“Дэлхийн авьяас, ур чадварын тайлан”-д Монгол Улс 64 орноос сүүл мушгижээ
Үүнд Монгол Улс ерөнхий 23.18 оноотойгоор 64 улсаас хамгийн сүүлд жагссан аж. Уг тайланд манай улс хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн хүчин зүйлээр 61, эрүүл мэндийн дэд бүтцийн хүртээмжээр62, авьяас, ур чадвартай мэргэжилтэн, ажиллах хүчийг ажиллуулах нээлттэй, бэлэн байдал болон бага боловсролын сурагч, багшийн харьцаа, хүн амынх нь амьдралын чанараар63, их сургуулийн олгож буй боловсролын түвшнээр 64 дүгээрт эрэмбэлэгдсэнийг ЭЗБӨЧСТ- өөс онцлов. Сонирхуулахад, авьяас, ур чадварын тайланд Швейцар тэргүүлж, араас нь Люксембург, Исланд, Бельги, Нидерланд бичигдсэн бол Венесуэл 62, Бразил 63 дугаарт жагсжээ.
2023-10-16
Хөгжиж, манлайлж чаддаггүй хөдөө аж ахуйн бирж
Түүнчлэн 200 000 гаруй малчин өрхтэй, нэг хүнд ногдох малын тоогоор дэлхийд тэргүүлдэг, хөдөө аж ахуйн орон. Хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүний үнэлгээ ч жилд 3.7 их наяд төгрөгөөр хэмжигддэг гэсэн өндөр дүнтэй статистик бий
2023-10-09
МГТБҮ-ийг ашиглалтад оруулахад 10 жил зарцуулах нь
Манай улс сүүлийн 10 гаруй жилд жил бүр дунджаар 1.5 сая орчим тонн шатахуун хэрэглэн, импортын хөр өнгийн хамгийн өндөр буюу 25 хувь болох нэг тэрбум гаруй ам.долларыг зарцуулсаар ирсэн. Шатахууны хэрэглээ ч улам бүр нэмэгдсээр өнгөрсөн жил 1.8 сая тонноос давсан дүн бий. Өсөн нэмэгдэж буй хэрэглээгээ хангах, ядаж 50 хувийг нь өөрсдөө нийлүүлэх зорилгоор дотооддоо газрын тос боловсруулах үйлдвэр барихаар төлөвлөн, ярилцсаар олон жил өнгөрч, өдгөө “Монгол газрын тос боловсруулах үйлдвэр” (МГТБҮ) төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компаниа “харуулдсаар” сууна.
2023-10-03
4.5 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл олгох нь
УИХ-ын Хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг хангах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай тогтоолоор батлагдсан төлөвлөгөөний дагуу ХХААХҮ-ийн сайдын тушаалаар зарим салбар, чиглэлд хөнгөлөлттэй зээл олгохоор болжээ. Тодруулбал, жимс, жимсгэнийн төрөлжсөн аж ахуй, загвар хоршоо, мах болон нарийн ноост үржлийн цөм сүргийн аж ахуй, нийслэлээс орон нутагт шилжин суурьшсан аж ахуйн нэгжид олгох гэнэ. Төслийг Жижиг, дунд үйлдвэрийн газрын цахим хаягаар өчигдрөөс хүлээн авч эхэлсэн бөгөөд ирэх сарын 27-ныг дуустал үргэлжлэх аж.
2023-09-29
“Эрчим хүчний хангамж бол халамж биш”
Эл салбар алдагдалтай ажилласаар ирсэн. Тухайлбал, 2020 онд 88.1, 2021 онд 77.8, өнгөрсөн жил 187.3 тэрбум төгрөгийн алдагдал хүлээсэн аж. Үүнд эрчим хүч, дулааны тарифыг үйлдвэрлэлийн зардлаас үргэлж багаар тогтоож ирсэн буюу зарим хэрэглэгчид 68 хувийн бага үнээр нийлүүлж буй нь нөлөөлжээ.
