Гуравдугаар тойрог: Цөөнх үндэстний өрсөлдөөн
Ямар ч “хольц”-гүй, давуу эрхтэйгээр дангаараа нэг тойрог болсон аймаг бол Баян-Өлгий. Уг нь Монгол бол нэгдмэл нэг улс хэдий ч цөөнх үндэстний төлөөллийг УИХ-д заавал багтаах ёстой хэмээн зүтгэсээр ийнхүү сонгуулийн гуравдугаар тойргийг тэдэнд “өгсөн” юм. Тэнд есөн нам, хоёр эвслээс болон бие даагч нэг, нийт 22 хүн нэрээ дэвшүүлэн өрсөлдөж байна. Гурван мандаттай тойрогт МАН, АН-аас гадна ИЗНН, Иргэний хөдөлгөөний нам (ИХН), ХҮН нам бүрэн нэр дэвшүүлж буй. Мөн Шинэ нэгдсэн эвсэл хоёр хүн сойсон бол Үндэсний эвсэл, Бүгд найрамдах, Үнэн ба зөв, Эрх чөлөөний эвсэл, Сайн ардчилсан иргэдийн нэгдсэн намаас тус бүр нэг хүн нэр дэвшжээ. Түүнчлэн ганц бие даагчтай.
2024-06-17
Нэгдүгээр тойрог: Шинэ цус сэлбэх хангайн бүс
Есөн мандаттай уг бүсэд 15 нам, хоёр эвсэл болон бие даагч нийт 80 хүн нэрээ дэвшүүлжээ. МАН, АН, ХҮН, Үнэн ба зөв намаас 100 хувийн ирцээр буюу тус бүр есөн хүнээ сойсон байна. ИЗНН, Иргэний хөдөлгөөний намаас долоо долоон хүн өрсөлдөж буй аж. Мөн Ц.Мөнхбат гэдэг ганц бие даагч бий. Ард түмний олонхын засаглал намаас З.Бат-Эрдэнэ, Монгол консерватив намаас Д.Цэгмэд нарын ганц дайчнаа илгээжээ.
2024-06-13
Таны нэг л зөв сонголтоор бид дутна
УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөх хуулийн шаардлагыг хангасан 1336 нэр дэвшигчид өчигдөр СЕХ-ноос үнэмлэхийг нь гардуулснаар албан ёсны сурталчилгаа эхлэв. Гэхдээ энэ тоонд Үндэсний эвслийн тэргүүн Н.Номтойбаяр багтсангүй. Морьд барианаас гарлаа. Тэд өөр өөрсдийн бэлдсэн “гэнэтийн бэлэг”-ээ үлдсэн 16 өдөрт задална. Яагаад тухайн нам, эвслийг, мөн өөрийг нь сонгох ёстой талаар ухуулж, “гэгээрсэн” сайн хүний дүр бүтээх болно.
2024-06-11
Сэтгүүлчид улс төрч болж чаддаг уу
Сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд төр засгийн алдаатай бодлогыг засаж залруулахад нь нөлөөлөх дөрөв дэх засаглалын үүрэг гүйцэтгэдэг. Үүгээрээ олны танил болдог бусад мэргэжлээс ялгаатай. Мөн нийгэм, эдийн засаг, улс төр, урлаг гээд бүхий л салбарын мэдээллийг түгээж, соён гэгээрүүлж, засаж залруулахын төлөө цаг наргүй ажилладаг. Энэ үндсэн үүргээ мартахгүй ажиллаж чадвал нэр дэвшиж буй сэтгүүлчид улс төрд тодорхой өөрчлөлт хийж чадна. Гэхдээ намын эрх ашгийн төлөө үйлчилж, товчлуур дарагч болчихвол одоогийн “хэлгүй” сэтгүүлч гишүүдийнхээ нэг болж хувирна.
2024-06-07
72 гишүүнтэйгээр бүрэн эрхээ дуусгаж буй “саарал” парламент
Монгол Улсын парламент 76 гишүүнтэй ажилласан цаг үе түүх болон үлдэж байна. 1992 онд манай улс анхны ардчилсан Үндсэн хуулиа баталж, үүний дагуу байнгын ажиллагаатай, 76 гишүүнтэй парламенттай болсон юм. Ийм бүрэлдэхүүнтэйгээр найман удаагийн парламентыг бид байгуулсан байна. Улмаар энэ тооны гишүүнтэй ажилласан сүүлчийн нэгдсэн чуулган ажлын 58 өдөр хуралдаад өчигдөр хаалаа. Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлтийн дагуу 21 хоногийн дараа бид УИХ-д 126 гишүүн сонгоно. Тиймээс 76 гишүүнтэй ажилласан сүүлчийн парламентын онцлогийг тоймлон хүргэе.
