Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүдийг “сугалж” чаддаг хуультай болъё
Тэднийг маргааш нэгдсэн хуралдаанаар Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүнээр томилно. Сонгуулийн төв байгууллага нь есөн гишүүний бүрэлдэхүүнтэй бөгөөд тавыг нь Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос санал болгох эрхийнхээ дагуу дээрх хоёр хүнийг нэр дэвшүүлсэн хэрэг. Ер нь сонгуулийг зохион байгуулахад чухал үүрэгтэй оролцдог эл хоёр байгууллагын удирдлага Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүнээр ажиллаж ирсэн гэхэд болно. Тухайлбал, холбогдох хуулиудыг шинэчилснээр УБЕГ-ын дарга нь 2011 оноос хойш сонгуулийн төв байгууллагын бүрэлдэхүүнд багтаж буй. Нэр дэвшигч Д.Дэлгэрсайхан 2020 оноос өнөөг хүртэл УБЕГ-ыг удирдаж байгаа бөгөөд уг албанд томилогдохоос өмнөх дөрвөн жилийн хугацаанд тус байгууллагын дэд даргаар ажиллажээ.
2024-01-03
Засгийн газар тусгай сангуудаа “шилэн” болгосонгүй
“Засгийн газрын тусгай сангуудад хяналт тавих учиртай. Сангийн үйл ажиллагааг нээлттэй байх шаардлагатай. Түүнээс биш сангууд үйл ажиллагаа явуулж байгааг буруутгахгүй, байх нь зөв. Тусгай сангийн зээлийг зорилтот бүлгийн хүмүүст хүргэх хэрэгтэй. Өнгөрсөн жилүүдэд үйл ажиллагаа нь хөшигний цаана өрнөдөг байсныг ил болголоо”. Энэ бол Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учралын өнгөрсөн тавдугаар сард хэлсэн үг. Тэрбээр Засгийн газрын тусгай сангуудын мэдээллийг ил болгох нэрийдлээр, бас “Ерөнхий сайдын даалгаврын дагуу” хэмээх сүржин тодотголтойгоор өдөр бүр хэвлэлийн хурал зарлаж, үүрэгт ажлаа хийж буйгаа сүр дуулиантайгаар мэдэгдэхдээ ингэж хэлсэн хэрэг. Үүнээс хойш хэдийн хагас жил гаруйн хугацаа өнгөрлөө. Гэсэн ч тусгай сангуудын “хөшиг” хаалттай хэвээрээ, нээлттэй болгосон гэх мэдээллүүд нь нүд хуурах төдий л байна.
2024-01-03
Сонгуулийн сурталчилгаа 14 хоног байна
УИХ-ын 2024 оны сонгуулийг холимог тогтолцоогоор явуулж, томсгосон тойргоор 21 аймгийг нийт долоон тойрог болгож, 54 мандаттай, харин хотын зургаан тойрогт 24 мандат ногдуулав.
2024-01-02
Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Яаж ч мэдэх С.ГАНБААТАР
Тэрбээр ЗХУ-ын Новосибирск хотын Геодез, цахилгаан техник, уул уурхайн дээд сургууль, Хамерсмит вест Лондон коллежийг бизнес, санхүүгийн удирдлага мэргэжлээр төгссөн хэмээдэг байлаа. 2016 оны сонгуулиар мань эр дээр дурдсан сургуулиудыг төгсөөгүй, Английн “Сосейти женерал” банканд ажиллаж байгаагүй гэдэг нь ил болсон. Тухайн үед “Ийгл” телевизийн нэвтэрүүлэгт оролцохдоо тэрбээр үнэнд гүйцэгдэж, “Би сурч байсан, төгсөж чадаагүй. Оюутан байхдаа олон л газар сурч, дадлага хийсэн” гээд зарим байгууллагынхан нь намайг ажиллаж байсныг санахгүй байгаа биз хэмээн хэлж ч үзэв. Тэгснээ муу нуухаар сайн илчилж, дээрх Английн банканд ажиллаж байсан тухай хуурамч бичиг баримт бүрдүүлэн “ХААН банк” ХХК-ийн удирдах албанд ажилд орсноо “улайсан” юм. Энэ мэтээр түүний амьдрал худал хуурмаг ихтэй, улс төрийн замналаа ч ийм арга барилаар эхлүүлсэн аж.