2023-09-29
Багш нарын цалин, хангамжийн талаар салбарын хэлэлцээрт тусгана гэв
2023-2025 оны Хөдөлмөр, нийгмийн түншлэлийн гурван талт хэлэлцээрийн хүрээнд боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт ажиллаж буй ажилтан, албан хаагчдын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих, цалин хөлс, орлогын зохистой байдлыг хангах, хөдөлмөрлөх эрх, нийгмийн баталгааг хангах асуудлыг салбарын хэлэлцээрт талууд тусгахаар болжээ. Түүнчлэн шинэчлэн баталсан Боловсролын ерөнхий хууль, бусад дагалдах хууль тогтоомжийг таниулах, сурталчлах, хэрэгжүүлэхэд хамтран ажилласнаар үр дүнд хүрэхийг онцоллоо. Цаашид багш, ажилтны хөдөлмөрлөх нөхцөл, цалин хөлс, нийгмийн баталгааны талаар дээрх холбооныхонтой хэлэлцэн, шийдвэрлэхийг БШУЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга тэмдэглэв.
2023-09-28
Гараанаас гарах, эсэх нь тодорхойгүй газрын ховор элементийн төсөл
Дэлхийн хөгжил хурдсаж, техник, технологийн ололт амжилт хүн төрөлхтнийг гайхуулах нь сараар биш, өдрөөр хэмжигдэх боллоо. Хөгжил дэвшил, технологийн үсрэнгүй шийдэл бүрийн ард түүнийг бүтээн бий болгох материал, түүхий эдийн эрэлт, нийлүүлэлтийн зах зээл тэлж, өрсөлдөөн ширүүсэж байдаг. Өөрөөр хэлбэл, улс орнууд хөгжин цэцэглэх тусам чухал ашигт малтмал буюу газрын ховор элемент “моод”-нд орж, ийм металлын нийлүүлэгчдийг эрж хайн, түншлэх, хамтран ажиллахыг бүгд эрмэлзэх болов. Дэлхий нийтэд одоогоор газрын ховор элементийн 120 сая тоннын нөөцтэй, манай улсад үүнээс гурван сая нь байгаагэсэн урьдчилсан тооцоо бий.
2023-09-27
Тяньжин-Монгол хоорондын чингэлгийг шуурхай тээвэрлэх, тарифыг бууруулахад анхаарах нь
Мөн Тяньжины боомтын үйлчилгээний хураамж 100 ам.доллар атал Монголын компаниуд 300-г төлдөг, Тяньжинаас Эрээн хүртэл төмөр замын чингэлгийн тээврийн тариф 5500 юань байхад импортлогчид 2000 “ногоон” төлж буйг судлан, хураамжийг бууруулахад анхаарахаа талууд хэлэлцсэнийг ЗТХЯ-наас мэдээллээ. Тяньжинь-Монгол чиглэлийн чингэлэг олон хоногоор саатаж буйг нэн даруй шийдвэрлэж, дарааллын эхэнд тогтмол оруулахаар зохион байгуулж, авлига өгч, авалцдаг асуудлыг БНХАУ-ын хуулийн байгууллагаар шалгуулахаар болжээ. Тээврийн үнэ, тарифыг бууруулахад ч Тяньжины боомт, УБТЗ ХНН хамтарч ажиллахаар тохирсон байна. Үүнээс гадна Монгол Улсад олгосон Тяньжин дахь 10 га газарт ачаа тээврийн ложистик терминал, Замын-Үүдийн өртөөнд хуурай боомт байгуулах ажлыг эрчимжүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг нэн даруй шийдвэрлэх, үр дүнд хүрч ажиллахыг Тяньжины боомтын захиргаа болон “Монголын төмөр зам” компани хариуцан ажиллахаар болжээ.
