“40 гаруй төрлийн татвар, хураамжийн дарамтыг иргэд нуруундаа үүрдэг”

Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн холбооныхон Тат­варын багц хуулийн шинэчлэлтэй холбоотойгоор өчигдөр хэ­лэл­­цүүлэг зохион байгууллаа. Үүний хүрээнд иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагын төлөөлөл санал солилцсон юм. Уг хэ­лэл­цүү­лэгт оролцогчид зөвхөн цалингийн орлогоороо амь­дар­даг хүмүүсийн НӨАТ-ын буцаан олголтыг нэмэх хүсэлтэй бай­гаа­гаа онцолсон юм. Мөн бага, дунд буюу амьжиргааны батал­гаажих түвшнээс доош орлоготой бол НӨАТ-ыг 100 хувь буцаан олгох шаардлагатайг тодотголоо.
Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны дэд ерөн­хий­лөгч Б.Рагчаа “Улсын төсөв хэлэлцэхтэй холбогдуулан иргэдийн бодит орлогыг нэмэх санал, шаардлагыг УИХ, төрийн байгууллагуудад удаа дараа уламжилсан. Гэвч бидний саналыг хүлээж аваагүй. Тө­рийн албан хаагчдын цалинг зургаан хувиар нэмэх санал оруулж ирсэн.  2024 онд инфляц 8.3 хувь­тай байв. Мөн цахилгааны үнэ нэм­сэнтэй холбоотойгоор бусад бараа, бүтээгдэхүүний үнэ ч дагаад өслөө. Одоогоор манай улсад хүчин төгөлдөр мөрдөж буй хууль, дүрэм, жур­мын хүрээнд иргэд 20 орчим төрлийн татвар, 10 га­руй шимтгэл, 10 орчим хураамж төлж буй. Тэгэхээр нийт 40 гаруй төрлийн татвар, хураамж, шимтгэлийг иргэд нуруундаа үүрч буй гэсэн үг. Гэтэл иргэдийн цалин хөлс, бодит орлого нэмэг­дээ­гүй. Иймд татварын хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах санал, шаард­ла­гыг удаа дараа гаргаж буй. Хувь хүний орлогын албан тат­варын хуульд иргэдийн бодит орлогыг нэмэгдүүлэх боломж уг нь бий. Ту­хайлбал, сард дунджаар та­ван сая хүртэлх төгрөгийн ца­лин авч буй хүний ХХОАТ-ыг тав хүртэлх хувиар тооцох хэ­рэг­тэй” гэв. 
Тэрбээр мөн “120 сая хүртэлх төгрөгийн орлоготой хүнээс 10, 120-180 сая бол 15, түүнээс дээш тохиолдолд 20 хувийн татвар авч байна. Нэг ёсондоо 10-20 хувийн татварын шатлалтай гэсэн үг. Үүнийг нэг шатлалаар доошлуулж, 0-60 сая хүртэлх төгрөгийн ор­лого олж буй бол таван хувь болгох нь зүйтэй. Хоёрдугаарт, татварын бодлогоор орон сууцтай болох боломжтой. Анх удаа орон сууцад орж буй иргэд зургаа хүртэлх сая төгрөгийн хөнгөлөлт авч байна шүү дээ. 2019 онд орон сууцын дундаж үнэ 2.5 сая төгрөг байв. Харин өдгөө нэг ам метр нь дөрвөн сая орчим болжээ. Тэгэхээр өмнөх үеийнхтэй харьцуулахад орон сууцын үнэ бараг хоёр дахин өссөн гэсэн үг. Тиймээс хөнгөлөлтийн хэмжээг хоёр дахин нэмэх ёстой. Багадаа 10 сая төгрөгийн урамшуулал олгодог болгох саналтай байна. Үүнээс гадна аж ахуйн нэгж, байгууллагуудаа тат­варын бодлогоор тодорхой хэмжээнд дэмжих нь зүйтэй. Бас НӨАТ-тай холбогдуулан буцаан олголтыг хоёр бус, та­ван хувь болгох хэрэгтэй” гэсэн юм.

У.Сүрэн