Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Р.Оюунжаргал

13А маягт бус, болхи тогтолцоо буруутай 

Бас нэгэн иргэн “Ядахдаа хавдрын давтан хяналтад байдаг өвчтөнөөс 13А нэхдэгээ больчихооч. Иргэдэд ээлтэй шийдвэр гаргаж бай л даа. Маягтыг цахимаар илгээдэг болсон гээд байгаа. Тэр чинь зөвхөн эмч хоорондын асуудал болж. Иргэдэд бол дарамт нэмэгдсэн байна. Амьдралаас тасарсан шийдвэрүүдээ эргэж хараач, болохгүйг нь цуцлаач. Балиар дарамтуудыг биеэрээ үзлээ, мэдэрлээ” гэжээ. 
2023-08-24

Г.АЛТАНГЭРЭЛ: Нуман хуур зөвхөн манайд л байдаг 

Архангай аймгийн Хашаат сумын сургуулийн сурагч Г.Алтангэрэлтэй цөөн хором ярилцлаа. Нуман хуураар тоглож, энэхүү өв соёлыг тээж яваа гэдгээр нь түүнийг онцолсон юм. Тэрбээр удахгүй нийслэлд ирж, дуулаач мэргэжлээр суралцах аж.
2023-08-23

АРАЙ Ч ДЭЭ! Цаг агаарын мэдээллийн самбар бямба, ням гарагт “амардаг” 

“Самбар бороо, уснаас болж гацав уу, эсвэл ямар нэгэн алдаа гарав уу. Хоёр хоногийн өмнөх мэдээлэл байх юм. Та нар мэдэж байгаа юу” хэмээн тэднээс тодрууллаа. Уг самбарыг хариуцсан инженер нь “Та ням гарагт баасангийн мэдээлэл харсан байна. Зөв, зөв. Манайх амралтын хоёр өдөрт мэдээллээ сольж чаддаггүй юм. Энэ дэлгэц механик ажиллагаатай” гэлээ. 
2023-08-22

Алив бүхнээс нь Монгол мэдрэгдсэн “Нүүдэлчин” наадам

Цэлмэг, хааяа бүлээн салхи хормой дэрвүүлэх таатай өдөр эргэн тойрноо ажигласан шигээ аймаг, аймгийн отгуудаар явж, өргөн уудам газар нутагтай Монгол орны маань аль өнцөг буланд хүн зон ямар аж ахуй эрхэлж, монголчуудын уламжлалт соёлоос ямрыг нь тээн, өнөөг хүртэл уламжлуулан өртөөлүүлсэн бэ гэдэгтэй танилцаж явах таатай байлаа. 
2023-08-21

Долоон орны барималч Тэрэлжид бүтээл туурвиж эхэлжээ

Симпозиумын хүрээнд Монгол, ХБНГУ, Итали, Испани, Болгар, Эстони, БНСУ гэсэн долоон орны есөн уран барималч Тэрэлж дэх “Гүрү эко” цогцолборт бүтээл туурвиж буй юм байна. Тэдний том, зарим нь гурван метр хүртэлх өндөртэй чулуун бүтээлүүдээс бүрдүүлэх “Public art-Urban sculpture” үзэсгэлэнг энэ сарын 24- нөөс ирэх сарын 30 хүртэлх хугацаанд ХААН банкны гаднах талбай болон “Хаангалерей”-д гаргах аж. 
2023-08-18

Багшийн хомсдолыг шийдэх гарц олж чадах уу

Өнгөрсөн жилээс аймаг бүрийн удирдлагууд ядаж 10 багшийг орон нутагтаа татаж, суурьшуулах бодлого баримтлах болсон байна. Хамгийн том хөшүүрэг нь хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр түрээсийн орон сууцаар хангах.
2023-08-18

Төгөлдөр хуурчид “Гарамгай тоглооч” шагнал хүртлээ

Энэ удаа манай улсаас Консерваторын оюутан, сурагчдын төлөөлөл болон төгөлдөр хуурын сургалтын төвүүдийн багш нар оролцжээ. Тухайлбал, “Ami’s piano and art school”-ийн багш С.Алимаа болон Б.Ариунаа нар насанд хүрэгчдийн ангилалд II байр эзэлсэн аж. Мөн “Гарамгай тоглооч” ангиллын шагнал хүртжээ. Тэд хослон, дөрвөн гарын зохиолуудыг дөрвөн өдөрт зургаан удаа тоглосон гэнэ. 
2023-08-17

Сэтгэлгээний тээг ба донорын дутагдал 

Манай улсад эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс заслыг амжилттай хийж буй ч донорын олдоц тааруу хэвээр аж. Бидний цөөхөн монголчуудын дунд янз янзын байдлаар нас барагсад олон. Гэсэн ч донор болох боломжтой хүмүүсийн ар гэрийнхэн энэ талын ойлголт тааруу, сүсэг бишрэл нь давамгай байдаг нь амь нас нь дээсэн дөрөөн дээр ирсэн бусад хүнд туслах боломжийг хязгаарладаг ажээ. Энэ талаар ЭМЯ-ны харьяа Эрүүл мэндийн хөгжлийн төвийн Эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах үйл ажиллагааг зохицуулах албаны дарга, Төрийн шагналт, Хүний гавьяат эмч П.Батчулуунаас тодруулсан юм. 
2023-08-11

