Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

С.Туул

Ялгарах болон будилуулах тактик

УИХ-ын сонгууль сар гаруйхны дараа болох гэж байна. Холимог тогтолцоогоор анх удаа 126 гишүүн сонгох учраас хаана хаанаа “толгой эргэх” маягтай. Уг сонгуульд 23 нам, хоёр эвсэл оролцохоор батламжаа авсан. Үүн дээр бие даагч 70 гаруй хүн нэмэгдэх юм. Сонгогчдод энэ удаа хоёр ширхэг саналын хуудас тарааж өгнө. Нэг хуудсанд тойрогт өрсөлдөх хүмүүсийг нэрээр нь жагсаасан байх бол нөгөөд нь зөвхөн 23 нам, хоёр эвслийн нэр л байна
2024-05-10

УИХ-ын гишүүдэд хагас жил, бусдад нь 17 хоног

УИХ-ын чуулган энэ долоо хоногт хуралдахгүй. Учир нь гишүүд тойрогтоо ажиллаж, сонгуулийн сурталчилгаагаа хийгээд завгүй яваа. МАН-ын бүлэг өнгөрсөн сард хуралдаагүй, АН-ынхан ч тэдний араас орсон. Тиймээс энэ долоо хоногийн хэлэлцэх асуудлын тов, дарааллаас намуудын бүлгийн хуралдааныг бүр хассан байна. Нэмээд нэгдсэн чуулганы хуралдаанаа ч хийхгүй гэжээ. Зөвхөн байнгын хороод л хуралдах аж. Сонгуульд хамаг анхаарал, ухаанаа хандуулсан гишүүдэд тогтож суун, төрийн бодлого хэлэлцэн шийдэх “зав” алга. Нийслэл хотоос сонгогдсон хэд нь л бууриа сахиад үлдсэн байна. 
2024-05-08

Ардчиллын манаач буюу ажиглагчид

УИХ-ын ээлжит сонгууль болоход 52 хоног үлджээ. Уг сонгуульд оролцох нам, эвслүүдэд СЕХ-ноос батламжийг нь гардуулаад байна. 23 нам, хоёр эвслээс гадна нэлээд хэдэн бие даагч үүнд өрсөлдөнө. 77 бие даагч мөрийн хөтөлбөртөө дүгнэлт гаргуулахаар Үндэсний аудитын газарт хүргүүлээд хариугаа хүлээж буй юм. Тэгвэл сонгуульд өрсөлдөх талуудаас гадна ажиглагчид гэж өөр нэг чухал дүр бий
2024-05-06

Ш.ЭНХТУУЛ: Шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүд олон байвал тэднээс хамааралтай нийгмийн үзүүлэлтүүд сайжирдаг

Монгол Улс түүхэндээ холимог тогтолцоогоор, анх удаа 126 гишүүнтэй парламент бүрдүүлэх гэж байна. Тогтолцооны хэмээн нэрлэж буй уг өөрчлөлтийг бүрэн хэрэгжүүлэхийн тулд парламентад нэр цэвэр, ёс зүйтэй, чадварлаг дүр төрхийг түлхүү сонгох хариуцлагатай цаг үе ирээд байгаа юм. Энэ удаа “Өнөөдөр” сонин сонгогчдынхоо боловсролд хувь нэмэр оруулж, мэдэх эрхийг ханган, УИХ-д сонгож болохуйц нэр цэвэр, мэргэжлийн, ёс зүйтэй, чадварлаг хүмүүсийг та бүхэнд танилцуулж байна. Тэдний үзэл бодол, туулсан зам, туршлага, мэдлэгийг харгалзаж хэнд төрийн жолоог атгуулахаа шийдэхэд тань тус болохыг зорилоо.
2024-05-03

Төрийн ажил сонгуулийн “тоосонд” дарагдах ёсгүй

УИХ-ын сонгуульд оролцохоо 26 нам, хоёр эвсэл илэрхийлээд байна. СЕХ тэдний материалыг хянаад энэ баасан гарагт багтаан албан ёсоор бүртгэх, эсэхээ мэдэгдэх юм. Нам, эвслүүд сонгуульд хэрхэн оролцох нь тодорхой болчихсон, одоо нэр дэвшигчдээ эцэслэн тодруулахаар бужигнаж буй. Хэн хаана өрсөлдөж, намын жагсаалтад яаж нэрсээ бичүүлэх ерөнхий дүр зураг тодорхой болчихсон биз ээ. Гэвч тэд нэр дэвшигчдээ энэ сарын 15-20-нд тодруулж, албан ёсоор зарлана. Тэр болтол бага сага хөдөлгөөн, өөрчлөлт оруулж таарна.
2024-05-01