2024-06-06
Нэр дэвшигчид хандивын дансаа зарлаж эхлэв
УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд заасны дагуу нэр дэвшигчид зардлын дансны дугаар, банкны нэрийг энэ сарын 13-наас өмнө Үндэсний аудитын газарт мэдэгдэж, бүртгүүлэх ёстой. Эхний даваагаар болзлоо хангасан нэр дэвшигчид өчигдрөөс сонгуулийн хандивын дансаа зарлаж эхэлсэн байна. Тэд иргэний үнэмлэхийн хуулбар, дансны дугаар, банкны нэрийг баталгаажуулсан баримт болон бүртгүүлэх хүсэлтээ хавсаргаад төрийн аудитын газарт хандана. Аудитаас бүртгэсэн бол хандивын дансаа олон нийтэд зарлаж, дэмжлэг хүсэж болох аж. Иргэн 10, хуулийн этгээд 30 хүртэлх сая төгрөгийн хандивыг дэмжиж буй нэр дэвшигчдээ өгөх боломжтой юм.
2024-06-05
А.Г.ЛУКАШЕНКО: Би Монгол Улсад ашиг хайж айлчлаагүй
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн урилгаар Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Ерөнхийлөгч А.Г.Лукашенко энэ сарын 1-4-нд манай оронд айлчилж буй. Түүний айлчлалын гол арга хэмжээ өчигдөр болсон юм. УИХ-ын сонгуулийн өмнө тус улс Төрийн тэргүүний түвшний анхны айлчлалаа хийж буй нь зарим хүнд хардлага төрүүлжээ. Улмаар түүний айлчлалыг эсэргүүцсэн хүмүүс ч цөөнгүй байв. Нийгмийн сүлжээгээр А.Г.Лукашенког “Оросын Гитлер” хэмээн цоллож, нутаг руугаа хурдан буцахыг шаардсан байр суурь ч хөвөрлөө. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Беларусийн Төрийн тэргүүнийг өчигдөр 11.00 цагт Сүхбаатарын талбайд угтсан авсан юм. Уг ёслолд гадаад орнуудаас манай улсад суугаа Элчин сайдууд, олон улсын төлөөлөл оролцов. Угтан авах ёслолын ажиллагаа дуусаж, зочид Төрийн ордонд хэлэлцээ хийж байх үеэр хоёр иргэн Украины далбааг барин Сүхбаатарын талбайгаар гүйж, түүний айлчлалыг эсэргүүцэж буйгаа илэрхийлжээ. Гэвч цагдаа нар тэднийг баривчилсан байна.
2024-06-04
Н.Номтойбаяр сонгуульд оролцож чадахгүй нөхцөл үүсэв
УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөхөөр материалаа хүргүүлсэн нэр дэвшигчдээс 154 нь эхний шатанд бүдрэв. Уг нь нам, эвслээс болон бие даагч нийт 1416 хүн баримт бичгээ СЕХ-нд хүргүүлсэн байжээ. Тус хорооноос пүрэв гаргийн орой эдгээрээс 1245-ыг нь нэр дэвшигчээр бүртгэж, дээрх тооны хүнийг бүртгэхээс татгалзсан тухай шийдвэр гаргасан нь шуугиан тарьсан юм. Татварын өртэй, баримт бичиг дутуу нь гол шалтгаан байсан аж. Нийт 139 хүнийг ийм шалтгаанаар түдгэлзүүлжээ. Эл зөрчлөө тэд зургаадугаар сарын 2-нд буюу өчигдөртөө багтаан засаж, СЕХ-нд хүргүүлэх боломжтой байлаа. Хэдийгээр бүх нийтийн баяр, амралтын өдрүүд таарсан ч холбогдох төрийн байгууллагууд ажиллаж, тэдэнд зөрчлөө арилгах боломж олгосон байна. Хэдэн хүн материалаа засаж ирүүлснийг СЕХ өнөөдөр мэдээлэх аж.
2024-06-03
Тэр нэр дэвшигч хэний хэн бэ
Энд зөвхөн олны танил улс төрчдийн үр хүүхдүүд, хамаатнуудыг дурдлаа. Энэ ангилалд багтах өөр ч олон нэр дэвшигч бий. Мөн томоохон бизнесменүүдийн үр хүүхдүүд ч өрсөлдөж байна. МАН-ын жагсаалт дахь нэр цэвэр гэгдэж буй, олны танил биш залуусын зарим нь “том ар”-тай тухай ч яриад эхэлсэн. Ер нь үндэс угсаатай нь нарийн шүүвэл “бор зүрхээрээ” улс төрд орж ирсэн хүн улам л цөөрөх нь.