Б.Цэнд гүнгийн орчуулсан бүтээлүүдтэй танилцаарай 

Одоо энэхүү бүтээлийг болон холбогдох материал сэлттэй тухтай танилцах боломж олдож байна. Үзэсгэлэнг нийслэлд эхлээд буй олон улсын монголч эрдэмтдийн XII их хурлыг тохиолдуулан “Чингис хаан” музейд нээжээ. 
2023-08-10

“Веган Монгол” фестиваль зохион байгуулах нь

Монголын органик ногоон хүнсний холбооноос энэ сарын 26, 27-нд “Веган Монгол” фестиваль зохион байгуулах аж. Өнгөрсөн жилийн үйл ажиллагаа үр дүнтэй байсан гэж үзээд эдүгээ дахин явуулахаар болжээ. Б.Явуухулангийн нэрэмжит цэцэрлэгт хүрээлэнд болох уг фестивалийн зорилго нь хүрээлэн буй орчин, эрүүл мэнд, амьтдад ээлтэйгээр амьдрах шилдэг туршлагыг түгээх аж. Дэлхийн дулаарал, уур амьсгалын өөрчлөлтийг зогсоох гол шийдэл нь веган амьдрал гэж үзэх хандлага олон улсад ихээхэн дэлгэрч буй.
2023-08-10

Ой тэмдэглэх хөөрцөглөлд 100 жилүүдээр цэг тавья 

Сүүлийн жилүүдэд монголчуудын дунд ямар нэгэн шалтаг, далим гаргаж баярлах, ялангуяа ой тэмдэглэх нь хавтгайрах шинжтэй болж ирэв. Салбарын, байгууллагын ой гээд явж өгнө. Дээр нь бүхий л төрлийн одон, медалийн цайллага, найр гэж хөл алдана. Баянзүрх дүүрэгт хурим найр, одонгийн цайллагын ресторан гэж нээсэн байна билээ. Уг үйлчилгээ ямар их эрэлттэйг эндээс харж болохоор. 
2023-08-08

Хатуу, эрх мэдэлд дуртай Ерөнхий сайд халаагаа хүүдээ өгөх нь

Камбож улсын Ерөнхий сайдаар 40 шахам жил ажиллаад байгаа Хун Сен сонгуульд өрсөлдөгчгүй оролцож ялалт байгуулаад албан тушаалаа хүүдээ өвлүүлнэ гэсэн мэдээлэл дэлхий даяар дуулдав.
2023-08-07

Баритон Э.Анхбаяр Италид “Кармен”-д дуулав

Дуурийн гоцлооч, баритон, Гавьяат жүжигчин Э.Анхбаяр Итали улсын “Teatro Romano”-д хөгжмийн зохиолч Ж.Бизегийн “Кармен” дуурийн Эскамилиогийн дүрд тогложээ. Энэ нь тус улсын аялал жуулчлалын гол төвүүдийн нэгт байдаг задгай театр аж. Дуучинтай холбогдож тоглолтынх нь талаар тодруулахад “Анх удаа дуурийн эх оронд “Кармен”-д дууллаа. Цаашид илүү хичээх болно” гэв. Ташрамд дуулгахад, тэрбээр Япон Улсад зохион байгуулж байгаа олон улсын дуурийн дуулаачдын томоохон уралдааны төгсгөлийн, шийдвэрлэх шатанд өрсөлдөхөөр уригдаад буй бөгөөд ирэх аравдугаар сард арлын орныг зорих юм. 
2023-08-07

“Улаанбаатар” наадамд таван орны хөгжимчид оролцоно 

Санаачлагч, зохион байгуулагчид уг фестивалийг Төв Азийн хамгийн том хөгжмийн наадам болгохын төлөө зүтгэхээ илэрхийлээд буй. Долоо хоногийн турш үргэлжлэх наадмын хүрээнд цөөхүүл болон симфони найрал хөгжмийн гэсэн хоёр томоохон тоглолт болно.  Улсын филармонид энэ сарын 19-ний үдэш болох цөөхүүл найрал хөгжимчдийн тоглолтоор Й.С.Бахын хоёр хийлд зориулсан концертыг БНХАУ, АНУ-ын хөгжимчид гоцлон хүргэх юм байна.
2023-08-04

П.ОЮУНТУЯА: Ардын дуу бол уламжлуулах ёстой гайхамшигт өв 

...Дуучин бүр өөр өөрийн өнгө аяс, хэв маяг, онцлогтой байдаг. Надад бусдаас онцгойрох, товойх юм байхгүй ээ. Дуунуудаараа зүүн Монголын ардын урлагийг үндсээр нь өвлөн тээж, бүтээн туурвиж байгаа ардын дуу, бүжгийн “Хан Хэнтий” чуулгынхаа урын сангийн багахан ч гэсэн хэсгийг бүрдүүлж, уламжлалт ардын дуунуудыг өвлөн тээгчдийн нэг нь болж явдгаа хариуцлага гэж боддог... 
2023-08-01

