшиг болоход л ийм тооны хүн амь үрэгддэг. Тэгвэл Монголд баяр нь хүртэл гамшгийн үеийнхтэй адил тооны хүн “авч оддог”-ийн жишээ нь энэ. Гэтэл үүнийг иргэд ч, эрх баригчид ч төдийлөн тоохгүй, болох ёстой зүйл жам ёсныхоо дагуу л өрнөж байгаа мэт хандсаар өдий хүрчээ.
2024-01-15
Угаараар амьсгалсны нөхөн төлбөрийг Хотын удирдлагаас нэхэцгээе
2024 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс Нийслэл хотын албан татварыг нэмсэн. Тодруулбал, НИТХ-ын 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 5-ны хурлаас дээрх татварын хувь хэмжээг нэмэгдүүлэх шийдвэрийг гаргажээ. Нийслэл хотын албан татварын хувь хэмжээг нэг байсныг хоёр хувь болгон өөрчлөлт оруулсан гэсэн үг. Улмаар 2024 онд 32 тэрбум төгрөгийг төвлөрүүлнэ. Энэ татварыг төлснийхөө хэрээр иргэд эрүүл, ая тухтай нөхцөлд амьдрах учиртай. Гэтэл татвар төлөгчид нь хохирдог, эрх нь зөрчигддөг байдал газар авсаар...
2024-01-10
Онцгой анхаарал шаардсан орон сууцын аюулгүй байдал
Барилгын компаниуд нь байртай болох гэсэн эрэлтэд дөрөөлж, ашиг олохоо урьтал болгон чанар, аюулгүй байдлын наад захын шаардлага хангахгүй, хэдхэн жил болоод л тараа таниулах хэврэг сууц барьдаг. Шилэн хөвөн, полиэстер зэрэг аль хямд, галд өртөмтгий материалуудыг түгээмэл ашигладаг болсон нь түймрийн эрсдэлийг улам нэмэгдүүлж буй. Мөн бөгс эргэх зайгүй шахам давчуу орон зайд барилга шавааралдуулан барьдаг болсноос гамшиг, ослын үед яаралтай, хариу арга хэмжээ авах боломж нөхцөл ч тэр хэрээр хумигдсан.
2024-01-04
Цахим орчинд хүүхдийн эрхийг “дэвсэлсээр” л байх уу
Интернэт хэрэглэгчдийн тоо өдөр ирэх тусам өсөн нэмэгдэж байна. Үүнийг ашиглаагүй хүн мэдээллээс хоцорч, даяаршиж буй нийгмийн ёроолд үлдэж байгаа мэтээр ярих нь цөөнгүй. “Мэдээлэл их байх тусам тэгтэй тэнцдэг” гэлцдэг. Хүн бүр мэдээлэгчийн үүрэг гүйцэтгэж, үнэн, эсэх нь мэдэгдэхгүй зүйлсийг цахим хуудсандаа нийтэлж, хандалтын төлөө юуг ч золиход бэлэн болжээ. Мэдээлэл гэдэг зөвхөн хэвлэл мэдээллийн байгууллагаас л “гардаг” зүйл биш. Иргэн бүр хэлж буй үг, үйлдлээрээ бусдад дохио буюу мэдээллийг дамжуулдаг. Цахим орчинд хүссэнээ нийтлэхдээ бусдын эрхийг ноцтойгоор зөрчдөг. Ялангуяа хүүхдийн эрхийг. Тэдний зураг, бичлэгийг цахим хуудсанд нээлттэйгээр байршуулж, хандалт авахын тулд буруу, зөвийг нь ялгалгүйгээр хүссэн зүйлээ бичих нь түгээмэл. Харамсалтай нь, үүнийхээ төлөө ямар ч хариуцлага хүлээдэггүй.
