Цэцийг цэгцлэх амлалт гурван парламент дамжих нь
Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийг 1992, Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийг 1997 онд баталсан. Үүнээс хойш аль аль хуульд нь 10 орчим удаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулсныг эс тооцвол Цэцийн үйл ажиллагаа явуулах эрх зүйн орчин 30 жилийн өмнөхөөсөө өөрчлөгдөөгүй байна. Уг нь эдгээрээс хамгийн томоохон бөгөөд дорвитой нь 2016 оны эхээр баталсан, “УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин санаачилсан” хэмээх тодотголтой нэмэлт, өөрчлөлт боловч Үндсэн хууль зөрчсөн гэх үндэслэлээр Цэц заримыг нь хүчингүй болгочихсон
2024-02-14
Монгол, Германы харилцаа стратегийн түншлэлийн түвшинд хүрлээ
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн урилгаар ХБНГУ-ын Ерөнхийлөгч Франк-Вальтер Штайнмайэр гэргий Элке Бюденбендэрийн хамт Монгол Улсад төрийн айлчлал хийж байна. Энэ нь тус улсаас Ерөнхийлөгчийн түвшинд хийж буй дөрөв дэх айлчлал бөгөөд хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойн хүрээнд болж буй юм
2024-02-08
Жендерийн тэгш байдлыг хангах хуулийн хангалтгүй хэрэгжилт
Монгол Улс 2011 онд Жендерийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хуультай болсон. Уг хуулийн дагуу Засгийн газар энэ чиглэлээр хэрэгжүүлж буй бодлого, үйл ажиллагааныхаа үр дүнг УИХ-д хоёр жил тутам тайлагнах ёстой. Гэвч дээрх хуулийг баталснаас хойш 10 жилийн дараа буюу 2021 онд анх удаа эл тайланг парламентаар хэлэлцүүлсэн байдаг. Улмаар өнгөрсөн оны сүүлчээр хоёр дахь удаагаа танилцуулахдаа жендерийн эрх тэгш байдлыг хангах бодлого, үйл ажиллагааны хэрэгжилт 50 хувь буюу “хэрэгжих шатанд байна” хэмээн үнэлжээ. Мөн анхны тайланг УИХ-ын Нийгмийн бодлогын байнгын хороогоор хэлэлцээд, хэрэгжилтийг нь сайжруулах зөвлөмжийг Засгийн газар, Ерөнхий сайдад хүргүүлсэн бөгөөд үүнийг 54 хувьтай буюу “эрчимжүүлэх шаардлагатай” гэж дүгнэсэн байна.
2024-02-07
35 нам нэгдэж сонгуульд оролцохыг уриаллаа
ИЗНН-ын дарга Б.Батбаатар өчигдөр мэдээлэл хийж, улс төрийн намуудыг нэгдэж сонгуульд оролцохыг уриалав. Тэрбээр “МАН, АН-аас бусад 35 намыг нэгдэхийг хүсэж байна. Намууд гурав гурваараа нэгдэн эвсэл болж явсан түүх бий. Гэхдээ үр дүн гараагүй. Өнөөгийн нөхцөл байдлыг өөрчлөхөөс өөр аргагүй
2024-02-06
Иргэдийн оролцоо, мэдэх эрхийг хязгаарласныг илчилсэн индекс
“Трансперенси интернэшнл” байгууллагаас гаргадаг авлигын төсөөллийн индексээр тухайн улсын төр засаг авлигын эсрэг үр дүнтэй тэмцэж, өөгшүүлэхгүй, шударга ёсыг тогтоосон уу, ийм төрлийн гэмт хэрэг үйлдсэн албан тушаалтнуудад хариуцлага тооцож чаддаг уу, авлигын талаар мэдээлэгчдийг хамгаалж байна уу, ер нь төрийн үйл ажиллагаа нь хэр нээлттэй вэ гэдгийг хэмждэг. Мөн энэ нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг өөр бусад эрсдэлийн үнэлгээ, цаашлаад тухайн орны бизнес, хөрөнгө оруулалтын орчныг тодорхойлох үндсэн эх сурвалж, хэмжүүр болдог
2024-02-01
Авлигын төсөөллийн индексээр 180 орноос 121-т жагслаа
Үүнээс гадна Ази, Номхон далайн бүс нутгийн орнуудын дундаж оноо 45 байгаагаас манайх доогуур гэсэн үг. Бас посткоммунист орнуудтай харьцуулбал дунджаас нь хоёр оноогоор бага байгаа аж. Харин дундаж болон дунджаас доогуур орлоготой орнуудын авсан онооны дундаж нь 33 байгаа бөгөөд ийм 50 улс бий гэнэ. Нөгөө талаас ардчилсан бус улсуудын үнэлгээний дундаж нь 32 оноо байгаа нь анхаарал татав.