Зам засварын ажил хариуцдаг “толгой”-нуудын тоог цөөлөх сөн 

Нийслэлд зун бүр зам засаж байна хэмээн энд тэнд ундуй сундуй байдал үүсгэдэг. Ингэж замын хөдөлгөөн хааж, түгжрэл нэмэх ёстой юу гэдгийг хотын удирдлагуудаас асууя. Дахин хэлэхэд зун бүр шүү. Сүүлдээ жил бүр зам засварт хөрөнгө төсөвлүүлэх сонирхол хэн нэгэнд, эсвэл хэсэг бүлэг хүнд байна уу гэж бодоход хүрч буй юм. Энэ асуултыг нийслэлийн Замын хөгжлийн газрынханд тавихад, хариулсан мэргэжилтэн нь гайхсан шинжтэй “Төлөвлөсний дагуу засаж байгаа шүү дээ” гэв. 
2023-08-01

Г.Билгүүдэй: ”Монголын нууц товчоо”-г 30 гаруй оронд, 40 гаруй хэл рүү орчуулсан

“Монголын нууц товчоо” судлаач, ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгийн Утга зохиол судлалын салбарын эрхлэгч, доктор, профессор Г.Билгүүдэйтэй ярилцлаа. Монголын түүхийн уг эх сурвалжийг 1990 оноос эхлэн судалж, 1999 онд “Аман уламжлал ба “Монголын нууц товчоо”” сэдвээр эрдмийн зэрэг хамгаалсан түүнээс уг зохиолын орчуулга гэсэн сэдвийн хүрээнд асууж ярилцлаа.    
2023-07-28

Дуу, хөгжим бүтээгчид чууллаа

Чуулганы үр дүнгийн талаар Дуу бичлэг бүтээгчдийн үндэсний төвийн тэргүүн, “Сүнс” хамтлагийн ахлагч Б.Лхагвасүрэнгээс лавлахад “Оюуны бүтээл үнэгүйдсэн хэвээр. Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэлийг дэмжих талаарх хууль тогтоомжид зохиогчийн эрхийг хамгаалах заалтууд бий ч хэрэгжүүлэхгүй юм. Дуучин Д.Болд уран бүтээлчдийн нэгдсэн сервер байгуулахад төрөөс нэг удаа дэмжээч гэсэн санал тавиад байгаа. Маш зөв. Өнөө, маргааш шийдэх нь юу л бол. Одооноос дуугарч байвал алсдаа сайжрах байх” гэсэн юм. 
2023-07-26

АРАЙ Ч ДЭЭ: Түрийвч нимгэнийх үү, сэтгэл хоосных уу 

Энэ үеэр номыг худалдаанд гаргаж буйг зарласны сацуу хэдэн хүнд бэлэглэнэ гэв. Гэтэл тэр сургаар үнэгүй юманд нугасгүйн үлгэр амилах шиг, хүмүүс оволзож гардаг юм байна. Хөтлөгч“Хүмүүс ээ, нэг талаасаа ар араасаа зогсчих” гээд ч нэмэр болсонгүй. “Ёкозүнаг гарын үсэг зурах боломжоор хангаад өгөөрэй” гэсэн чтарж, холдохгүй дайрав. Гадаа ч, байшинд чхалуун байсан болохоор тэр биз ээ, номд гарын үсэг зуруулаад, ноцолдоон дундаас гарч ирэгсдийн хөлс урсаж байлаа. 
2023-07-26

Н.ХОСБАЯР: Бурхан болоочоо хаданд оршуулах ёс дэлхийд ховор

“Чингис хаан” музейнхэн ШУА-ийн Археологийн хүрээлэнтэй хамтран “Мөнгөн мод” танхимдаа “Хадан гэрийн эзэн” тусгай үзэсгэлэн нээгээд буй юм. Ирэх сард ч үзүүлсээр байх уг үзэсгэлэнгээс тус музейд хадгалагдаж буй НТ III-XVI зуун хүртэлх хугацааны хадны оршуулгын дурсгалуудтай цогцоор нь танилцах боломжтой. Бидний өвөг дээдсийн бурхан болоочоо оршуулах арга, хэлбэр, ёслол, уламжлал, утга агуулга, ханан гэрээс хадан гэртээ мөнхөрсөн өөд болоочийн ертөнц бас ямар байв гэдгийг эндээс мэдэж болно. Уг үзэсгэлэнг тус музейн үзүүллэг, дэглэлтийн хэлтсийнхэн бэлтгэж гаргажээ. Тус хэлтсийг ахалж ажилладаг зураач, үзэсгэлэн, үзүүллэг дэглээч Н.Хосбаярыг уншигчдаа танилцуулахаар зэхээд байх үед “Хадан гэрийн эзэн”-г нээж таарсан юм.
2023-07-26