Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Ч.Болортуяа

Ж.ХУНАН: Эцэг, эх байх эрхээ сэргээлгэхээр шүүхэд хандсан тохиолдол одоогоор алга

Хүүхэд эцэг, эхээ сонгож төрдөггүй. Үүн шиг өөрийн бус, шүүхийн шийдвэрээр эцэг, эхээсээ хол өсөж буй хүүхэд ч цөөнгүй байна. Энэ тохиолдолд хүүхдийн эрх хэрхэн зөрчигддөг талаар Хүний эрхийн үндэсний комисс (ХЭҮК)-ын гишүүн Ж.Хунантай ярилцлаа. 
2024-06-12

Аюулт үзэгдлийн улмаас долоон иргэн, нэг хүүхэд нас барлаа

Нийслэлийн долоон дүүрэг, 15 аймгийн 33 сумд өнгөрсөн долоо хоногт аюулт үзэгдэл, ослын 72 удаагийн дуудлага онцгой байдлын байгууллагад бүртгэгдсэн байна. Дуудлагын дагуу нийслэл болон орон нутгийн онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид үүрэг гүйцэтгэж 18 иргэний амийг аварчээ. Харин гамшиг, аюулт үзэгдлийн улмаас найман иргэн нас барсны нэг нь хүүхэд байсан аж. Нийт дуудлагын 52 нь гал түймэр, 16 нь хүний үйл ажиллагаатай холбоотой ослынх аж. Мөн үер, салхи, шуургатай холбоотой гурав, газар хөдөлсөн нэг дуудлага бүртгэгдсэн байна.
2024-06-11

Олон улсын шалгалтын үнэлгээг элсэлтийн шалгалтынхтай дүйцүүлж болох нь

Тодруулбал, тус цахим хуудасны “Элсэлтийн шалгалт” гэсэн цэсэд нэвтэрч “Дүйцүүлэх” гэдгийг дарах гэнэ. Ингээд элсэлтийн шалгалтад бүртгүүлсэн бүртгэлийн дугаар, нууц үгээ ашиглан системд нэвтэрч, холбогдох мэдээлэл болон материалаа зааврын дагуу оруулан бүртгүүлэх юм байна. Ингэхдээ үнэлгээ дүйцүүлэх тухай хүсэлт, төрсний гэрчилгээ, эсвэл иргэний үнэмлэхийн болон үнэлгээнд дүйцүүлэх хөтөлбөрийн сертификат буюу дүнгийн хуудасны хуулбар зэрэг материалыг бүрдүүлэх аж. Хүсэлтийг энэ сарын 15-ныг дуустал хүлээн авах бөгөөд Боловсролын үнэлгээний төвийнхөн ажлын 10 хоногт багтаан шийдвэрлэх гэнэ. Тус төвд жилд 2000 гаруй оюутан дүйцүүлэх хүсэлтээ илгээдэг аж. Ингэснээр олон улсын болон элсэлтийн шалгалтын аль өндөр оноогоороо их, дээд сургуульд элсэх боломжтой.
2024-06-11

Хүнд өвчтэй иргэдийг чирэгдүүлсэн хүнлэг бус тогтолцоо

“Хүүхдийн эрхийг хамгаалах олон улсын өдрийн өмнө нүдээ хавдтал уйллаа. Яагаад хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг асаргаанд оруулахад ингэж их зовоож байгаа юм бэ. Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв (СЭМҮТ)-ийн эмчид үзүүлээд аутизм гэж оношлуулсан хүүхдийг олон эмнэлгээр хэд дахин явуулж, чирэгдүүлэв. Эхлээд өрхийн эмчийн хэлснээр дүүргийн Нэгдсэн эмнэлгийн хүүхэд, сэтгэцийн эмчид үзүүллээ. Эндээс асаргаанд орох тодорхойлолт өгөх юм гэнэ. Дараа нь дүүргийн эмчийн тодорхойлолтыг өрхийн эмчид аваачиж өгнө. Үүнийг нь өрхийн эмч дүүргийн комиссын хурлаар оруулна. Тэр хурал нь сард тогтсон нэг өдөр хийх хуваарьтай. Хөгжлийн бэрхшээлтэй, өвчтэй өчнөөн хүнийг ингэж үүдэндээ дугаарлуулж байгаад хуралдана.
2024-06-10