2023-12-28
Авлигачдын учруулсан хохирлыг ард нийтээрээ амссан жил
Түүнчлэн Орос, Монголын парламентын удирдлага харилцан айлчилсан юм. Мөн Ерөнхийлөгч Лаост, тус улсын хууль тогтоох байгууллагын удирдлага манайд харилцан айлчлав. Манай төр, засгийн удирдлагын хувьд улирч буй онд 13 удаа томоохон айлчлал хийж, Америк, Хятад, Вьетнам, Япон, БНСУ, Арабын Нэгдсэн Эмират Улс зэрэг орныг зорьсон байна. Үүнээс гадна Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейн 78 дугаар чуулган, Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх дэлхийн удирдагчдын болон “Бүс ба зам” олон улсын хамтын ажиллагааны дээд түвшний уулзалтад тогтмол оролцож, гадаад харилцаанд улсаа бүрэн эрхтэй төлөөлөх Үндсэн хуулиар олгосон бүрэн эрхээ хэрэгжүүлж ажиллав.
2023-12-25
Гэр бүлийн хуулиа даруй батлахгүй бол Япон, Солонгосын алдааг давтахад ойрхон байна
Гэр бүлийн тухай хуулийн төсөлд дэвшилттэй заалтууд орсон, цаашдаа өөрчлөлт гарах болов уу хэмээн урлаг соёл, спортынхон, багш, эмч гээд салбар бүрийнхэн хүлээж байна. Нөгөөтээгүүр, гэр бүл, хүүхдийн чиглэлээр ажилладаг, хохирогчдод дэмжлэг туслалцаа үзүүлдэг, тулж ажилладаг “галын шугам”-ынхан сайн хууль баталлаа ч салбар дундын уялдаагүй бол үр дүн гарахгүй гэдгийг онцоллоо. Түүнчлэн шаардлагатай төсвийг нь шийдэхгүй, мэргэжлийн боловсон хүчнээ томилохгүй бол хууль баталсан ч хэрэгжүүлэх хүнгүйн улмаас цаасан дээрээ л үлдэхийг сануулж байгаа. Тэдэнд дуулгах, мөн уншигчидтайгаа хуваалцах таатай мэдээ байна.
2023-12-22
Х.Нямбаатарын гаргасан шийдвэр үнэхээр “шорвог” байна
Ул боовыг л тэгш, сондгойгоор өрдөг гэж боддог байлаа. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд хотын даргын алба хашсан сэтэртнүүд иргэдийнхээ унах машиныг улсын дугаараар хязгаарладаг боллоо. Мөн дайран дээр давс гэгчээр БШУ-ны сайд аялдан дагаж, анх удаа өвөл болж хүйтэрч байгаа юм шиг аяглаж, дунд сургуулийн үйл ажиллагааг цахимд шилжүүлэх гэнэтийн шийдвэр гаргав.
2023-12-20
Эрхийн хязгаарлалтад “дөнгөлүүлсэн” нийслэлчүүд
Манай улс цар тахлын үед ерөнхий боловсролын сургуулиудыг урт хугацаанд цахимаар хичээллүүлсэн. Үүнээс үүдэлтэй хоцрогдлыг бүрэн нөхөж чадаагүй, сурагчдын мэдлэг, ур чадварын түвшин нийтээрээ тааруу байгаа нь дотоодын ЭЕШ болон олон улсын PISA зэрэг үнэлгээгээр “илэрсэн” энэ цагт ерөнхий боловсролын сургуулиудын сургалтын үйл ажиллагааг цахим хэлбэрт шилжүүлсэн нь дэндүү хариуцлагагүй, харалган зохицуулалт боллоо.
2023-12-20
Эрхэм анд нөхрийгөө эргэн санахуйд
Жил бүрийн энэ өдөр хамт олон нь Бал эрхлэгчийгээ санан дурсаж, хийсэн, бүтээснээр нь бахархан, хүндэтгэл үзүүлдэг уламжлалтай. Энэ удаа түүний“Шөнө амталсан нулимс” жүжгийн тухай нийтлэлийг та бүхэнд хүргэж байна. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, сэтгүүлч, зохиолч Ц.Балдоржийн “Шөнө амталсан нулимс” жүжгийг 2005 онд анх Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа найруулан тавьж байсан бол энэ онд “Мөрөөдлийн театр”-ынхан Э.Ёндоншаравын шинэчилсэн найруулгаар дахин олон нийтэд хүргэсэн юм. Бараг 20 орчим жил өнгөрсөн ч тайзны энэ бүтээл агуулга, ач холбогдлоо алдаагүй, өнөөгийн нийгэм, улс төрд засаж залруулах ёстой гажуудлыг бидэнд сануулсаар байгаа билээ.
2023-12-15
