Сибирь шинэсний дугтуйт эрвээхэй Хан Хөхийн нуруунд бүртгэгджээ
Увс аймгийн Өндөрхангай сумын нутаг дахь Хан Хөхийн нуруунд Сибирь шинэсний дугтуйт (Coleophora Sibirica flav) болон эгэл бийрэн сүүлт (Lepidoptera erebidae) хэмээх хөнөөлт шавж голомтлон тархсаныг ойн мэргэжилтнүүд тогтоожээ. Эдгээр нь бусад шавжтай харьцуулахад манай оронд ховор тархалттайд тооцогддог байна. Ялангуяа Сибирь шинэсний дугтуйт эрвээхэй Монголд одоогоор зөвхөн Хан Хөхийн нуруунд бүртгэгдээд байгаа гэнэ. Энэ төрлийн шавж хэт олширсноор бусад бүс нутагт тархах эрсдэлтэй тул Өндөрхангай сум дахь ойн ангийн мэргэжилтнүүд Хан Хөхийн нурууны улсын тусгай хамгаалалттай газрын хамгаалалтын захиргааны алба хаагчид, “Сайхан ойн төлөө” ХХК-ийнхантай хамтран устгал зохион байгуулж эхэлжээ.
2024-07-31
“20 минутын хот” хэмээх хоосон амбиц
Дэлхийн томоохон хотууд амбицтай бодлого, алсын хараатай концепцоороо өрсөлддөг болсон. Тэд цэгцтэй төлөвлөлттэй, эрсдэлийн дархлаатай, иргэдэд ээлтэй, аюулгүй, хүртээмжтэй хотыг цогцлоохын тулд өөрийн орны онцлог, хууль тогтоомжид нийцүүлэн урт, богино, дунд хугацааны хөгжлийн бодлого, төлөвлөгөө, үзэл баримтлалыг боловсруулан хэрэгжүүлдэг юм. Энэ бүхнийх нь гол цөмд буюу анхаарлын төвд тухайн хотын оршин суугчид байдаг. Боловсруулж буй бодлого, төлөвлөгөө, хэрэгжүүлж байгаа шийдвэр бүрээ иргэдийн өдөр тутмын амьдралын чанарт сөргөөр нөлөөлөхөөргүй, асуудал бэрхшээл дагуулахааргүй байлгахыг чухалчилдаг гэсэн үг.
2024-07-31
Олон улсын байгууллагууд Төв Азийн шувуудын нүүдлийн замыг хамгаалахад хамтарна
Ханнс-Зайделийн сангийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газрынхан манай улсын Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яам, Зэрлэг амьтан судлах, хамгаалах төв (WSCC)-тэй хамтран “Төв Азийн нүүдлийн шувуудыг хууль бусаар барих, агнах, наймаалах болон дэд бүтцийн хөгжилтэй холбоотой асуудлууд” сэдэвт олон улсын хурал зохион байгуулжээ. Нүүдлийн шувуудыг хамгаалахад тулгамдаж буй хамгийн том сорилт бэрхшээл нь хууль бус ан агнуур, наймаа гэнэ. Хэдийгээр улс орнууд байгаль орчныг хамгаалах чиглэлээр идэвх санаачилгатай ажиллаж, хууль эрх зүйн орчныг сайжруулж байгаа ч энэ төрлийн бэрхшээлийн улмаас нүүдлийн шувуудын тоо толгой цөөрөх, амьдрах орчин нь хумигдах, экосистемийн тэнцвэрт байдал алдагдах байдал газар авчээ
2024-07-30
Манханаас Булган сум чиглэлийн авто замд нуранги үүсэж, зорчих хөдөлгөөнийг хязгаарлалаа
Аадар борооны улмаас эвдэрч, сүйдсэн замуудаа бүрэн засаж дуусаагүй байхад дахин өөр чиглэлд зорчих хөдөлгөөнийг хязгаарлахаас аргагүйд хүрсэн талаар “Зам, тээврийн хөгжлийн төв” ТӨҮГ-аас мэдээлсээр байна. Тухайлбал, энэ сарын 20-24-нд орсон борооны улмаас Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумаас Хатгал, Дорноговийн Сайншандаас Замын-Үүд, Ханги боомт, Булганы Хутаг-Өндөрөөс Тэшиг чиглэлийн авто замд эвдрэл үүсэж, далан, гүүр, гүүрэн байгууламж нурсан тохиолдлууд гарсан. Энэ сарын 26-ны байдлаар гэхэд Эгийн гүүрний сэтэрсэн далан, Мөрөн-Хатгал, Сайншадын замд үүссэн нүхэн эвдрэлийг засахаар замын компаниуд шуурхай ажиллаж байгааг дээрх төвөөс мэдээлсэн юм. Тэгвэл А14 дугаартай, Ховд аймгийн Манхан-Булган сум чиглэлийн олон улсын чанартай авто зам өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд хүчтэй аадар борооны улмаас мөн эвдэрчээ
2024-07-29
Ажлыг оромдож биш, чанартай хийж суръя