Сурагчид дахиад л түрээсийн байранд хичээллэхгүй гэх баталгаа алга

 Өнгөрсөн намар буюу энэ хичээлийн жил эхлэхийн өмнө Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан “Улсын хэмжээнд гурван ээлжээр хичээллэх эрсдэл үүссэн 68 сургууль бий. Тэдгээрийн 47 нь нийслэлд үйл ажиллагаа явуулдаг. Нийт 50 мянга гаруй хүүхдийн асуудал хөндөгдөж байна” гэж ярьсан. Хичээлийн жилийн төгсгөлд тэрбээр мөн л “Гурван ээлжээр хичээллэх эрсдэл үүссэн сургуулиудыг цөөлнө” гэх улиг болсон үгээ хэлээд зогсож байна. Тодруулбал, өнгөрсөн сарын 15-нд болсон Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар “2024-2025 оны хичээлийн жилд гурван ээлжид шилжих эрсдэлтэй 14 сургууль бий.
2024-06-07

Ерөнхий боловсролын бүх сургууль сэтгэл зүйчтэй болно

Боловсролын салбарынхан 2023-2024 оны хичээлийн жилийн зорилго, зорилтдоо хүрсэн, эсэх, хэрхэн биелүүлснээ дүгнэж, өчигдөр цахимаар хуралдав. Боловсролын тухай багц хуулийг шинэчлэн баталж, эрх зүйн шинэ орчинд ажилласныг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан хурлын эхэнд онцолсон юм. Багц хуулийн хүрээнд зургаан чиглэлийн шинэчлэлийг эхлүүлжээ. Таван жилд нэг удаа тохиодог багш нарын VIII их хурлыг амжилттай зохион байгуулсныг ч дурдсан юм. Сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсрол, насан туршийн, их, дээд сургууль гэсэн ангиллаар салбар хуралдааныг зохион байгуулав. Сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын хичээлийн жилийн зорилтын 85.7, мэргэжлийн, техникийн сургуулийнхыг 76 хувьтай биелүүлсэн гэж салбарын яамныхан нь тодорхойлов. 
2024-06-06

 Сэтгэцийн эрүүл мэндэд анхаарахад төр, засаг гар татмааргүй байна

Гар утсаараа ярих, дуудлагад хариу өгөх хүсэлгүй болох нь сэтгэл зүйн нэг асуудал байж мэдэх нь. Олон хүн гар утасныхаа дуунаас цочдог, ярихаас тавгүйрхдэг мессежээр харилцах нь илүү амар гэж цахим орчинд бичих боллоо. Цахимаар харилцах нь тэдэнд илүү хялбар төдийгүй албан ёсны хариу өгөх боломжтойгоороо давуу талтай гэнэ. Утсаар шууд харилцахад тулгамдах хүн цөөнгүй. Стресс бухимдал ч ийм байдалд хүргэдэг талаар сэтгэл зүйчид хэлж байна. Хүмүүс амар амгалан, сэтгэл тайван байхыг илүүд үзэх болсны нэг илрэл ч байж болох юм. Гэтэл манай улс иргэдээ ийм орчин нөхцөлд амьдруулж байна уу.
2024-06-05

“Хүнсний аюулгүй байдал алдагдсанаар эдийн засагт хохирол учруулж байна”