Нэр дэвшигчдийн лавлагааг олгож эхэлжээ

Тэгвэл дээрх нийтлэг шаардлагаас гадна нэр дэвшигчид УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн 29.3.1-т заасны дагуу банк, бусад хуулийн этгээд, иргэнд шүүх болон арбитрын шийдвэрээр тогтоосон төлбөл зохих зээл, барьцаа, батлан даалтын өр төлбөргүй байх шаардлагыг хангах ёстой. Энэ тухай лавлагааг Дээд шүүхээс олгохоор хуульд заажээ. Тиймээс Дээд шүүх энэ сарын 22-ноос хуулийн эл хэсэгт хамаарах лавлагааг олгож эхэлсэн байна. Сонгуульд нэрээ дэвшүүлэх хүсэлтэй, намаасаа “виз”-ээ авсан бүх хүн уг лавлагааг авна. Өр ширгүй тухай лавлагаагаа авахын тулд иргэний үнэмлэх, сонгуулийн аль тойрогт өрсөлдөх гэж буйгаа илэрхийлсэн нэр дэвшигчийн өргөдөл, сүүлийн 10 жил байнга оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт зэрэг материал бүрдүүлэн Дээд шүүхэд хандах юм байна.
2024-04-24

 “Сайн дурынхан”-ы хандыг сонгогчид л дарна

Тэмцэгч, дуучин, сэтгүүлч тэргүүтэй, УИХ-ын гишүүний сэнтийг зорих хүмүүсийн жагсаалт үргэлжилж байна. Үндсэн хуульд 25 нас хүрсэн, эрүүл саруул ухаантай хэн боловч сонгуульд нэр дэвших эрхтэй байхаар заасан. Тиймээс хүсэл нь байгаад санхүү нь хүрч буй хэн ч УИХ-ын сонгуульд нэрээ дэвшүүлэх боломжтой. Гэвч сонгуульд нэрээ дэвшүүлж, оролцсон болгон ялдаггүйг санах хэрэгтэй. Хэнээр өөрсдийгөө төлөөлүүлэхээ сонгогчид шийддэг юм.
2024-04-22

Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын санхүүжилт, хөрөнгө оруулалтыг нэмнэ

Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан өчигдөр УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт өргөн барив. 1998 онд анх баталсан уг хуулийг 2006 онд нэг удаа шинэчлэн найруулж байсан аж. Манай улс уг салбарт 1993-2022 онд нийт 178.6 тэрбум төгрөгөөр 4600 гаруй төслийг санхүүжүүлж, 55 мянга орчим бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бий болгосон гэнэ
2024-04-19

Сонгууль угтсан элийрэл

Малчидтай ярилцаж, инээд хөөр болж, ишиг, хургаа тэвэрнэ, үнсэнэ. Нийслэл, төв суурин газарт горилогчдын хувьд ажил хэрэгч, эсвэл спортлог, эрүүл чийрэг гэсэн дүр төрх бүрдүүлнэ. Хурал цуглааны дүрс өгнө, завгүй, хөдөлмөрчийг нь харуулна. Эсвэл гүйж харайн, төмөр өргөнө. Үнэндээ сурталчилгааны чинь хэлбэр хэтэрхий улиг болжээ, улс төрчид өө. Хүмүүс үзээд гайхаж бишрэх биш, залхаж, шоолоод байна. Өөрийгөө бодит байдлаас хэт алсруулан дөвийлгөж буйг нь харахад хөх инээд хүрнэ. Шинэ үеийн залуус нь арай өөрөөр сэтгэх болов уу гэтэл яг л ах, эгч нарынхаа энэ арга барилыг хуулаад байгаа нь бүр ч өрөвдмөөр.
2024-04-18

Цөөнхийн бүлэг байгуулах босгыг 10 хувь болгож нэмжээ

Улсын их хурлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг эдүгээ парламентаар хэлэлцэж буй. Уг хуулийн төсөлд нам, эвсэл нь парламентад 12-оос дээш төлөөлөлтэй болсон нөхцөлд бүлэг байгуулах эрхтэй байхаар тусгажээ. Энэ нь шинээр бүрдэх 126 гишүүнтэй парламентын бүрэлдэхүүний 10 хувьтай тэнцэж буй юм. Одоогийн 76 гишүүнтэй УИХ-д нам, эвсэл найман гишүүнтэй бол бүлэг байгуулах эрхтэй байв
2024-04-17