Нүглийн нүдийг гурилаар хуурах гэсэн мэт оромдож хийсэн, ашиглалтын хугацаа нь жилээр биш, сар, өдрөөр хэмжигдэхүйц хэврэг, чанаргүй ажлуудыг дээрх байдлаар нэгд нэгэнгүй тоочин бичвэл сонины зай талбай, цаг хугацаа багагүй шаардахаар байна. Иймд сүүлийн үеийн гэгдэх цөөн жишээг энд эшиллээ. Манай улсад ажлыг чанартай, өндөр түвшинд гүйцэтгэх, эзэн болж, хариуцлагатайгаар хийх тухай ойлголт бүрмөсөн хаягдсаныг эндээс харж болно. Харин аливааг хамгийн нүсэр зардлаар, хамгийн чанаргүй хийх бодлого, жишиг үе залгамжлан амь бөхтэйгөөр нутагшиж буй гэлтэй
2024-07-29
“Мөөгний баяр”-ыг гурав дахь жилдээ зохион байгуулах нь
Зөв аргаар түүж, хатаасан мөөгийг 3-5 жил хадгалахад амт, чанар нь төдийлөн өөрчлөгддөггүй гэнэ. Нойтон мөөгийг хатаахад жин нь 90 хувиар хөнгөрдөг байна. Хатааж, хэрэглэхэд хамгийн тохиромжтой нь хусандай, тослог шар, амтат сархиаг, идэшний чидмэг, нарсны цагаан, хөвдөн ногоон, хар, цагаан мөөг аж. Стандартын дагуу, зөв технологиор хатаасан мөөгний гадаад байдал цэвэрхэн, жижгийнх нь малгай бүтэн байдаг бөгөөд цаасан уут, шилэн сав, таглаатай хайрцагт савлаж, сэрүүн газарт хадгалах нь тохиромжтой
2024-07-26
Герман жуулчдын тоог хоёр дахин нэмэгдүүлэх боломжтой гэв
ХБНГУ дахь Монгол Улсын соёлын элч С.Бадамхорол, Монгол Улсын аялал жуулчлалын элч С.Бадамханд нарын урилгаар Фрайбург хотын нэгдүгээр дарга Ульрих фон Кирхбах албан айлчлалаар манай улсад хүрэлцэн ирээд байна. Аялал жуулчлалын мэргэжлийн холбооны удирдлагууд түүнийг өчигдөр хүлээн авч уулзаж, салбарынхаа өнөөгийн нөхцөл, герман жуулчидтай холбоотой статистик мэдээллийг танилцуулав.
2024-07-24
Дэлхийн өвийн хорооны 46 дугаар хуралдаан болж байна
Энэтхэг улсын нийслэл Шинэ Дели хотод энэ сарын 21-31-нд болж буй Дэлхийн өвийн хорооны 46 дугаар хуралдаанд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Усны газрын дарга З.Батбаяр тэргүүтэй албаны хүмүүс Монголыг төлөөлөн оролцож байна. Энэхүү хороо нь 1972 оны Соёлын болон байгалийн өвийг хамгаалах тухай конвенцыг хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээсэн, улс орнуудаас нэр дэвшүүлсэн хосгүй гайхамшигт үнэ цэн бүхий, яаралтай хамгаалах шаардлагатай өвүүдийг тодорхойлох, бүртгэх, баталгаажуулах асуудлыг нэгдсэн чуулганаараа шийдвэрлэдэг ЮНЕСКО-гийн төрөлжсөн байгууллага юм
2024-07-23
Дуу чимээний бохирдлоо хэмжиж, хянаж чадахгүй байна
Хотын зам, гудамж, талбайд тайван, чөлөөтэй, юм бодон алхах гэхээр барилга, байгууламж, зам, тээврийн хэрэгслийн дуу чимээ яршиг удаж, дарамт учруулаад байна уу. Агаар сэлбэх гээд салхивчаа нээхээр хотхон, хорооллын дундах их шуугиан, зам, барилгын ажлаас үүдэлтэй тээртэй чимээ чихийг тань дэлсэх шиг болдог уу. Хүүхэд, хөгшдөө агаарлуулъя гээд гэрээс гаргахаар бүдүүлэг жолооч нар дуут дохиогоо хангинуулж, бүдүүн яндантай спорт машин, мотоцикл хөлөглөгчид тээврийн хэрэгслийнхээ бяр чадлыг гайхуулан өндөр дуугаар “чарлуулаад” байна уу
2024-07-23
Аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэл 16.4 хувиар өсөв
Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл энэ оны эхний хагасын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 15.6 их наяд төгрөг болж, өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 16.4 хувь буюу 2.2 тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Салбараар нь ангилбал уул уурхай, олборлох чиглэлийн үйлдвэрлэл хамгийн өндөр буюу 21.1 хувийн өсөлттэй, цахилгаан, хий, агааржуулалтынх 8.6, боловсруулахынх 4.5 хувиар дээшилсэн байна.