2023-12-27
Нэмэлт хоёр мандатыг ч нийслэлийнхнээс харамлалаа
УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн тойрог байгуулах, мандатын тоо, дугаар, нутаг дэвсгэр, төвийг тогтоох тухай тогтоолыг парламент баталснаар ирэх сонгуулиар 78 гишүүнийг бүсчлэх байдлаар томсгосон 13 тойргоос сонгох нь. Тойргоос сонгохоор нэмэгдсэн хоёр мандатыг нийслэлд биш, аймаг, орон нутгийнхад хуваарилчихаж. Үе үеийн эрх баригчид өөрсдөө туг тойрох тоглоомын дүрэм зохиодог түүх давтагдаж, орон нутгаас олноор сонгогддог МАН-ынхан нийслэлийн мандатыг нэмэхгүй үлдээх шиг боллоо. УИХ-ын гишүүний тоо нэмэгдсэн ч улсын нийслэлийн төлөөлөл, Улаанбаатарт ногдох “хувь”-ийг өсгөсөнгүй.
2023-12-26
Ирэх сонгуульд горилогчид
УИХ-ын сонгуульд нэр дэвших хүсэлтэй горилогчид төрийн ажлаа хүлээлгэн өгч эхэлжээ. Ирэх оны нэгдүгээр сарын 1-нээс өмнө тэд шийдвэрээ гаргаж, ажлаа цэгцлэх учиртай юм. Сонгуулийн тухай хуулийн 29.4-т заасны дагуу төрийн жинхэнэ албан хаагч, төрийн үйлчилгээний албаны удирдах албан тушаалтан, төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон орон нутгийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн дарга, дэд дарга, захирал, дэд захирлууд үүнд хамаарна. Үүний дагуу хүмүүс түрүүчээсээ сонгуулийн бэлтгэлдээ оржээ. Хоёр удаагийн сонгууль дараалан МАН үнэмлэхүй олонх болсон учир төрийн өндөр, дээд буюу дээрх ангилалд хамаарах албан тушаалд тус намын гишүүд ажиллаж буй юм. Тиймээс ажлаа өгч буй горилогчид бүгд МАН-аас ирэх сонгуульд өрсөлдөх хүмүүс гэж ойлгоход болно.
2023-12-22
“Бядгүй масс” сонгуулиар бяраа үзүүлнэ
“Ард түмэн бол цагаан цаас. Түүн дээр юу дуртайгаа бичиж болно”. Энэ бол Хятадын коммунист намын удирдагч Мао Зэдуны алдарт ишлэл. Яг үүн шиг ард түмэн өнөөгийн эрх баригчдын нүдэнд “цагаан цаас” гэж харагддаггүй бололтой. Төрийн “хатан” эх Д.Сарангэрэл ард иргэдээ “улныхан” хэмээн дуудаад, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын албан тушаалаа өгч байлаа. Тэрбээр энэ талаараа “Ул гэдэг үгийг хэрэглэдэггүй гээд дэд сайд яриад зогсож байна. Гэтэл яамны ажил хариуцсан хүмүүс чинь 2008 оноос хойш энэ үгийг хэрэглэж, судалгаанд ашигласан гэдгийг хэд хэдэн дарга хэлсэн. Үүнийг мэдэхгүй явна гэдэг гутамшиг. Түүнээс гадна үүнийг хэлсэн хүмүүсийг буруутгах хэрэггүй. Харин ч баярлах ёстой. Халамжийн ажилтнууд айлуудаар яваад амьжиргааны түвшин доогуур зорилтот бүлэг гэж хэлээд байгаа үзүүлэлтэд нь багтахгүй, шугамаас доогуур байгаа айлуудаа арга буюу ингэж нэрлэдэг. Манай Монголчууд үг хөөхөөр үхэр хөө гэдэг юм. Үхэр гэдэг үгийг тэр ядуу айлуудаа гэж ойлгоорой” хэмээсэн.
