Хэзээ хогоо хаяж сурах вэ

Хог хаягдлыг ачих, тээвэрлэх үйл­чил­гээ­ний менежментийг сайжруулах аж­лын хүрээнд нийслэлийн хэмжээнд 18.00-21.00 цагаас бусад үед хог хаяхыг хориглоод буй билээ. Хог тээвэрлэх ажлыг авто замын хөдөлгөөний ачаалалтай уялдуулан шөнийн цагийн хуваарьт шилжүүлсэн нь энэ юм. Уг зо­хицуулалтыг энэ сарын 4-нөөс мөрдөж эхэл­сэн. Улаанбаатар хотын Захирагчийн аж­лын албаны Орчны бохирдол, хог хаягдлын, удирд­лагын хэлтсийн дарга Б.Мөнх-Эрдэнэ үүний талаар “Түгжрэл ихтэй өдрийн цагаар бус, шөнө хог ачиж тээвэрлэх юм. Хог хаягд­лын менежментийг сайжруулахын тулд ан­ги­лан ялгаж, дахивар хаях савнуудыг байр­шуулж, зориулалтын машин, техникээр та­­тах аж­лыг энэ оны нэгдүгээр улиралд баг­таан хэрэг­жүү­лэхээр ажиллаж байна. Хог хаях соёл тө­лөв­шүүлэхэд иргэдийн оролцоо маш чу­хал. Зөв­шөөрөлгүй газар хог хаяхгүй байх, бас зөр­чил гаргасан иргэнийг хороо, дүү­рэг­тээ мэ­дэг­дэх хэрэгтэй” гэж байв.
Гэвч эл зохицуулалттай холбоотойгоор ир­гэд хогоо орон сууцынхаа орц, үүдэнд хаях то­­хиолдол нэлээд олширсон талаарх шүүмж­лэл гарах болов. Тодруулбал, зөвшөөрснөөс бусад үед хог хаяхдаа камерт “баригдахгүйн” тулд байрныхаа орц, хонгилд орхичихдог бо­лол­той. Нөгөөтээгүүр, хог хаях цагтай болс­ныг огт мэдээгүй хүн цөөнгүй аж. Түүнчлэн “Мон­голчууд шөнө оройн цагаар хогоо хая­даггүй” гэж зөрүүдлэн эсэргүүцэгчид ч бий гэнэ. Иргэд зөвшөөрснөөс бусад цагт хог хая­сан, эсэхийг хэрхэн хянаж, хариуцлага тоо­цож буйг Б.Мөнх-Эрдэнээс тодруулахад “Цагаа мөрдөөгүй хүмүүст хариуцлага тооцох юм уу, торгууль ногдуулах зэрэг арга хэмжээ аваагүй. Нийслэлийн хэмжээнд 18.00-21.00 цагаас бусад үед хог хаяхыг хориглосон шийдвэр болон үүний ач холбогдлын талаар иргэд, олон нийтэд таниулах үйл ажиллагааг одоогоор хэрэгжүүлж байна. Эл ажлыг дүүрэг, хороо, СӨХ-ныхон зохион байгуулж эхэлсэн. Өөрөөр хэлбэл, иргэн зөвшөөрснөөс бу­сад үед хог хаясан тохиолдолд цагийн зо­хи­цуулалтыг мөрдөх талаар тайлбарлаж, та­ниулж буй” гэв.
Эл зохицуулалт нь зөвхөн Улаанбаатар хо­тод л мөрдүүлдэг арга хэмжээ биш. Ир­гэ­дийг хогоо ангилан хаях дадал зуршилд су­рал­­цуулахын тулд олон улс оронд тодорхой өдөр, цагийн хуваарь гаргасан байдаг. Энэ нь хотоо цэвэр байлгах төдийгүй хог хаягдлыг да­хин боловсруулах үйл ажиллагааг дэмжих зорил­готой гэнэ. Жишээ нь, Японд нарийн заа­вар, цагийн хуваарьтай бөгөөд шатдаг хогийг мягмар, баасан, хуванцрыг лхагва гарагт гэх мэтээр ангилж хаях ёстой аж. ХБНГУ бүс нутаг бүрдээ өөр зохицуулалттай. Хуваарь зөрч­сөн иргэнийг торгох зохицуулалтыг за­рим бүс нутагт нь мөрддөг.
Монголчууд олноор ажиллаж, амьдардаг БНСУ-д манайхтай адил 18.00 цагаас хойш хог хаях журамтай юм байна. Ингэхдээ тус­гай уутанд хийж, зөв газарт нь байрлуулах ёс­той. АНУ-ын хот, муж бүрд өөр өөр хуваарь мөрд­дөг. Зарим хотод долоо хоногт ганц­хан удаа хог ачдаг. Харин томоохон хо­туу­дад нь до­лоо хоногт хэд хэдэн удаа ачих зохи­цуу­лалт­тай. БНХАУ-ын хувьд зөвхөн томоо­хон хо­тууд нь хог хаях цагийн хуваарь, тодор­хой байр­шилтай аж. Түүнчлэн хогоо зөв ан­ги­лаа­гүй иргэдэд торгууль ногдуулах журам­тай гэ­нэ.

М.Оч