2024-05-30
Парламентыг “солонгоруулах” сонгууль
Харин АН-ын дарга Л.Гантөмөр “Бид сонгуульд оролцох батламжаа авчихсан. Одоо СЕХ-нд 126 нэр дэвшигчийг бүртгэхтэй холбоотой үйл явц өрнөж байна. Нэр дэвшигчдийн бүртгэл намыг сонгуульд оролцох, эсэхэд нөлөөлөхгүй. АН-аас намын даргын гарын үсэг бүхий албан ёсны шийдвэрээ СЕХ-нд хүргүүлсэн. Манай нам нэг л шийдвэр гаргасан” гэсэн тайлбар өгөв.
2024-05-28
Түүхэнд хамгийн олон нэр дэвшигч өрсөлдөнө
УИХ-ын сонгуульд оролцох нам, эвслүүд хуулийн хугацаанд буюу энэ сарын 25-нд багтаан нэр дэвшигчдийнхээ баримт бичгийг СЕХ-нд ирүүлж дуусав. 19 нам, хоёр эвслээс тойрогт 985, жагсаалтаар 385, нийт 1370 хүн нэр дэвшүүлэхээр материалаа ирүүлсэн юм байна. Өмнө нь 2020 оны сонгуульд 606 хүн нэр дэвшсэн нь манай улсын түүхэн дэх хамгийн олон нь болж байсан юм
2024-05-27
Гомдогсдын арми
УИХ-ын сонгуульд оролцох нам, эвслүүдээс нэр дэвшигчдээ тодруулж бараг дууслаа. Хэдийгээр уг сонгуульд 23 нам, хоёр эвсэл оролцохоор батламжаа авсан ч гол “тулаан” МАН, АН-ын дунд өрнөх нь. Гуравдагч хүчний намууд болон хоёр эвслийн хувьд уур амьсгал харьцангуй тайван өнгөрсөн бол хоёр гол намын дотоодод байдал арай өөр байлаа. 100 гаруй жилийн түүхтэй МАН-ынхан дотоод тэмцлээ ил гаргалгүй нууж чаддаг учраас ганц хоёр хүн л гомдоллоод өнгөрч буй юм. Харин АН-ынхан одоо ч “алалцсаар”, гомдогсдын арми бий болов. Намдаа итгэж яваад тонгоруулсан хүмүүс байхад тойрогт биш жагсаалтад орууллаа, эсвэл жагсаалтад бус тойрогт нэр зоолоо гэх мэтээр “эрхэлж” буй улс төрчид ч байна. Нам, эвслүүд нэр дэвшигчдийнхээ материалыг энэ сарын 25-ны дотор СЕХ-нд хүргүүлэх учиртай. эр хүртэл холио, солио хийх хугацаа бий гэж үзэж болно.
2024-05-24
Ногоон автобусны тендерийг шалгаруулахдаа хууль огт мөрдөөгүй гэв
Нийслэлийн нийтийн тээврийн чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, парк шинэчлэх шаардлагын дагуу автобус худалдан авах ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх, тайлан, санал, дүгнэлтийг УИХ-д танилцуулах үүрэг бүхий хянан шалгах түр хорооноос өчигдөр нээлттэй сонсгол зохион байгуулав. Түр хорооны бүрэлдэхүүнд МАН-аас гишүүн П.Анужин, Д.Батлут, Ж.Бат-Эрдэнэ, Х.Ганхуяг, Ц.Даваасүрэн, Г.Тэмүүлэн, Ж.Чинбүрэн, АН-аас Ж.Батсуурь, Н.Ганибал, С.Одонтуяа болон ХҮН намын төлөөлөл Т.Доржханд нар багтаж буй юм.
2024-05-22
Төрийн эрхийг худалдан авагчид
УИХ-ын ес дэх удаагийн сонгуульд нэр дэвшигчид өнөөдөр тодорч эхэлнэ. Горилогчид нэр дэвших хүсэлтээ өнгөрсөн долоо хоногт нам, эвслүүддээ гаргаж, бас “виз” авахын тулд мөнгөний эрэлд “хатаж” юм юм л өрнөсөн бололтой. Ялангуяа хоёр гол нам дотор ийм өрсөлдөөн өрнөсөн гэхэд болно. Тухайлбал, нэр дэвшүүлэх ажиллагаа энэ сарын 14-нөөс эхэлсэн ч АН-ын зарим горилогч хүсэлтээ гаргах сүүлчийн өдөр нь баасан гараг гэдгийг гэнэт “мэдэж”, ийш тийш гүйсээр материалаа амжиж бүрдүүлж өгсөн гэнэ.