2024-07-22
Шавжид зориулж “зочид буудал” байгуулжээ
“Тэрбум мод” сан, МУИС-ийн Экологийн боловсролын төв, ХБНГУ-ын цэцэрлэгжүүлэлт, ландшафтын “Gartenhof Kьsters” компани хамтран цэцэрлэг, сургуулийн орчин, ногоон байгууламжийн төлөвлөлтийг сайжруулахад тус нэмэр болох дадлагад суурилсан сургалтыг манай улсад зохион байгуулжээ. Герман мэргэжилтнүүд цэцэрлэг, сургуулийн орчныг хүүхэд болон байгальд ээлтэйгээр хэрхэн төлөвлөж, тохижуулдгийг өөрийн орны туршлага, олон улсын жишигт тулгуурлан манай багш, мэргэжилтнүүдэд заасан байна
2024-07-19
Мөнгөний нийлүүлэлт 31.7 хувиар өсжээ
Мөнгөний нийлүүлэлт энэ оны эхний хагаст урьдчилсан гүйцэтгэлээр 41.4 их наяд төгрөгт хүрч, өнгөрсөн жилийн мөн үеийнхээс 10 их наяд буюу 31.7 хувиар өсжээ. Үүнд төгрөгийн хадгаламж 36.2, харилцах дансан дахь мөнгө 44.3 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна. Зургаадугаар сарын эцсийн байдлаар гүйлгээнд гаргасан бэлэн мөнгө 1.3 их наяд төгрөг болсон нь өнгөрөгч сарынхаас 113.3, өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 239.7 тэрбумаар өссөн дүн гэнэ.
2024-07-19
Гадаад худалдааны тэнцэл 2.5 тэрбум ам.долларын ашигтай гарав
Үндэсний статистикийн хорооноос 2024 оны нийгэм, эдийн засгийн зарим онцлох үзүүлэлтийг танилцуулав. Манай улсын гадаад худалдааны бараа эргэлтийн дүн энэ жилийн эхний хагаст 13.3 тэрбум ам.долларт хүрчээ. Үүний 7.9 тэрбум ам.доллар нь экспорт, 5.4 тэрбум ам.доллар нь импортынх аж. Тодруулбал, гадаад худалдааны тэнцэл энэ хугацаанд 2.5 тэрбум ам.долларын ашигтай гарсан гэсэн үг. Өдгөө манай улс 148 улстай худалдаа хийж буй. Экспортын гол түнш нь Хятад, Швейцар, Орос, Нигерь, Итали улс бол импортын бараа бүтээгдэхүүний зонхилох хувийг өмнөд, хойд хөрш болон Япон, Солонгос, Америк, Германаас оруулж ирж байна
2024-07-18
Дэлхийн түүхэн дэх хамгийн халуун зургаадугаар сар энэ онд тохиожээ
Агаарын дундаж температур өнгөрсөн онд аж үйлдвэржилтийн өмнөх үе буюу 1850-1900 оны дунджаас 1.45 градус (± 0.12)-аар нэмэгдэж, удаан хугацаанд үргэлжилсэн хэт халах үзэгдлийн улмаас улс орнууд багагүй хохирол амссаныг Дэлхийн цаг уурын байгууллагаас мэдээлж байв. Тэгвэл дэлхийн дундаж температур сүүлийн 12 сарын турш 1.5 хэмээс давж, хэт халах үзэгдэл улам эрчимжиж байгааг Коперникийн нэрэмжит Уур амьсгал судлалын газраас зарлалаа. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн мониторингийн ERA5 системийн тооцооллоор 2023 оны долоодугаар сараас энэ жилийн зургаадугаар сар хүртэлх хугацаан дахь дэлхийн дундаж температур аж
2024-07-18
Дорнод, Сүхбаатар, Сэлэнгэд гарсан түймэрт 19 453 га талбай өртлөө
Манай орны зүүн бүсийн болон ой бүхий аймгуудад түймэр гарч, багагүй хэмжээний талбай галд өртсөнийг онцгой байдлын байгууллагаас мэдээлэв. Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Мунгараг багийн нутаг, Шар нуур хэмээх газарт энэ сарын 3-нд гарсан түймрийг унтраахаар аврагч, гал сөнөөгч, хилийн цэргийн алба хаагч, байгаль хамгаалагчид 13 дахь өдрөө ажиллаж байгаа гэнэ. Түймрийн голомтод ажиллаж буй алба хаагчдад ОБЕГ-аас хүнс, хувцас хэрэгсэл зэрэг шаардлагатай зүйлсийг нисдэг тэргээр хүргэж, дэмжлэг үзүүлсэн ч галын тархалтыг хязгаарлахад бэрхшээлтэй байгааг орон нутгийнхан хэлжээ