2024-01-31
Хэмжээг нь өсгөж, “халхавч”-аар үлдээсэн хандив
УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд зааснаар сонгуульд оролцох улс төрийн нам, эвсэл, нэр дэвшигчийн зардал нь хандив болон өөрийн хөрөнгөөс бүрдэж буй. Гэхдээ өнгөрсөн сонгуулиудын тайлангаас харвал тэдний хөрөнгө босгох гол суваг нь хандив юм. Жишээ нь, 2020 оны ээлжит сонгуулиар нам, эвслийн зарцуулах зардлын дээд хэмжээг 5.9 тэрбум төгрөгөөр тогтоож байв. МАН тус сонгуульд 5.5 тэрбум төгрөг зарцуулж, дээд хэмжээнд тун дөхүүлснийг тайлангаас нь харж болно. Үүнээс таван тэрбум 467.6 саяыг нь хандиваар, тэр дундаа иргэдээс бүрдүүлсэн байдаг. Харин хуулийн этгээдээс 60.7 сая төгрөг хандивласан байгаа юм. Мөн Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам 100.2 сая төгрөгийг сонгуулийн дансандаа төвлөрүүлснээс 80 сая нь иргэдийн хандив болохыг тайлагнажээ
2024-01-30
Мөнгөний сонгууль айсуй
УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд зааснаар төрийн аудитын дээд байгууллага буюу Үндэсний аудитын газар нам, эвсэл, нэр дэвшигчээс зарцуулах зардлын дээд хэмжээг гуравдугаар сарын 1-нээс өмнө тогтоож, нийтэд мэдээлэх ёстой. Ингэхдээ үүнийг тогтоох аргачлалыг төрийн аудитын дээд байгууллагын саналаар Сонгуулийн ерөнхий хороо батална. Үүний дагуу Үндэсний аудитын газраас сонгуулийн төв байгууллагад саналаа хүргүүлжээ
2024-01-26
Байнгын хорооны дарга нар Бээжинд ажиллажээ
УИХ, Бүх Хятадын Ардын Төлөөлөгчдийн Их Хурал (БХАТИХ)- ын хоорондох тав дахь удаагийн байнгын уулзалт өчигдөр Бээжинд болов. Уг механизмыг ажиллуулах тухай харилцан ойлголцлын санамж бичгийг талууд 2014 онд байгуулсан юм. Энэ удаагийн уулзалтыг УИХ-ын дэд дарга Л.Мөнхбаатар, БХАТИХ-ын байнгын хорооны дэд дарга Пөн Чинхуа нар удирдаж, манай талаас байнгын хорооны дарга Д.Цогтбаатар, Г.Тэмүүлэн, П.Анужин болон Монгол, Хятадын парламентын бүлгийн гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ, Б.Пүрэвдорж нарын гишүүд оролцжээ
2024-01-25
Эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг зөрчиж байна гэж Цэцэд хандав
Агаарын бохирдлыг бууруулахтай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай 02 тоот тогтоолыг УИХ 2018 оны нэгдүгээр сарын 5-нд баталж, хэд хэдэн ажлыг нэн даруй хэрэгжүүлэхийг Засгийн газарт үүрэг болгосон байдаг. Улмаар мөн оны хоёрдугаар сарын 8-нд Засгийн газар тогтоол баталж, түүхий нүүрс түлэхийг хориглосон билээ. УИХ болон Засгийн газрын эдгээр тогтоол нь Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн гэж үзэн иргэн Лхагвасүрэн, Амаржаргал, Ганхөлөг нар Цэцэд хандлаа
2024-01-25
Нээлттэй сонсголыг хаасан шийдвэрээ Цэц хэзээ хэлэлцэх вэ
Цэц өнгөрсөн есдүгээр сард хийсэн дунд суудлын хуралдаанаас гаргасан 05 тоот тогтоолоороо Цэцийн гишүүн, Дээд шүүхийн шүүгч, улсын ерөнхий прокурор, түүний орлогчийг томилохын өмнө УИХ нэр дэвшигчийн сонсгол зохион байгуулах нь Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн гэж үзсэн билээ. Улмаар УИХ-ын хяналт шалгалтын болон УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд заасан нэр дэвшигчийн сонсгол явуулах заалтыг түдгэлзүүлсэн юм. Эл дүгнэлтийг УИХ аравдугаар сарын 5-нд хэлэлцээд, хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй гэсэн. Гэвч Цэц хэзээ дахин хуралдаж, бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ буюу их суудлын хуралдаанаараа шийдвэрээ гаргах нь тодорхойгүй хэвээрээ, тов алга.