Дэлхийн хүнсний аюулгүй байдлын өдөр энэ сарын 7-нд тохионо. Дэлхий нийтээр эл өдрийг 2019 онд анх удаа тэмдэглэсэн бөгөөд энэ жилийг “Хүнсний аюулгүй байдал- Болзошгүй эрсдэлд бэлэн байя” уриатай өнгөрүүлэх гэнэ. Аюулгүйн шаардлага хангаагүй хоол хүнс хэрэглэснээс болж жил бүр олон зуун сая хүн өвчилдөг. Энэ байдал Ази, Номхон далайн бүс нутагт бүр ч хүнд. Хүнсний аюулгүй байдал алдагдсаны улмаас хүний аминд халтай эрсдэл үүсэж буй. Дэлхийг хамарсан цар тахлын өмнөх тоо баримтаас харахад Ази, Номхон далайн бүс нутагт жил бүр 225 мянга орчим хүн хүнсний гаралтай өвчний улмаас нас баржээ. Харамсалтай нь, нас барсан хүмүүсийн 30 орчим хувь нь хүүхэд аж. 
2024-06-04

Томуугаар өвчлөгсдийн 53 хувь нь тав хүртэлх насныхан

Улсын хэмжээнд томуу, томуу төст өвчний тархалтыг таван түвшинд авч үздэг байна. Одоогоор Улаанбаатар хот болон 15 аймагт томуу, томуу төст өвчин хоёрдугаар түвшин идэвхжиж буйг Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс мэдээлэв. Томуу, томуу төст өвчнөөр өвчлөгсдийн 85.1 хувийг 15 хүртэлх насныхан эзэлж байна. Тэдний 53 хувь нь тав хүртэлх насныхан аж.
2024-06-04

Сурагчид 1500 төгрөгөөр өл залгуулсаар байх уу

Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1-5 дугаар ангийн сурагчдын үдийн хоол өл залгуулах төдий байдаг нь шүүмжлэл дагуулдаг. Салбарын сайд, дарга нарыг зочлох үед сургуулийн тогооч гараа гаргав уу гэлтэй, арааны шүлс асгарам, өнгө үзэмжтэй хоол ширээ дүүрэн өрдөг нь хачирхалтай. Гэвч энэ нь үзүүлэн төдий бөгөөд үнэндээ бол сурагчдыг усан шөл, заримдаа ганц пирожкигоор хооллосон болж байна. Үүнээс илүүг өгөх боломжгүйг сургуулийн тогооч нар учирладаг. Учир нь нэг хүүхдэд 1500 төгрөгт тааруулан шим тэжээлтэй, баялаг орцтой хоол өгөх боломжгүй. 2021 оны есдүгээр сарын 1-нээс бага ангийн сурагчдын үдийн хоолны зардлыг 1500 төгрөгөөр тооцож, улсын төсвөөс гаргаж буй. Үүнд жилд дунджаар 70 гаруй тэрбум төгрөг төсөвлөдөг аж. Цэцэрлэгийн хүүхдүүдийн хоол ч ялгаагүй ходоод дүүргэхээс хэтрэхгүй байна.
2024-06-03

СЭМҮТ-ийн ажилтнуудын цалинг дутуу өгдөг гэв

Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв (СЭМҮТ)-ийн удирдлагууд хоёр жил гаруй хугацаанд эмч, мэргэжилтнүүдийнхээ цалинг хууль бусаар хассан талаар тусэмнэлгийн ажилтнууды н төлөөлөл өнгөрсөн баасан гарагт мэдээлэл өгөв. СЭМҮТийн Үйлдвэрчний хорооны дарга Б.Алтанзул “2023 оны нэгдүгээр сараас эхлэн шөнийн ээлжид хонож ажиллаж байгаа хүмүүсийн цалинг дутуу олгож ирлээ. Байгууллагынхаа Удирдлагын зөвлөл болон Санхүү, бүртгэлийн албаны дарга нартай энэ асуудлаар удаа дараа уулзаж, шаардлага тавьсан. Гэвч бидний шаардлагыг хүлээж аваагүй. Хөдөлмөрийн тухай хуульд 22.00-06.00 хүртэлх хугацааг шөнийн цагт тооцно гэж заасан. Гэтэл энэ хугацаанд ажилласан хүмүүсийн цалинг дутуу олгож байна.
2024-06-03