2024-07-17
Говьд олон жилийн дунджаас ахиу бороо орж, үерийн эрсдэл дагуулав
Ган гачиг ихтэй говийн бүсийн аймгуудад үргэлжилсэн, ус ихтэй бороо орж, газрын цангаа тайлагдсаныг орон нутгийн цаг уурын байгууллагынхан мэдээлж байна. Тодруулбал, энэ сарын 14-15-нд Дундговь, Өмнөговь, Говьсүмбэр, Дорноговийн нийт нутгаар усархаг бороо оржээ. Долоодугаар сарын 15-ны 08.00 цагийн байдлаар Өмнөговь аймгийн Ноён, Сэврэй сумд хамгийн их буюу 70, Даланзадгадад 53, Баяндалайд 49, Гурвансайхан, Сайханд 48 мм хур тунадас орсныг тогтоосон аж. Говийн бүсийн нутгуудад жилд дунджаар 90 гаруй мм хур тунадас ордог бол энэ хоёрхон өдөрт зарим бүсэд үүний 50-иас дээш хувьтай тэнцэхүйц хэмжээний бороо орсныг цаг уурчид мэдээлэв
2024-07-17
Оюутнууд ойн хөнөөлт шавжийн судалгаа хийж байна
Олон улсын байгаль хамгаалах нийгэмлэг, “Рио тинто Монгол” ХХК, БОАЖЯ, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Ойн газраас хамтран хэрэгжүүлж буй “Эрүүл ой” төслөөс оюутнуудад тэтгэлэг олгож, ойн хөнөөлт шавжийн тархалттай холбоотой хээрийн судалгаа хийлгэж эхэлжээ. Тухайлбал, МУИС-ийн Инженер, технологийн сургуулийн оюутан О.Батзориг Хангайн нурууны ойн сан дахь Якобсоны төөлүүрч эрвээхэйн тархалт, хэт олшролын шалтгаан, нөхцөлийг тогтоохоор ажиллаж буй бол Г.Баясгалан шавжийн тархалтын ул мөрийг модны цагаригийн тусламжтайгаар судалж байгаа гэнэ. Харин О.Лхагважаргал тосон бэлдмэл ашиглан өрөөсгөл хүр эрвээхэйн тархалтыг бууруулах туршилтыг Хэнтий аймгийн Норовлин сумд хийж байна
2024-07-08
Гэр бүлийн кино наадамд “Алдагдсан өдрүүд”-ийг сойжээ
ОХУ-ын Ярослав хотод болж буй Олон улсын гэр бүлийн кино наадмын бүрэн хэмжээний хүүхдийн кино ангилалд манай улсыг төлөөлж “Алдагдсан өдрүүд” өрсөлдөж байна. Уг бүтээлийг Кино урлагийг дэмжих сангийн санхүүжилтээр бүтээж, өнгөрсөн оны хавар үзэгчдэд толилуулсан юм.
2024-07-05
Авто болон төмөр замаар 62 сая тонн ачаа тээвэрлэжээ
Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас зам, тээврийн салбарын энэ оны эхний хагас жилийн статистик мэдээллийг танилцууллаа. 2024 оны нэгдүгээр сараас зургаадугаар сар хүртэлх хугацаанд манай улс 62 сая тонн ачаа, 930 мянган зорчигч тээвэрлэжээ. Ингэснээр өнөө жил тээвэрлэхээр төлөвлөсөн нийт ачаагаа 51, зорчигчоо 42.2 хувьд хүргэсэн байна.
2024-07-05
Авто замуудаа “халаас”-тай болгоё
Жолооч нар дуртай газартаа тээврийн хэрэгслээ хөндөлсүүлж, замын хөдөлгөөнд оролцогчдод саад учруулах нь түгээмэл. Тэрчлэн олон тээврийн хэрэгслийг зорчих хэсгийн захад зогсоох тохиолдолд нэг эгнээнд цувуулан байршуулах дүрэмтэй аж. Мөн замын хөвөө, өргөсгөсөн талбайд автомашин зогсоохдоо зорчих хэсэг рүү оруулахгүйгээр, ташуу байрлалаар тавихыг зөвшөөрдөг байна. Үүнийг яг таг мөрдөх нь ч ховор гэнэ.
2024-07-04
