УИХ-ын дэд дарга Я.Санжмятав цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийлээ.
-Намайг хөдөлмөрийн сайдаар ажиллаж байх үед жижиг дунд үйлдвэрлэлтэй холбоотой гарсан шийдвэрүүд болон зээлийн эргэн төлөлттэй холбоотой асуудлуудаар нэлээн зүйл яригдсан. Тиймээс хэвлэлийнхэн маань тодорхой тайлбар өгөөч гэсний дагуу тайлбар өгч байна.
Сүүлийн үед мэдээллийн сайтуудад хамгийн их бичигдэж байгаа зүйлийн нэг нь 23 тэрбум төгрөгийн асуудал юм. Энэ нь 2013 оны долдугаар сарын 06-ны өдрийн Засгийн газрын тогтоолтой. Өөрөөр хэлбэл, сурагчийн дүрэмт хувцасны үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих чиглэлээр гарсан тогтоол юм. Хөдөлмөрийн сайд энэ тогтоолыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр шийдвэр гаргасан гэж ойлгож болно. БНХАУ-д хүүхдийн дүрэмт хувцсыг захиалгаар хийлгээд, дотоодын үйлдвэрлэгчдээр хийлгэхгүй байна гэх асуудлаар Монголын оёдолчдын нэгдсэн холбооны хүмүүстэй Ерөнхий сайдын хэмжээнд уулзсан. Улмаар энэ чиглэлд тодорхой хэмжээний хөрөнгө гаргах нь зүйтэй гэж шийдвэрлэсэн. Цаг хугацааны хувьд тогтоол нь долдугаар сарын 06-нд гарсан учир шуурхай ажил зохион байгуулах шаардлагатай болсон. Учир нь есдүгээр сарын 01-ны өдөр хүүхдүүд маань дүрэмт хувцастай болсон байх ёстой байсан. Тиймээс ч хөдөлмөр эрхлэлтийн сангаас 17 тэрбум төгрөг, зургаан тэрбум төгрөгийг жижиг дунд үйлдвэрлэлийг эрхлэх сан буюу ноос, ноолуурын эргэн төлөлтөөс гарч байгаа учир Хөдөлмөрийн яам, Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн яам, Боловсролын яам хамтран гэрээ байгуулсан. Гэрээний дагаа Монголын оёдолчдын нэгдсэн холбоонд 23 тэрбум төгрөгийг нь шилжүүлээд, жижиг аж ахуйн нэгжүүдэд хуваарьлаж өгсөн ажил. Тиймээс ч нэлээд том дүнтэй байгаа юм. Ноос, ноолуурын эргэн төлөлтөөс гарах зургаан тэрбум төгрөг жижиг дунд үйлдвэрлэлийнхээ данс руу, 17 тэрбум төгрөг нь ч буцаад төлөгдсөн. Мэдээж энэхүү ажлыг хийхэд маш олон байгууллага оролцсон болохоор зарим нь хугацаа хэтэрсэн учир шүүхийн шийдвэр гараад эргэн төлөлт хийгдээд дууссан.
