“Чингисийн хүүхдүүд”, “Аравт” зэрэг киноны найруулагчийн шавь Ц.Дэнсмаа Японы Токио хотод зохион байгуулсан богино хэмжээний баримтат кино бүтээлийн “Цүрүкава” наадмын тусгай шагнал хүртсэн байна. Монгол бүсгүйн найруулсан “Аргал” кино тус улсын уран бүтээлчдийн 92 киноноос тунаж, сүүлийн шатанд өрсөлдөх 24-ийн нэгээр шалгарч, улмаар тусгай байр эзэлжээ. Залуу найруулагч, уран бүтээлчдийг дэмжих зорилготой уг наадмын ерөнхий шүүгч Когава Казүяа “Монголын тал нутаг, нүүдэлчдийн амьдрал, ахуйг харуулсан дүр зургийг олонтоо харж байсан ч “Аргал” киноных шиг бодит зураглал, реалист дүр төрхийг анх удаа үзлээ” хэмээн үнэлсэн талаар найруулагч Ц.Дэнсмаагийн оронд шагналыг нь гардан авсан сэтгүүлч Х.Эрдэнэцэцэг мэдээлэв. Түүнтэй цахимаар холбогдоход “Тав дахь удаагийн “Цүрүкава” наадамд оролцсон залуу уран бүтээлчид нийгмийнхээ амьдралын эргэн тойрон дахь асуудлуудыг олон өнцгөөр хөндөж, киногоо янз бүрийн төрлөөр бүтээсэн нь сонирхолтой байсан. Кинонуудаас залуу хүний дэврүүн хүсэл, ер бусын, сонирхолтой, хачирхалтай төсөөлөл, эрх чөлөөт сэтгэлгээ “ханхалсан” бөгөөд энэ талаар шүүгчдийн багийн гишүүн, найруулагч Кёохара “Кино хийнэ гэдэг нь сансарт аялахтай адил” гэж хэлсэн. Ирэх онд эл наадамд монгол бүтээлчид маань олноор оролцоосой” гэж ярилаа. Японд ажиллаж, амьдардаг эл бүсгүй “Аргал”-ыг тус наадамд оролцуулахаар хөөцөлдсөн бөгөөд зохион байгуулагчдын тавьсан “Найруулагч, эсвэл бие төлөөлөгч нь заавал хүрэлцэн ирэх ёстой” гэсэн шаардлагын дагуу очиж, үйл ажиллагаа болон шагнал гардуулах ёслолд нь оролцсон юм байна.
Ц.Дэнсмаа 2016 онд СУИС-ийн кино найруулагчийн анги төгссөн бөгөөд өдгөө “Дижитал контент” компанитай хамтран ажиллаж байна. Тус байгууллагынхан Монголын кино уран бүтээлүүдийг олон улсад таниулах, сурталчлах, наадмуудад илгээх тал дээр онцгой үүрэгтэй ажилладаг аж. Эл киноны найруулагч Ц.Дэнсмаа энэ талаар мэдээлэв.
Долоон минут үргэлжилдэг “Аргал”- ынх нь талаар Ц.Дэнсмаагаас тодрууллаа.
-Аргал гэдэг зүйлээр монголчуудын аж байдал, ахуйн соёл, зан заншлыг харуулахаас гадна өөр юү илэрхийлэхийг хүссэн бэ?
-Аргал бол монгол ахуй, өв соёлтой салшгүй холбоотой. Монголчууд эртнээс түлж, бас май тавих зэргээр ашиглаж ирсэн эл зүйл ахуйн хэрэглээ төдий биш. Аргал, хомоол уугиулан май тавих нь нэг талаар элдэв шавж үргээх, нөгөөтээгүүр, ариутгах арга юм. Монгол мал дураар бэлчиж, өвсний шимтэйг иддэг учраас аргалд нь өчнөөн төрлийн ургамал агуулагддаг, нянгийн эсрэг үйлчилгээтэй, тэр ч бүү хэл, түүнд үрждэг бор хорхой нь хортой бодисыг шингээдэг болохыг япон эрдэмтэд хэдийн баталчихсан. Гэтэл хотод төрж, өссөн, орчин цагийн монгол хүүхдүүд ийм гайхалтай өв соёлоо мэдэхгүйд хүрч байна. Манай хүүхэд ч нэг удаа аргал түүж байгааг минь харчихаад “Та яагаад муухай баас бариад байгаа юм бэ” гэж асуусан. Тиймээс аргалаар дамжуулан монгол ахуйнхаа сайхныг харуулж, таниулахыг хүссэн. Гадаадын үзэгчдэд богино хэмжээний бүтээлээр дамжуулахад хамгийн тохиромжтой сэдэв нь монгол ахуй гэж боддог.
-“Аргал”-ыг өөр кино наадмуудад илгээсэн гэсэн үү?
-“Дижитал контент”-ынхон Египетийн Соёлын болон Залуучууд, спортын яамнаас зохион байгуулдаг “Sharm El Sheikh Asian film” наадамд илгээж, уралдаант хэсэгт шалгарсан. Мөн “Алтан хальс” олон улсын богино хэмжээний кино наадмын уралдаант хэсэгт шалгарсан гэв.
Ташрамд өгүүлэхэд, Ц.Дэнсмаа өмнө нь Японы Киото хотод болсон Олон улсын оюутнуудын кино наадамд богино хэмжээний “Зам” бүтээлээрээ оролцож, шилдэг 16-д шалгарч байжээ.
Бэлтгэсэн: Э.Хана
