Олон нийтийн сүлжээ, тэр дундаа фейсбүүк дэх элдэв мэдээллийн холбоосыг сониучирхан дарж орсноосоо болж нууц үгээ алдан, эд мөнгөөрөө хохирсон хэрэг байнга гарч байна. Цагдаагийн байгууллагад энэ оны эхний найман сарын байдлаар 28 219 гэмт хэрэг бүртгэгдсэний 8103 буюу 28.7 хувийг Эрүүгийн хуулийн 17.3 дугаар зүйлд заасан залилах гэмт хэрэг эзэлжээ. Дээрх статистикаас харахад сард 1013, хоногт 33 хэрэг бүртгэгдэж байгаа юм. Энэ төрлийн гэмт хэргийн улмаас иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагад 293.3 тэрбум төгрөгийн хохирол учирсан бөгөөд энэ нь 2023 оныхоос 126 тэрбумаар буюу 76 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна. Өнгөрсөн оны мөн үед залилах гэмт хэргийн улмаас 166.7 тэрбумын хохирол учирч байсан аж. Өөрөөр хэлбэл, 2000 орчим иргэн дундаж үнэтэй хоёр өрөө байртай болох, 1000 орчим оюутан АНУ-д дөрвөн жилийн хугацаанд боловсрол эзэмших, нийслэлд 320 хүүхдийн суудалтай сургууль52-ыг барих хэмжээний мөнгийг залилагч нар луйвардсан гэсэн үг.
Нийт бүртгэгдсэн залилангийн хэргийн 55-60 орчим хувийг цахим хэрэгсэл ашиглаж үйлджээ. Тэр дундаа цахимаар бараа, бүтээгдэхүүн худалдан борлуулах, хохирогчийн танил хүний мэдээллийг ашиглах, бага хүүтэй зээл олгох, гадаад улс руу зорчих виз гаргаж өгөх, сургуульд явуулах, цагийн ажилд зуучилж, мөнгө өсгөх, байр түрээслүүлнэ гэж урьдчилгаа төлбөр авах зэрэг аргаар бусдыг залилах тохиолдол өсөн нэмэгдэх хандлагатай байна.
Өнгөрсөн долоо хоногт л гэхэд цагдаагийн байгууллагад гэмт хэргийн шинжтэй 716 гомдол, мэдээлэл бүртгэгдсэний 64 буюу есөн хувь нь залилан байжээ. Үүний улмаас иргэдэд 473 сая гаруй төгрөгийн хохирол учирсан гэнэ. Эдгээрийн 51 буюу 80 хувь нь цахим залилан байв. Фейсбүүкийнхээ нууц үг, мэдээллийг алдсаны улмаас танил, найз нөхдөөс нь мөнгө гуйж залилсан 16, онлайнаар бараа захиалж залилуулсан найм, телеграммаар цагийн ажил хийж мөнгө өсгөнө гэж залилуулсан 21, зээл олгоно гэсэн зарын дагуу залилуулсан дөрөв, бусад аргаар үйлдэгдсэн 15 хэрэг гарсан байна. Тухайлбал, иргэн Д “Телеграмм сүлжээгээр бараа захиалаад 20 хувийг нь авна” гэсэн санал бүхий зарын дагуу Константин гэх нэртэй хүнтэй харилцаж, ХААН банкных нь гурван дансанд 22 удаа гүйлгээ хийж, 31.6 сая төгрөгөө илгээн залилуулжээ. Мөн Орхон аймгийн иргэн М бас л телеграмм хаягаар ирсэн даалгаврыг биелүүлж байгаа нь гээд ХААН банкны хэд хэдэн данс руу удаа дараа гүйлгээ хийж, нийт 112 сая төгрөг шилжүүлэн залилуулсан хэмээн цагдаагийн байгууллагад өргөдөл гаргасан аж. Түүнчлэн хоёр ч иргэн хамаатныхаа болон найзынхаа фейсбүүк хаяг халдлагад өртөж, мөнгө гуйсан зурвас чатаар ирснийг нягтлалгүй 3-10 сая төгрөг нэг бус удаагийн гүйлгээгээр шилжүүлэн залилуулж хохирсон гэнэ.
Өдөр бүр өсөн нэмэгдэж байгаа цахим залилангийн хохирогч болохгүйн тулд иргэн та ямар ч тохиолдолд баталгаажуулах төлбөр, шимтгэл, урьдчилгаа шаардсан мөнгийг тухайн дансанд шилжүүлэхгүй байх, залилагч нар таны хүссэн хэмжээний зээлийг яг одоо шилжүүлэх гэж байгаа мэтээр их хэмжээний мөнгөтэй дансны мэдээлэл, гүйлгээний зураг, бичлэг хуурамчаар үйлдэж илгээдгийг анхааралдаа авч, хувийн мэдээлэл, тэр дундаа банк, зээлийн аппликэйшний нэвтрэх нэр, нууц үгээ бусдад өгөхгүй байж, нууцлалаа хангаж, цахим орчин дахь аливаа мэдээлэл, тэр дундаа мөнгө, санхүүтэй холбоотой зар сурталчилгаанд болгоомжтой хандаж, судалж, нягталж хэвшихийг цагдаагийн байгууллагаас зөвлөлөө.
Г.РАВЖАА