Дараагийн яригдаад байгаа асуудал нь хөнгөлөлттэй зээлийг есөн аж ахуйн нэгжид 7.9 тэрбум төгрөгийн зээлийг өгсөн гэх асуудал. Энэ асуудлын тухайд жижиг дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх сангийн төслийг шалгаруулах комисс гэж байдаг. Төрийн нарийн бичгийн даргаар ахлуулаад, жижиг дундын сангийн хүмүүс, төрийн бум байгууллагынхантай хэлэлцэж байгаад зээл олгох нь зүйтэй гэсэн шийдвэр гаргасны дагуу Хөдөлмөрийн сайдын хувьд гарын үсэг зурж зээлүүдийг олгосон. Зээлүүд банкаар дамжаад олгохдоо хасагдаад 7.2 тэрбум төгрөг өгсөн байна. Энэхүү зээлийн төлөлт янз бүр л байна. Тухайлбал, хамгийн бага нь гэхэд зурагчин буюу гэрэл зургийн үйлчилгээ үзүүлдэг хүн хоёр өрөө байраа барьцаалаад зээл авсан байна. Хамгийн их нь 1.3 тэрбум төгрөг байна. Зээлүүдийн эргэн төлөлтийг бас шалгаж үзэхэд ихэнх нь төлсөн байна. Харин гурван аж ахуйн нэгжийн тухайд шүүхийн шийдвэрүүд нь гараад, эргээд зуучлахынхаа асуудлыг ярьсан байгаа. Энэ мэт олон зүйл бий.Жижиг дунд үйлдвэрлэгчийн зээл Хөдөлмөрийн сайдаар дамжуулж хоёр жил гаруй хугацаанд явахдаа яам дээр шалгаруулалтаа хийгээд, банкаар дамжуулж зээлүүдээ өгсөн. Аймаг, сум дээр байгаа аж ахуйн нэгжүүдийн тухайд эндээс шалгаруулалтыг хийж чадахгүй учир аймгууд руу 1-2 тэрбум төгрөгийг жил бүр өгч шалгаруулалтуудыг хийдэг байсан. Энэ мэт асуудал олон бий. Тиймээс асуудал бүрийг тухай бүрд нь надаас яаж олгогдож байсан талаар тодруулаад, зээл авсан компаниудыг нь олж уулзсан ч болно. Ер нь бол төрийн мөнгийг авсан юм чинь буцаагаад өгөх л ёстой. Ер нь жижиг дунд үйлдвэрлэлийн зээлүүд 97-98 хувийн эргэн төлөлттэй байдаг. Харин томоохон газрууд нь хүндрэлтэй асуудлууд гарахаар шүүхэд өгөөд, шийдвэрүүд нь гарсан асуудлууд байгаа. Ч.Санжмятав жижиг дунд үйлдвэрлэлийн зээл рүү нэлээд лав гар дүрж, дураараа загнасан байна гэх зүйл яриад байгаа. би тэр ажлыг хариуцсан л юм чинь жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа хүмүүст зээлийг нь хүргэж, хүртээж, шийдвэрүүдийг нь баталгаажуулах л ёстой. Түүнээс биш ЖДҮХС-ийн зээл бага хүүтэй мөнгө гээд их хэмжээтэйгээр бүлэглэн хулгайлах чиглэлийн ажил хийгээгүй.
Тэтгэмжийн тухай асуудлыг мөн хөндөж яриад байгаа. ЖДҮХС тухайн үед 24 хүнтэй ажиллаж байсан. 2013 оны төгсгөлөөр төсөв батлагдахдаа 30 хувиар цомхтгох үүргийг надад өгсөн. Тиймээс энэ дагуу зохицуулалтыг хийсэн. Цомтголд орсон найман хүн мэдээж ажлаас халахаар шүүхээр явах л байсан. Тиймээс ажлаас гарсан хүмүүсийг ажилгүй байх хугацаандаа ажил, амьдралаа зохицуулахад нь хэрэгцээтэй асуудлыг нь судлаач гэсэн үүрэг даалгавар өгсөн. Гэтэл эдгээр хүмүүс ЖДҮХС-ийн мөнгөнөөс шууд өгчихсөн гээд байгаа. Гэтэл асуудал тийм биш. Тушаал дээр нь сангийн захирлын зөвлөлийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн сангийн ажиллагсдад буцалтгүй тусламжийн хэмжээг хавсралтаар баталсугай гэсэн байгаа. Хавсралтад Хөдөлмөрийн сайдын эрх мэдлийн хүрээнд Төсвийн хуулийн дагуу ажилчдын нийгмийн асуудлыг нь шийдсэн. Ажлаас гарсан хүмүүсийн тухайд гадагшаа сургуульд явах, жижиг үйлдвэрлэл байгуулаад явах хүсэлтээ байгаагаа илэрхийлсэн. Хэрвээ би эрхлэх ажлынхаа хүрээнд ЖДҮХС-ийн мөнгөнөөс эдгээр хүмүүст буцалтгүй тусламж өгчихсөн байсан бол шоронд явна. Тиймээс би сайдын эрх мэдлийн хүрээндээ ажилчдын нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх зардал буюу үйл ажиллагааны зардлаас 10 сая төгрөгийг өгөөд ажлаас нь чөлөөлөөд гаргасан. Энэ асуудлыг та бүхэн зөв тайлбарлаж өгөөрэй.