2023-12-20
Горилогчид ажлаа өгч эхлэв үү
Улсын их хурлын 2024 оны сонгуулийг холимог тогтолцоогоор явуулж, 126 гишүүн сонгоно. Ингэхдээ 78-ыг нь тойргоор, 48-ыг нь жагсаалтаар сонгоно. Тэдний аль аль нь сонгуулийн жилийн нэгдүгээр сарын 1-нээс өмнө ажлаа хүлээлгэж өгсөн байх ёстой. Учир нь УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн 29.4-т зааснаар Нэр дэвшигч нь дараах ажил, албан тушаал эрхэлж байгаа бол ээлжит сонгуулийн тухайд ээлжит сонгуулийн жилийн эхний өдрөөс өмнө, ээлжит бус, нөхөн сонгуулийн тухайд энэ хуульд заасан нэр дэвшүүлэх ажиллагаа эхлэхээс өмнө эрхэлсэн ажил, албан тушаалаасаа чөлөөлөгдсөн байна:
2023-12-14
Сонгуулийн тойргийг бүсчилье
УИХ-ын өнгөрсөн пүрэв гаргийн чуулганы үеэр Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатар энэ сэдвийг хөндөж, “Тойргийг бүсчилсэн байдлаар тогтоох нь зөв. Томруулж тогтоосноор улсын хэмжээний мега төслүүдээ урагшлуулах боломж бүрдэнэ. Тойрог жижиг байвал улс хөгжихгүй. Сонгуульд нэрээ дэвшүүлэх санаатай хүмүүс хэдийн тухайн тойрогтоо мөнгө тараагаад эхэлсэн байна” гэсэн юм.
2023-12-12
Улстөржилтийг улам дэвэргэх санаархал
Гэхдэээ л хуулийг батлах нь битгий хэл өргөн барихгүй болтол нь эсэргүүцэх боломж бас бий. Парламент дахь олонхын бүлгийн хэн тус хуулийн төслийн талаар санаачлагчаас мэдээлэл сонсох явцад дэмжээгүй, эсэргүүцсэн гишүүд байснаас гадна улс төрийн бусад намтай эл асуудлаар саналыг нь сонсох ёстой гэсэн чиглэлийг удирдлагаас нь өгсөн юм билээ.
2023-12-08
Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Үгэндээ ороогддог М.Оюунчимэг
М.Оюунчимэг гишүүн эрх мэдлээ хэрхэн ашиглахад таван жилийн турш суралцсан бололтой юм. 2021 оны нэгдүгээр сард түүний хүү Б.Энхмөрөн хэмээх 26 настай залуу Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын Худалдан авалт, гэрээлэлтийн газрын даргаар томилогдсон. Уг албан тушаалд төрийн албанд найм, үүнээс дэд түшмэлийн албанд дөрвөөс доошгүй жил ажилласан, мэргэшүүлэх багц сургалтад хамрагдсан хүнийг томилох хуультай. Гэтэл тус шалгуурт огтхон ч тэнцэхгүй шавилхан залуу эрх мэдэлтэй албан тушаалд шууд очсоныг УИХ-ын гишүүн ээжтэй нь холбохоос аргагүй.
2023-12-07
Улстөрчид өө, ахмадуудад чихрийн цаас “долоолгохоо” болъё!
Сонгууль эхэлжээ. Нэр дэвшигчид горилсон эрхмүүдийн бэлгийн цуваа гараанаасаа хөдөлжээ. 2020 оны сонгуульд иргэдийнхээ итгэлийг даан сонгогдож, дөрвөн жил цөөхөн удаа л бараа сургаа харуулсан гишүүд одоо л тойргийнхондоо “хайр” зарлаж, элдэв бэлэг сэлт тарааж яваа нь мөн л сонгууль дөхсөний шинж.
Сонгуулийн тухай хуулийн 48.1-т зааснаар сонгуулийн жилийн нэгдүгээр сарын 1-нээс хойш бэлэг сэлт тарааж, элдэв найр наадам хийхийг хуулиар хориглосон. Тиймээс сонгуульд нэр дэвших горилогчид хууль үйлчлэхээс урьтаж сонгогчиддоо юм, юм л тарааж яваа бололтой. Тараах шалтаг нь ч мундахгүй юм. УИХ-ын гишүүн Хассуурийн Ганхуяг шинэ жилийн баярыг угтаж тойргийнхоо ахмадуудыг “баярлуулж” яваа бололтой. Хэдэн хөгшчүүл маань “Хассуурь сан” гэсэн бичигтэй ганц тор бэлгээ их л нандигнан авч яваа зураг цахим орчинд тархаад байна.