Он гарснаас хойш усны ослоор 16 хүн нас баржээ

Цаг уурын байгууллагаас 6-8 дугаар сард олон жилийн дунджаас ахуй хэмжээний хур тунадас орох урьдчилсан төлөв гарсныг мэдээлсэн. Үүнтэй уялдуулан Онцгой байдлын ерөнхий газарт шуурхай штаб ажиллуулж буй бөгөөд нийслэл, орон нутгийн Онцгой комиссын үйл ажиллагааг дэмжих, мэргэжлийн арга зүйгээр хангах, үерийн гамшгийн үед хүн хүч, техник хэрэгслийг зөв хуваарилах үүрэгтэй аж. Өнгөрсөн зун нийслэлд дөрвөн удаа үер бууж, хүний амь эрсдэн, олон айл орох оронгүй болсон юм. Нийслэлд үерийн ус тогтдог 50 байршил байдаг аж. Тэдгээрийн 22-ынх нь ус зайлуулах шугам сүлжээг шинэчилж, барилга байгууламжийг хүчитгэсэн гэнэ. 
2024-05-31

Манай улсад хагас өнчин 36 363, бүтэн өнчин 2911 хүүхэд амьдарч байна

 Хүний эрхийн үндэсний комисс (ХЭҮК)-оос “Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 23 дахь илтгэл”-д хагас болон бүтэн өнчин, байнгын асаргаа шаардлагатай хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрхийн хэрэгжилтэд тулгамдаж буй асуудлыг тусгайлан тусгаж, УИХ-д холбогдох саналын хамт өргөн барьсан билээ. Нэгдсэнчуулганаар 23 дахь илтгэл хэлэлцсэнтэй холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг баталсан байна. Уг төсөлд тусгасан заалт болон хүүхдийн эрхийн тулгамдсан асуудлаар ХЭҮК-ын гишүүн Ж.Хунан өчигдөр мэдээлэл өгөв. 
2024-05-31

Б.БОЛОРМАА: Хүүхдүүдийн минь урмын үг намайг тууштай гүйхэд нөлөөлсөн

Гүйлтийн спортоор хичээллээд 20 гаруй жилийн нүүр үзэж буй Б.Болормааг ажлын хамт олон, найз нөхөд нь “шуурга” хэмээн нэрлэдэг юм билээ. Хэдийгээр харааны бэрхшээлтэй ч шалмаг хөдөлгөөнтэй, салхи, шуурга мэт хурдан гүйдэг учир ийн нэрлэх болсон гэнэ. Тэрбээр амьдралын бүхий л шуургыг сөрж, үнэт зүйлээ бүтээсэн дайчин эмэгтэй аж. “Улаанбаатар марафон”-ы 42 км-ийн зайн ангилалд хоёр жил дараалан түрүүлсэн ОУХМ, ахмад тамирчин Б.Болормаатай ярилцлаа.
2024-05-30

Энхийг сахиулах ажиллагаанд 900 орчим монгол цэрэг үүрэг гүйцэтгэж байна

Олон улсын энхийг сахиулагчдын өдөр өчигдөр тохиов. Энэ өдөр Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн дэх “Монгол цэрэг энхийн төлөө” дурсгалын цогцолборт хүндэтгэлийн арга хэмжээ боллоо. Манай улс 2002 онд анх удаа хоёр офицероо Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улсад энхийг дэмжих ажиллагаанд илгээснээр дэлхийн цэргийн эгнээнд элссэн билээ. Түүнээс хойш 2003 онд Бүгд Найрамдах Ирак Улсад явуулсан “Иракийн эрх чөлөө”, Исламын Бүгд Найрамдах Афганистан Улс дахь “Тогтвортой эрх чөлөө” ажиллагаанд цэргийн багаа илгээжээ.
2024-05-30

Зуны амралтаар хүүхдүүд гэмтэх тохиолдол эрс нэмэгддэгийг анхаарууллаа

Тус эмнэлгийн Яаралтай тусламжийн тасагт өнгөрсөн онд 0-17 хүртэлх насны нийт 67 861 хүүхэд тусламж, үйлчилгээ авчээ. Тухайлбал, тавдугаар сард 310, зургаадугаар сард 577, долоодугаар сард 527, наймдугаар сард 584, нийт 1998 хүүхэд зөвхөн тоглоомын талбайд тоглож байгаад унаж гэмтжээ. Харин энэ оны эхний таван сард Яаралтай тусламжийн тасагт нийт 27 060 хүүхэд хандсан бөгөөд тэдний 1578 нь зам, тээврийн осолд өртсөн байна.
2024-05-30