2024-05-20
Булангийн орнуудад мах, махан бүтээгдэхүүн экспортлох боломж бүрдэв
Булангийн болон Арабын орнуудад мах, махан бүтээгдэхүүн экспортлох хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхийн тулд ГХЯ, ХХААХҮЯ, Кувейт улс дахь Монголын Элчин сайдын яам, Стандарт, хэмжил зүйн газар (СХЗГ) хамтран ажиллаад багагүй хугацаа өнгөрч буй. Тэгвэл уг ажлын үр дүн гарч, Булангийн хамтын ажиллагааны зөвлөлийн дэргэдэх магадлан итгэмжлэлийн төвөөс Стандарт, хэмжил зүйн газрыг итгэмжилсэн байна. Уг магадлан итгэмжлэлийн гэрчилгээг ГХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Н.Анхбаяр тус газрын дарга С.Батбаатарт өчигдөр гардуулан өглөө.
2024-05-17
Нэрийн жагсаалт ба “толгойгүй” сонгогчид
“1992 онд санал өгөх насны иргэний тоо 1 202 704 байсан бол 1993 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар 45,531 хүнээр буурсан. Мөн 2016 оны УИХ-ын сонгуульд оролцох сонгуулийн насны иргэдийн тоо 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн үеийнхээс 237 мянгаар нэмэгдсэн байна” гэжээ. Харин хүн амын дундаж өсөлтийн хувь 1.8 байдаг аж.
2024-05-16
Сүүлчийн сунгаа
УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшигчдийг тодруулах ажиллагаа өнөөдрөөс албан ёсоор эхэлж байна. 23 нам, хоёр эвсэл сонгуульд оролцохоор батламжаа аваад буй. Тэд нэр дэвшигчдээ тодруулах сүүлчийн сунгаагаа энэ долоо хоногт хийнэ. Парламентад 126 гишүүний 78-ыг тойргоос, 48-ыг нь намын жагсаалтаар сонгох юм. МАН, АН-ын хувьд нэг тойрогт өрсөлдөх горилогчдынх нь тоо хэтрээд, тэр дундаас “шүүж” авахаар ажиллаж буй бол гуравдагч хүчнийхэнд иймэрхүү “зовлон” байхгүй. Тэд тойрогт 39-өөс дээш хүн нэр дэвшүүлэхэд л болзол хангана.
2024-05-14
Ялгарах болон будилуулах тактик
УИХ-ын сонгууль сар гаруйхны дараа болох гэж байна. Холимог тогтолцоогоор анх удаа 126 гишүүн сонгох учраас хаана хаанаа “толгой эргэх” маягтай. Уг сонгуульд 23 нам, хоёр эвсэл оролцохоор батламжаа авсан. Үүн дээр бие даагч 70 гаруй хүн нэмэгдэх юм. Сонгогчдод энэ удаа хоёр ширхэг саналын хуудас тарааж өгнө. Нэг хуудсанд тойрогт өрсөлдөх хүмүүсийг нэрээр нь жагсаасан байх бол нөгөөд нь зөвхөн 23 нам, хоёр эвслийн нэр л байна
2024-05-10
УИХ-ын гишүүдэд хагас жил, бусдад нь 17 хоног
УИХ-ын чуулган энэ долоо хоногт хуралдахгүй. Учир нь гишүүд тойрогтоо ажиллаж, сонгуулийн сурталчилгаагаа хийгээд завгүй яваа. МАН-ын бүлэг өнгөрсөн сард хуралдаагүй, АН-ынхан ч тэдний араас орсон. Тиймээс энэ долоо хоногийн хэлэлцэх асуудлын тов, дарааллаас намуудын бүлгийн хуралдааныг бүр хассан байна. Нэмээд нэгдсэн чуулганы хуралдаанаа ч хийхгүй гэжээ. Зөвхөн байнгын хороод л хуралдах аж. Сонгуульд хамаг анхаарал, ухаанаа хандуулсан гишүүдэд тогтож суун, төрийн бодлого хэлэлцэн шийдэх “зав” алга. Нийслэл хотоос сонгогдсон хэд нь л бууриа сахиад үлдсэн байна.
2024-05-08
Ардчиллын манаач буюу ажиглагчид
УИХ-ын ээлжит сонгууль болоход 52 хоног үлджээ. Уг сонгуульд оролцох нам, эвслүүдэд СЕХ-ноос батламжийг нь гардуулаад байна. 23 нам, хоёр эвслээс гадна нэлээд хэдэн бие даагч үүнд өрсөлдөнө. 77 бие даагч мөрийн хөтөлбөртөө дүгнэлт гаргуулахаар Үндэсний аудитын газарт хүргүүлээд хариугаа хүлээж буй юм. Тэгвэл сонгуульд өрсөлдөх талуудаас гадна ажиглагчид гэж өөр нэг чухал дүр бий
2024-05-06