Дэггүй гишүүдийг дэглэнэ

УИХ-ын хаврын чуулганаар хэлэлцэж, батлах асуудлын жагсаалтад хоёр гол төсөл бий. Эдгээр нь УИХ-ын болон УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл юм. Манай улс 2007 оноос парламентын үйл ажиллагааны дэгийг хуульчилсан байдаг. Өмнө нь тогтоолоор зохицуулдаг байсан аж. Үүнээс хойш 10 гаруй удаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулаад эдүгээ Үндсэн хуульд нийцүүлэн шинэчлэн найруулж буй нь энэ. 72 хоногийн дараа болох сонгуулиар бид парламентад анх удаа 126 гишүүн сонгоно. Гишүүд нэмэгдэж буй учраас дээрх хоёр хуульд олонхыг бүрдүүлэх, УИХ дахь бүлэг байгуулах тоотой холбоотой өөрчлөлт, мөн зохион байгуулалтын олон нэмэлт оруулах хэрэгтэй болсон билээ.
2024-04-16

 Зүүнийхний тулгалт ба намуудынхны хэнэггүй хандлага

АН ч, ХҮН ч парламентад суудалтай нам. Сонгуулийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт хийх үед ч оролцоод л явж байсан. Тэр үедээ зүүний хүчний намын бодлогыг бусдад тулгах нь гэдгийг яагаад олж харсангүй вэ, яагаад өөрчлөх гэж оролдоогүй билээ. Тэдэнд хангалттай цаг хугацааны боломж байсан. Гэтэл хийгээгүй, нягтлаагүй атлаа одоо ҮАГ-аас хөтөлбөрийг нь буцаамагц хуулиа гэнэт уншив уу, яав. Улс төрийн хүчнийхэн өөрсдөө үнэхээр хайнга юм.
2024-04-12

 Цахим сангууд дахь хувь хүний мэдээллийг хамгаална

“Ковид-19” цар тахлын үеэр бараг ихэнх үйлчилгээний байгууллага иргэдээс регистрийн дугаарыг нь нэхэхээс эхлээд хувийн мэдээлэлд хамаагүй “халдаж” байсан билээ. Мөн халдвар авсан гэх эхний иргэний явсан бүх маршрут, хувийн мэдээллийг олон нийтэд шууд цацсан. Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах нь ямар чухал гэдгийг бид цар тахлын үед ийнхүү илүү мэдэрсэн гэхэд болно. Тиймээс дээрх хэлтсийн зүгээс ХУР, “И-Монгол” систем болон цагдаа, хуулийн зэрэг төрийн байгууллага дахь хувь хүний мэдээллийн санд хүний эрхийн ямар зөрчил байгааг илрүүлэхэд төвлөрч ажиллаж буй аж. 
2024-04-11

Хилийн чанад дахь “шоовдорлогдсон” иргэд

“Франц улсад амьдраад есөн жил болж байна. Нэг ч удаа санал өгсөнгүй дээ. Өгөх сөн гэж боддог. Гэвч саналаа өгөхөд төр улсын бодлого нь саад болж байна шүү дээ. Миний амьдарч буй газар дипломат төлөөлөгчийн газар байхгүй”.  Франц улсад амьдарч буй Монгол Улсын иргэн, зохиолч, сэтгүүлч Х.БОЛОР-ЭРДЭНЭ
2024-04-10

Хараат бус ажиглагчдыг дэмжих хандивын аян зарлажээ

Шат шатны сонгуульд хараат бус, иргэний нийгмийн байгууллагын ажиглагч нар чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. “Бодлогод залуусын хяналт” ТББ-аас аль нэг нам, эвслээс хараат бусаар ажиллаж, сонгуулийн үйл явцыг ажиглах залуусыг сургалтад хамруулж, ардчиллын талаарх ойлголт, мэдлэг олгодог юм байна. Мөн нэг хэсгийн хороонд өдөр, оройн ээлжээр ажиглагч ажиллуулахад 270 мянган төгрөгийн зардал гарах тооцоог тус ТББ-ынхан хийжээ. Тиймээс энэ бүхэнд зориулж хараат бус ажиглагчдыг дэмжих хандивын аян зарласан аж. Хандив цуглуулах зорилгоор жазз хөгжмийн тоглолт, мерч бүтээгдэхүүн зэргийг ч мөн борлуулж буй гэнэ. 
2024-04-09