2023-09-25
Хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөтэй юү
Манай улсад газар тариалангийн бүтээгдэхүүн тарих, ургуулах явц, бэлэн бүтээгдэхүүний чанарыг хэрхэн шалгадаг, ямар баталгаа гаргадгийг мэдэхгүй хүн олон. Тухайлбал, Баянгол дүүргийн иргэн Ч.Арвинхишиг “Тарвас авч идээд гэр бүлээрээ гэдэс өвдөн, бүр эмнэлэгт хандсан. Тарвасын болцыг түргэсгэх, эсвэл томруулах зорилгоор бодис хэрэглэсэн байх. 2-3 өдөр бидний бие тавгүйрхэж, эм уусан. Түүнээс хойш төмс, хүнсний ногоо, тарвас, жимс авахдаа шинжилгээний бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ байгаа, эсэхийг нь асуудаг болсон. Гэсэн ч ямар ч бичиг баримт байдаггүй юм билээ. Бид юугаар бордож, ямар технологи ашиглан тарьсан бүтээгдэхүүн идэж байгааг мэдэх боломжгүй гэсэн үг.
2023-09-22
МХБ-ийн арилжааны дүн гурван их наяд төгрөгт хүрчээ
МХБ-ийн арилжааны дүн 2015 онд 354.4 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн 25 жилийн хугацаан дахь хамгийн өндөр үзүүлэлт болж байв. Тэгвэл 2021 онд 1.4 их наяд төгрөгийн үнэ бүхий үнэт цаас борлуулж, түүхэн үзүүлэлтээ шинэчилж байжээ. Энэ талаар МХБ-ийн Маркетинг, олон нийттэй харилцах албанаас “Биржийн арилжааны дүн гурван их наяд төгрөгөөс давсан нь түүхэн дээд үзүүлэлт боллоо. Үүнд энэ жил томоохон таван банкны хувьцаа болон 13 шинэ бүтээгдэхүүн арилжиж эхэлсэн нь нөлөөлсөн. Түүнчлэн гурван их наяд төгрөгийн хоёр их наяд буюу 60 гаруй хувийг нь уул уурхайн бүтээгдэхүүн болох нүүрс, төмрийн хүдрийн борлуулалтаас олсон” гэлээ.
2023-09-21
Ураны төслөөс удахгүй ашиг хүртэх үү
Шинжээчдийн таамаглалаар ирэх 10-20 жилд дэлхийн эрчим хүчний хэрэглээ жил бүр дунджаар гурван хувиар өсөх бөгөөд эрэлтийг хангахад цөмийн станц чухал нөлөөтэйг онцолж байна. Манай улсын хувьд ч эрчим хүчний хэрэглээ байнга өсөн нэмэгдсээр байгаа бөгөөд түүний дутагдал, агаарын бохирдол зэрэг томоохон бэрхшээлтэй тулгарч буй. Үүнийг шийдвэрлэх нэг гарц нь уран олборлож цаашлаад ашиглан эрчим хүч үйлдвэрлэж болох тухай 2009 онд бодлогын баримт бичиг, хуульд тусгаж өгсөн. Энэ талаар “Мон-Атом” компанийн гүйцэтгэх захирал Д.Далайжаргал “Бид нүүрснээс эрчим хүч үйлдвэрлэдэг. Гэтэл 2030-2040 онд дэлхий даяар нүүрсний хэрэглээг халахаар ярьж байна.
2023-09-19
Алтанбулагийн боомтын дэд бүтцийг удахгүй шинэчилж дуусна гэв
Боомтуудын өрсөлдөх чадвар, нэвтрэх урсгалыг сайжруулж, хилийн ойролцоо эдийн засгийн чөлөөт бүс байгуулах зорилгоор 2020 оны долдугаар сард эхлүүлсэн эхний багц ажил болох Алтанбулагийн боомтын барилга байгууламж, дэд бүтцийн өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг энэ сарын 20-нд дуусгаж, авто замуудыг нь ирэх сарын 1-нд ашиглалтад оруулах аж. Зорчигчийн шалган нэвтрүүлэх барилга, байгууламж болон бусад дэд бүтцийн ажлыг 2024 оны гуравдугаар сараас ашиглах боломжтойг Боомтын сэргэлтийн үндэсний хорооноос мэдээллээ. Ингэснээр Алтанбулагийн боомтын зам талбай хоёр, өдөрт нэвтрүүлэх тээврийн хэрэгслийн тоо дөрөв дахин өсөх гэнэ.
