“Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх хүнс, хөдөө аж ахуйн салбарын аж ахуйн нэгжүүдэд ажиллаж байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч өнөөдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хороонд байрлах махны чиглэлийн тахианы аж ахуйн “Баялаг тахиа” ХХК-д ажиллав. Тус компани нь “Махны чиглэлийн тахианы аж ахуйн цогцолбор”-ын төслийг 2022 онд эхлүүлж, 2023 оны 06 дугаар сард иж бүрэн автомат үйлдвэрийг ашиглалтад оруулжээ.
Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын хэмжээнд жилд 50-60 сая ам долларыг импортод зарцуулж, 22.5 мянган тн тахианы махыг авдаг. Дотоодын аж ахуйн нэгжүүд жилийн хэрэгцээний 2-3 хувийг хангаж байсан юм.
Харин тус үйлдвэр нь сард АНУ-ын “Ross-308” үүлдрийн 240 мянган ширхэг тахиа үржүүлэх, мөн цагт 3000 шувуу нядлах, ангилан боловсруулах, савлах, хадгалах хүчин чадалтай юм. Үйлдвэрийг ашиглалтад оруулснаар тахианы махны дотоодын хэрэгцээний 10 хувийг дангаараа хангах боломж бүрджээ.
Тус компани 350 ажлын байрыг шинээр бий болгосон бөгөөд ойрын 2-3 жилд хүчин чадлаа тав дахин нэмэгдүүлж, дотоодын хэрэгцээний 50 хувийг хангах зорилт тавьсан байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд тус компанийн тахианы тэжээлийн үйлдвэр 1 тэрбум төгрөгийн зээл авсан.
Харин “Баялаг тахиа” ХХК нь хүнс, хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд боловсруулах зориулалттай тоног төхөөрөмжийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх хөнгөлөлтөд хамрагджээ. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөнийг санаачилсны дараа тахианы махны импортыг бууруулж, дотоодын зах зээлд эрүүл, шинэ мах нийлүүлэх зорилгоор “Баялаг тахиа” төслийг эхлүүлсэн гэдгээ Ерөнхий захирал Д.Ангар энэ үеэр хэлж, үр дүн нь гарч эхэлснийг онцлов.
Тодруулбал, ирэх таван жилд тахианы махны дотоодын хэрэгцээг үндэсний компаниуд бүрэн хангах боломжтой гэдгийг мөн хэллээ. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх ойрын таван жилд 19 нэр, төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүнээр дотоодын хэрэгцээг 100 хувь хангах зорилготой “Хүнсний хувьсгал”-д нэгдэн, санаачилгатай ажиллаж байгаад талархал илэрхийлж, компанийн үйл ажиллагаанд амжилт хүслээ.
“Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Улсын Их Хурал 36 дугаар тогтоолыг баталж, ирэх таван жилийн хугацаанд хүнс, хөдөө аж ахуйн салбарт 1.7 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт, санхүүжилтийг хийхээр шийдвэрлэсэн.
Энэ дагуу арилжааны 10 банк жилийн 3-5 хувийн хүүтэй, 3-5 жилийн хугацаатай, нийт нэг их наяд төгрөг хүртэлх зээлийг үйлдвэр эрхлэгчдэд олгож байгаа юм. Түүнчлэн хүнс, хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд боловсруулах зориулалттай, тухайн үйлдвэрийн үндсэн хөрөнгөөр бүртгэгдэх шинэ тоног төхөөрөмжийг 2027 он хүртэл гаалийн албан татвараас чөлөөлсөн юм.
