Монгол Улсын Их Хурлын Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хорооноос Монгол Улсын Их Сургуулийн Шинжлэх Ухааны Сургуулийн Философи, шашин судлалын тэнхим, Шинжлэх Ухааны Академийн Философийн хүрээлэн, “Ёс суртахууны боловсролын хүрээлэн” төрийн бус байгууллагатай хамтран “Өнөөгийн Монголын нийгмийн ёс суртахууны өөрчлөлт, хандлага” хэлэлцүүлгийг зохион байгууллаа. Уг хэлэлцүүлэгт Монгол Улсын Их Сургууль, Шинжлэх Ухааны Академийн эрдэмтэн, судлаачид ёс зүй, ёс суртахууны тулгамдсан асуудал, гарц шийдэл, олон улсын туршлагын талаар илтгэл тавьж, оролцогчид нээлттэй судалгаа бүтээл, санал шүүмжээ солилцсон юм. Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар хэлэлцүүлгийг нээж хэлсэн үгэндээ, аливаа хуулийн амин сүнс нь ёс суртахуун мөн гэж тодотгоод, нийгмийн хөгжлийн үндэс нь хүний хөгжил бөгөөд хүний хөгжлийн суурь нь ёс зүйн боловсрол хэмээн тэмдэглэв.
Тэрбээр үргэлжлүүлэн, “Өнөөгийн Монголын нийгмийн ёс суртахууны өөрчлөлт, хандлага” сэдэвт хэлэлцүүлэг нь цаг үеэ олсон ач холбогдолтойг онцлохын сацуу нийгмийн ёс зүйн төлөвшлийг төрийн алба манлайлах ёстой учраас Улсын Их Хурлаас Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийг баталж 2023 оны 07 дугаар сарын 03-наас хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлж буйг дурдлаа. УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, монголын ард түмэн бид эх орондоо хүмүүнлэг, иргэний ардчилсан нийгэм цогцлуулан хөгжүүлэхийг эрхэм зорилго болгоно хэмээн Ардчилсан шинэ Үндсэн хуульдаа тунхаглаад 30 гаран жилийг өнгөрөөсөн ч сүүлийн үед ёс суртахууны доройтлоос үүдэлтэй сэтгэл сэрдхийлгэм хэрэг, явдлууд гарч буй нь монгол хүний хүнлэг энэрэнгүй зан, ёс зүйн хэм хэмжээ, үнэт зүйлийн талаар эргэцүүлэн бодоход хүргэж байна хэмээн үргэлжлүүлэв.
Түүнчлэн нийгмийн анхдагч нэгж болсон гэр бүл нь хүүхдэд хүмүүжил төлөвшил олгох суурь орчин, эцэг эх, асран хамгаалагч нь гол сурган хүмүүжүүлэгч нь болж улмаар цэцэрлэг, сургуулийн орчин, багш нар нь хүүхдэд үлгэр дуурайлал авах манлайлагчид нь байдаг гэлээ. Иймд ёс зүйн боловсролыг түгээн дэлгэрүүлэхэд хүн бүрийн идэвх, зүтгэл чухал хэмээн тэмдэглээд, Улсын Их Хурлын 2023 оны хаврын чуулганаар баталсан Боловсролын ерөнхий хуульд “Монгол Улсын боловсролын зорилго нь хүн бүрт чанартай боловсрол эзэмших тэгш боломж бүрдүүлж, насан туршдаа суралцаж, ажиллах, ёс суртахуунтай, сайн зан чанартай иргэнийг төлөвшүүлэхэд оршино” хэмээн зааж өгсөн гэдгийг тодотголоо. УИХ-ын дарга, монгол хүний үнэт зүйл ёс суртахуунд нь оршдог тул тэрхүү үнэт зүйлийг баттай төлөвшүүлэхэд онцгой анхаарч, салбар бүрт ёс зүйн дүрмээ чанд мөрдөн ажиллах үр дүнтэй механизмыг хэрэгжүүлнэ гэдгийг онцлов.
Энэ удаагийн хэлэлцүүлэгт Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурлын Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хорооны дарга Б.Баттөмөр, Улсын Их Хурлын гишүүн, Олон нийтийн биеийн тамир, спортын сайд Б.Бат-Эрдэнэ, Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнхцэцэг нар оролцсон юм. Түүнчлэн, Улсын Их Хурлын Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хорооны дарга Б.Баттөмөр хэлэхдээ, ёс суртахууны доройтол нь эдийн засгийг чөдөрлөх хэмжээнд хүрснийг тэмдэглээд, өнөөгийн нийгэмд тулгамдсан уг асуудлыг эрдэмтэн судлаачид, төрийн болон иргэний нийгмийн байгууллагууд, олон нийтийн төлөөллийн хамт хэлэлцэж, шийдэл санаачлага дэвшүүлэх ёстой хэмээв. Иймд өнөөдрийн хэлэлцүүлгээр үндэсний хэмжээнд ёс зүйн боловсролыг түгээн дэлгэрүүлэх хөтөлбөрийн талаар төрийн албан хаагчид, эрдэмтэн судлаачдын саналыг нэгтгэж, зөвлөмж гаргана гэдгийг мэдэгдсэн юм.
Хэлэлцүүлгийн үеэр судлаачдын төлөөлөл “Өнөөгийн Монголын нийгэм дэх ёс суртахууны тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам”, “Гадаад орны ёс зүйн боловсролын туршлагаас” гэсэн үндсэн сэдвүүдээр илтгэл танилцуулсан юм. Тухайлбал, нийгмийн ёс суртахууны төлөв байдлын талаарх судалгааны товч тойм, нийгмийн ёс суртахууны доройтол, түүний шалтгаан, үр дагавар, шийдвэрлэх арга замын талаар онолын болон практик мэдээллийг хуваалцлаа. Түүнчлэн, үндэсний боловсролын тогтолцоонд ёс зүйн боловсролын үүрэг, зорилгыг тодорхойлж, холбогдох судалгааг эрчимжүүлэхийн зэрэгцээ нийгмийн ёс суртахууныг сайжруулах ажлыг төрийн бодлогын хэмжээнд тасралтгүй хэрэгжүүлэх нь зүйтэй гэж судлаачид хэлж байв. Дэлхийн улс орнууд ард иргэдийнхээ ёс зүйн боловсролд онцгой анхаарал хандуулж байгаа бөгөөд үүний нэг жишээ болох Япон улсын ёс суртахууны боловсролын шинэчлэлийг агуулга, хөтөлбөрийн хүрээнд авч үзэн, харьцуулсан судалгааг хэлэлцсэн юм.
Хэлэлцүүлгийн төгсгөлд, УИХ-ын гишүүн, Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хорооны дарга Б.Баттөмөр, нийгмийн бүхий л хүрээг хамардаг ёс суртахууны төлөвшлийг нэмэгдүүлэхийн тулд төр, иргэний нийгмийн байгууллагууд, эрдэмтэн судлаачид, олон нийтийн харилцан уялдаатай хамтын ажиллагаа чухал гэдгийг онцлоод өнөөдрийн хэлэлцүүлгээс гарсан зөвлөмжийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд дараа дараагийн зорилтот ажлууд чиглэх болно гэдгийг тодотголоо.