2024-01-24
“Эдийн засаг дахь төрийн оролцоо ямар байх вэ гэдгийг намууд л шийднэ”
УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооныхон өнгөрсөн чуулганаар хийсэн ажлаа Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн шинэ бүрэлдэхүүний хамт танилцуулав. Тус байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн “Өмнө нь улсын төсвийн төсөл, төсвийн хүрээний мэдэгдлийг Сангийн яамнаас боловсруулдаг байсан бол одоо Эдийн засаг, хөгжлийн яамныхан хариуцна. Харин тэдний ашиглах суурь тооцоолол, төсөөлөл, таамаглалыг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийнхөн боловсруулах юм
2024-01-23
“Жагсаал, цуглаан хийх журмын тухай хуулийн төслийг хаврын чуулганаар хэлэлцэнэ”
УИХ-ын Инновац, цахим бодлогын байнгын хороо өнгөрөгч чуулганаар таван тогтоол баталж, нэгдсэн хуралдаанаар 109 хууль, гурван тогтоолын төсөл хэлэлцүүлжээ. Энэ талаар мэдээлэл хийсэн тус байнгын хорооны дарга Э.Батшугар “Төрд байгаа буюу “И-Монголиа” систем дэх мэдээллийг цаасаар нэхдэг байдлыг зогсооно. Цаашид “Хурдан” цэгийг сум, хороо бүрд байгуулна” гээд одоогоор 800 мянган хүн цахим гарын үсгээ авсныг дурдав
2024-01-22
“Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн төсөвт өртөг нэмэгдэж магадгүй”
Малчдаас түүхий эдийг нь ченжүүд л цуглуулдаг. Энэ хуулийг баталснаар бүх сумд биржийн салбар ажиллах нөхцөл бүрдэнэ. Тухайн орон нутагт ажиллах брокер нь түүхий эдийн үнийн талаарх бодитой, сүүлийн үеийн мэдээллээр малчдыг ил тод хангах үүрэг хүлээх юм” гэсэн бол тус байнгын хорооны дарга Г.Ганболд “Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн төсөвт өртөг нэмэгдэж магадгүй. Энэ төрлийн үйлдвэрийг барихад заавал патенттай технологи ашигладаг учраас зөвхөн түүнийг эзэмшдэг компаниудын дунд тендер зарласан. Цар тахлын үед тендер зарлахад тээвэр, ложистикийн гэх мэт хүндрэлтэй асуудлуудын улмаас төсөвт өртөг бага зэрэг нэмэгдсэн. Гэхдээ үүнтэй холбоотой шийдвэрийг УИХ гаргана” хэмээв.
2024-01-19
“Эрдэнэс Тавантолгой”-н мөнгийг тарааж шоудах тав дахь сонгууль
Намрын чуулганыг хаасан ч удахгүй ээлжит бусыг зарлан хуралдуулж, Үндэсний баялгийн сангийн тухай хууль тэргүүтнийг батлах замаар үүнийгээ хийх эрх зүйн орчин бүрдүүлэх гэнэ. Өөрөөр хэлбэл, ногдол ашиг гэж хэр хэмжээний мөнгө өгөх нь одоогоор тодорхойгүй ч энэ оноос өмнө мэндэлсэн, өдгөө амьд сэрүүн байгаа бүх хүнд өнөөгийн эрх баригчид төрийн нэрийн өмнөөс хэдэн цаас атгуулаад, сонгуулиар саналыг нь худалдаж авна гэсэн үг.