Нийт дуудлагын 82 хувийг гал түймэр эзэлсэн байна

Нийслэлийн найман дүүрэг, 17 аймгийн 33 сумд өнгөрсөн долоо хоногт аюулт үзэгдэл, ослын 78 дуудлага бүртгэгдсэн байна. Нийт дуудлагын 82 хувь буюу 64 нь гал түймэр, 11 нь хүний үйл ажиллагаатай холбоотой осол аж. Мөн үер болон газар хөдөлсөн тухай дуудлага гурван удаа бүртгэгджээ. Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид гурван иргэний амийг аварсан бол, аюулт үзэгдэл, ослын улмаас найман хүн нас барсан байна. Гамшиг, ослын дуудлагыг өнгөрсөн долоо хоногийнхтой харьцуулахад 21 тохиолдлоор цөөрчээ.
2024-05-28

СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ: Зориулалтын бус хөвөгч, завь хэрэглэхгүй байхыг анхаарууллаа

Улсын онцгой комисс орон нутгийн удирдлагуудтай өчигдөр цахимаар хуралдаж, үер ус, болзошгүй эрсдэлээс сэргийлэх, бэлэн байдлаа хангах үүрэг, чиглэл өгөв. Цаг уурын байгууллагын мэдээллээр ирэх зургаадугаар сард баруун аймгуудын нутгаар хур тунадас багатай, дулаахан байх төлөвтэй. Гэвч төвийн аймгуудын нутгийн зүүн, зүүн аймгуудын хойд хэсгээр хур тунадас ахиу орох гэнэ.
2024-05-28

Монгол эмч нар нойр булчирхай, зүрх шилжүүлэн суулгахыг зорьж байна

Эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах олон улсын IV хурал энэ сарын 24-25-нд боллоо. Хуралд БНСУ, БНЭУ, Австрали, Испани, АНУ, Англи, Япон, Филиппин зэрэг 10 гаруй орны 20 орчим эрдэмтэн, мэргэжилтэн оролцож, эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах эмчилгээний өнөөгийн байдал, цаашдын төлөвийн талаар хэлэлцсэн юм. Анагаахын шинжлэх ухааны шинэ дэвшилт технологи болох эрхтэн шилжүүлэн суулгах эмчилгээг манай улс 1996 оноос нэвтрүүлсэн билээ. Улмаар Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэгт 2006 онд бөөр, 2011 онд элэг, үүнээс гурван жилийн дараа ясны чөмөг, цусны үүдэл эс шилжүүлэн суулгажээ
2024-05-27

Хиймэл оюун ухаанд суурилсан зөөврийн аппаратаар 20 секундэд сүрьеэг илрүүлнэ

Монгол Улсад анх удаагаа нэвтрүүлсэн хиймэл оюун ухаанд суурилсан зөөврийн аппаратын зайг цахилгаанаас гадна нарны эрчим хүчээр цэнэглэх боломжтой аж. Тус аппарат нь тухайн хүний цээжний зургийн мэдээллийг хиймэл оюун ухаантай холбосноор сүрьеэг 20 секундийн дотор оношлох боломжтой юм. Одоогоо дэлхийн 70 гаруй орон эл аппаратыг хэрэглэдэг. Нийт 1.3 тэрбум гаруй төгрөгийн өртөг бүхий дижитал аппаратыг Хөвсгөлийн Тосонцэнгэл, Хэнтийн Жаргалтхаан, Төв аймгийн Эрдэнэсант сумын Эрүүл мэндийн төвд өгчээ. Үлдсэн гурвыг нь ХӨСҮТ-д хуваарилж, нийслэлийн өрхийн эмнэлгүүд гэрээгээр ашиглах юм байна.
2024-05-27