2023-09-18
Татварын орлого 13.7 их наяд төгрөгт хүрчээ
Манай улсын нийгэм, эдийн засгийн энэ оны эхний найм болон наймдугаар сарын голлох үзүүлэлтийг Үндэсний статистикийн хорооноос өнгөрсөн баасан гарагт танилцууллаа. Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 1-8 дугаар сард урьдчилсан гүйцэтгэлээр 18.7 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 52.8 хувиар өсжээ. Үүнд уул уурхайн бүтээгдэхүүний олборлолт 63.4, боловсруулах үйлдвэрлэл 32.8 хувиар нэмэгдсэн нь голлон нөлөөлсөн аж. Боловсруулах үйлдвэрлэлд самнасан ноолуур, ус, ундаа болон цэвэр спирт, шингэн сүү, янжуур тамхи, цемент, махан бүтээгдэхүүн, ноолууран болон сүлжмэл эдлэл багтсан бөгөөд эдгээрийн биет хэмжээ хоёр хувиас 3.5 дахин өссөн аж. Харин катодын зэс, гурил, цагаан архи, нүүрсэн буюу шахмал түлш, шохойн үйлдвэрлэл 0.9-26.6 хувиар буурчээ.
2023-09-18
Бодлогын хүүг 13 хувьд хэвээр үлдээлээ
Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хороо бодлогын хүүг 13 хувьд хэвээр хадгалах шийдвэр гаргаснаа өнгөрсөн баасан гарагт мэдээллээ. Геополитикийн зөрчилдөөн даамжрах, дэлхий нийтэд тохиож буй цаг агаарын эрс тэс үзэгдлүүд олон улсын эдийн засагт сөргөөр нөлөөлж болзошгүй, гадаад, дотоодын тодорхой бус нөхцөл байдал үүсэх магадлал, инфляцын зорилтот түвшинд хүрэх явц удааширч байгаа зэргийг харгалзан дээрх шийдвэрийг гаргасан гэв. Ингэснээр инфляцыг дунд хугацаанд зорилтот түвшинд “барих”, макро эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах боломж бүрдэх аж.
2023-09-18
Хохирлоос сэргийлэхийн тулд судлах, эрсдэлийг тооцох шаардлагатай
Харин барилгын ерөнхий зураг, төлөвлөгөөнд хагас зоорийн давхар нь үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зориулалттай гэсэн тэмдэглэгээ л бий” хэмээн ярив. Үүнээс гадна автомашин нь усанд автан, багагүй хэмжээний төлбөр төлж засуулсан иргэдийн нэг, Баянзүрх дүүргийн 27 дугаар хорооны оршин суугч Ч.Амарбаяр “Автомашин руу ус орж, цахилгаан эд анги нь гэмтсэний улмаас хоёр сая төгрөгөөр засуулсан. Машины будаг халцарч, толь хагарч, шил арчигч зэрэг нь эвдэрснийг үнэлгээний компаниар тогтоолгон, даатгалын компанидаа мэдүүлсэн. Гэтэл даатгалын компанид автомашины иж бүрэн даатгал хийлгээгүй тул нөхөн төлбөр олгож чадахгүй гэсэн” хэмээв.
2023-09-13
Бяслагийн хэрэглээ их ч дотоодын нийлүүлэлт хангалтгүй байна
...Мөн дотоодын үйлдвэрүүдэд сүүгээ борлуулсан тохиолдолд литр тутамд нь 500 төгрөг олгодог болсноос бидэнд сүү нийлүүлэх малчид ч цөөрсөн. Ер нь бяслаг хийхэд үйлдвэрлэхээс гадна хадгалах, тээвэрлэх, борлуулахад анхаарах, мөн өндөр технологи нэвтрүүлэх шаардлагатай санагдсан. Үгүй бол уламжлалт бяслагнаас амт, чанарын хувьд ялгарахгүй болдгоос иргэд сонирхохгүй юм билээ...
2023-09-11