Ц.ЖАДАМБАА: АН-ын залуус ойлголцлын замаар, зөөлөн аргаар ажиллана 

Монгол Улс түүхэндээ холимог тогтолцоогоор, анх удаа 126 гишүүнтэй парламент бүрдүүлэх гэж байна.Тогтолцооны хэмээн нэрлэж буй уг өөрчлөлтийг бүрэн хэрэгжүүлэхийн тулд парламентад нэр цэвэр, ёс зүйтэй, чадварлаг, шинэ дүр төрхийг түлхүү сонгох хариуцлагатай цаг үе ирээд буй юм. Энэ удаа “Өнөөдөр” сонин сонгогчдынхоо боловсролд хувь нэмэр оруулж, мэдэх эрхийг ханган, УИХ-д сонгож болохуйц нэр цэвэр, мэргэжлийн, ёс зүйтэй, чадварлаг хүмүүсийг та бүхэнд танилцуулж байна. Тэдний үзэл бодол, туулсан зам, туршлага, мэдлэгийг харгалзаж, хэнд төрийн жолоог атгуулахаа шийдэхэд тань тус болохыг зорилоо. 
2024-04-08

 “Мөрөөдлийн жагсаалт” биш, бодлого нэхье

МАН-ынхан ирэх дөрвөн жилд ч үргэлжлүүлэн төрийн эрхийг барьж, эхэлсэн хөтөлбөрүүдээ үргэлжлүүлнэ хэмээн өөдрөгөөр төсөөлж, ингэхдээ хуулийн хүрээнд “цэвэрхэн” амлалтууд өгчээ. Харин сөрөг хүчин АН-д ингэж “томрох” боломж үгүй. Тиймээс тэд эрх баригчдын алдаа, хэрэгжүүлээгүй амлалт, хийгээгүй ажлыг шүүмжилж, өнгөрсөн хугацаанд буруудсан бүхнийг засаж, залруулах төлөвлөгөөн дээр төвлөрч байна.
2024-04-04

Нам шинээр бүртгүүлэх хүсэлт хүлээн авах хугацааг түр зогсоолоо

Хэдийгээр УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд нам, эвслүүд сонгуульд оролцох, эсэхээ энэ сарын 26-28-ны хооронд илэрхийлэхээр тусгасан ч өнгөрсөн сарын 25-наас өмнө мөрийн хөтөлбөрөө төрийн аудитын байгууллагад хүргүүлчихсэн. Үндэсний аудитын газар (ҮАГ)-аар мөрийн хөтөлбөрөө хянуулаагүй намд сонгуульд өрсөлдөх боломж олдохгүй. Тэгэхээр Либертари намын хувьд Дээд шүүх хүсэлтийг нь хүлээн авсан ч өөрийн нэрээр сонгуульд өрсөлдөж чадахгүй нь. Тэд гагцхүү өөр намыг дэмжиж ажиллах, эсвэл нэгдэж болно гэсэн үг. ҮАГ-т нийт 27 нам, хоёр эвсэл мөрийн хөтөлбөрөө хүргүүлсэн билээ.
2024-04-03

Томсгосон тойрог “царцааны нүүдэл”-ийг хумих уу Томсгосон тойрог “царцааны нүүдэл”-ийг хумих уу

Улсын бүртгэлийн  ерөнхий газар (УБЕГ) өчигдрөөс сонгогчдын нэрийн жагсаалтыг цахим хуудсандаа байршуулж эхлэв. Үүнтэй зэрэгцээд “царцааны нүүдэл”-ийн талаар хөндөх хэрэгтэй болж буй юм. Энэ бол сонгууль бүрээр гардаг, шүүмжилдэг ч шийдэж чадалгүй орхидог сэдэв. Нийслэл, эсвэл орон нутагт өрсөлдөх хэн нэгэн улс төрчийг дэмжихээр урьдчилан тооцоолж, тодорхой тооны иргэд нэр дэвших тойрог руу нь хаягийн бүртгэлээ шилжүүлдэг бохир технологийг “царцааны нүүдэл” хэмээн нэрлэдэг. Тухайн нэр дэвшигчийн ойрын хүмүүс, дэмжигчид бүртгэлээ биечлэн шилжүүлэхээс гадна оршин байдаг нь үл мэдэгдэх “хий үзэгдэл” ч олноор гарч ирдэг. Хаяг дээр чинь огт зүс үзээгүй хэдэн “хамаатан” нэмэгдчихсэн байна гэсэн үг.
2024-04-02

Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ: Нийгэм авлигыг үл тэвчих сэтгэл зүйтэй болсон нь гол үр дүн

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Улаанбаатараас ярьж байна” нэвтрүүлэгт оролцож, Соёлын гавьяат зүтгэлсэн, сэтгүүлч Б.Ганчимэгт өнгөрсөн хугацаанд хийсэн ажлынхаа талаар, авлигажсан тогтолцоо үүсэхэд хүрсэн хөшигний арын үйл явцаас ч ярив. Уг ярилцлагаас онцлох эшлэлүүдийг нь тоймлон хүргэж байна.
2024-04-01