2023-11-29
Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Задарсан “Засаг дарга”
УИХ-ын гишүүн Н.Наранбаатарын бүрэн эрхийг өнгөрсөн хавар түдгэлзүүлсэн бол өдгөө хууль тогтоочид 71-үүлээ үлдэх байв. Нууц санал хураалтын дүн гарахад түүнтэй хамт нэрийг нь оруулж ирсэн хоёр гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж, Н.Наранбаатарыг явуулаагүй юм. Нүүрсний гэх хэрэгт холбогдсон түүнийг 2020 оны сонгуулиар УИХ-ын гишүүн болсныхоо дараа “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуягт нөлөөлж, Хятадын компаниудад давуу байдал олгосон гэрээ байгуулсан гэх үндэслэлээр шалгаж буй. Мөн УИХ-ын гишүүн Н.Наранбаатар нь 2016-2020 онд Өмнөговь аймгийн Засаг даргаар ажиллаж байхдаа албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, хамаарал бүхий, тэр дундаа 2011-2015 онд гүйцэтгэх захирлаар нь ажиллаж байсан, БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгждээ давуу байдал бий болгосон хэмээх үндэслэл ч бий.
2023-11-27
Х.Нямбаатарын “алсын хараа” нь сонгууль юм биш үү
Бас тэрбээр хотын нийтийн аж ахуйн бодлого 2006 оноос хойш алдагдсаныг тэрбээр онцолно лээ. Тухайн үед нийслэлд өнөөгийн эрх баригчид олонх болж, Засаг даргаа томилсон бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчаар Г.Мөнхбаяр ажиллаж байв. Энэ хугацаанд нийслэлийн Засаг даргаар (Х.Нямбаатарыг оролцуулаад) долоон хүн ажилласны дотор Э.Бат-Үүлээс бусад нь Ардын намынх.
2023-11-21
Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: “Ширэн нүүрт” С.Амарсайхан
Албан тушаал, эрх мэдлээ ашиглан хууль зөрчиж, хувьдаа ашиг хонжоо олоод л, буруу үйлдлийг нууж, хамгаалаад л, давхар стандарт мөрдөн, ёс зүйгүй аашлаад л байхад төрийн өндөр албан тушаал руу өгсөх зам нь цэлийгээд байдаг “гайхалтай” жишиг манай улсад тогтсон. Үүний нэг жишээ нь өнөөдөр Монгол Улсын Шадар сайдын албыг хашиж буй С.Амарсайхан болж байна. 2012-2019 он хүртэл нийслэлийн ИТХ-ын төлөөлөгч, тэргүүлэгч байсан тэрбээр 2019-2020 онд хотын захирагчаар ажилласан юм. Энэ үеэс л түүнтэй холбоотой далд явдлууд нь илчлэгдэж, олны анхааралд өртөж эхэлсэн гэхэд болно. “Өнөөдөр” сонин та бүхэнд эргэн нэг сануулъя.
2023-11-16
Сох дутуу сонгох эрх
Харамсалтай нь, үүнийг гадаадад байгаа нийт иргэндээ харьцуулбал маш бага хувь нь сонгох эрхээ эдэлж байна гэсэн үг. Үндсэндээ харь улсад байгаа манай иргэд сонгох эрхээ эдлэхгүй байгаагаас өөрцгүй. Гэхдээ энэ нь харь оронд суугаа манай иргэд санал хураалтад оролцох хүсэлгүй гэхээс илүүтэй сонгуулийн зохион байгуулалт нь бүхий л шатанд оновчгүй, сонгогчийн хувьд зардал, чирэгдэл ихтэй байгаатай холбоотой.
2023-11-15
Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Хахуулийн хэргээсээ хаашаа ч бултах аргагүй А.Адъяасүрэн
Нэг хэсэг А.Адъяасүрэн яллагдагчаар татсан тогтоолтойгоо танилцахгүй зугтаж, “ах нар”-ынхаа өрөө тасалгаагаар уйлж унжиж гүйсэн гэдэг. Дараа нь прокурорын байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрээр хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгож байв. Харин хэргийн бусад оролцогчийн гомдлын дагуу А.Адъяасүрэнг яллагдагчаар татсан тогтоолыг сэргээсэн ч шүүхийн босгоор даваагүй байгаа юм.
2023-11-06