2024-01-18
Үнэмлэхүй олонх өөрсдөдөө зориулж хууль “үйлдвэрлэв”
УИХ-ын 2023 оны намрын ээлжит чуулганыг маргааш хааснаар энэ удаагийн парламентын хууль тогтоох ажил үндсэндээ шувтарч байна. Өнгөрсөн аравдугаар сард чуулганыг нээхдээ УИХ-ын дарга иргэдийн бухимдлыг төрүүлсэн элдэв булхай, луйврыг төрийн эрх барих дээд байгууллага ард түмэнтэйгээ хамтран хянан шалгах бүрэн эрхтэй болсныг онцлоод, “Хууль зөрчсөн, ард түмнийхээ боломжийг хулгайлсан үйлдлүүдэд хуулийн хариуцлага тооцож, төрийн бодлого нь иргэдийнхээ хүсэлт, шаардлагад нийцэх хэрэгтэй байна. Ингэж чадахгүй бол төр-иргэний итгэлцэл алдарна” хэмээж байв.
2024-01-16
Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хорооны ёс зүйгүй дарга
УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хороог хоёр дахь удаагаа удирдаж байна. УИХ-ын гишүүдийн ёс зүй, сахилга, хариуцлагатай холбоотой гомдлуудыг хүлээн авч, шийдвэрлэх үүрэгтэй байнгын хороо ч үйл ажиллагаа явуулдаг, эсэх нь ч мэдэгддэггүй, усанд хаясан чулуу шиг байлгадаг хүн бол удирдлага нь буюу Б.Баттөмөр. Ер нь байнгын хороод, тэр дундаа гишүүдийнхээ ёс зүй, тэдний үйл хөдлөл, үг хэлтэй холбоотой гомдол, шүүмжлэлд хариу өгч, сахилга, хариуцлагыг нь сахиулах үүрэгтэй Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хороог удирдах хүмүүс өөрөө ёс зүйтэй байж илүү манлайлал, санаачилга, зориг гарган ажиллах ёстой. Б.Баттөмөр гишүүн ингэж идэвх зүтгэл гаргадаггүй ч үнэхээр ёс зүйтэй хүн учраас улиран сонгогдоод байна гэвэл юу л бол.
2024-01-15
С.ОЮУНТУЯА: Санал хураалтаас хэдхэн сарын өмнө тойрог, мандатыг хуваасан нь улс төрийн манипуляц
Мөн 2012 оноос сонгуульд ашиглах техник, технологийн үр дүнд хүчингүй саналын хуудсыг автомат төхөөрөмж уншдаггүй болсноор нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн. Тэгвэл улс орноо удирдах иргэдийн үндсэн эрх буюу Үндсэн хуулийн 3.1-т “Монгол Улсад засгийн бүх эрх ард түмний мэдэлд байна. Монголын ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцож, мөн сонгож байгуулсан төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа уламжлан энэхүү эрхээ эдэлнэ” гэж заасантай холбож тайлбарлавал бүр өргөн хүрээнд ярих шаардлагатай. Өөрөөр хэлбэл, сонгогчдын боловсрол сайн, эсвэл муу байна гэж хэлэхэд төвөгтэй гэсэн үг.
2024-01-12
Намынхаа чансааг жагсаалтаараа зарлаарай
Түүнчлэн Д.Дэмбэрэл, Д.Лүндээжанцан, Ц.Нямдорж зэрэг тухайн үедээ парламентад дөрөв дэх удаагаа сонгогдоод байсан гишүүд МАН-ын дарга бөгөөд Ерөнхий сайд С.Батболд, ерөнхий нарийн бичгийн дарга У.Хүрэлсүх нарын хамт намынхаа жагсаалтын эхний зургаад бичигдсэн байдаг. Үндсэндээ хамгийн эрх мэдэлтэй, олон удаа сонгогдсон ахмад гишүүд нь жагсаалтыг өнгөлсөн хэрэг.
2024-01-10
МАН: УИХ-ын гишүүн сонгогчдодоо зөвхөн мэдээлэл өгнө, тайлангаа тавина
Түүнчлэн гадаадын банк ажиллах орчин бүрдүүлэхийн тулд Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж, мөрдөх журмын тухай хуулийн 2024 оноос мөрдөх зарим заалтын хэрэгжүүлэх хугацааг нэг жилээр хойшлуулах агуулгатай төслийг Б.Баттөмөр нарын гишүүд санаачилжээ. Тодруулбал, Банкны тухай хуулийн 36.1-т “Аливаа этгээд дангаар болон холбогдох этгээдийн хамт эзэмших банкны хувьцаа, хувьцаанд хамаарах үнэт цаасны хэмжээ нь тухайн банкны нийт гаргасан хувьцааны 20 хувиас хэтрэхгүй байна” хэмээн заасныг энэ оны эхнээс мөрдүүлэхээр хуульчилсан бөгөөд үүнийг хойшлуулах гэн
2024-01-09
