Түгжрэл, шатахууны хомсдолыг шийдэж чадахгүй эрх баригчдад хүүхдүүдийг хохироохоос өөр арга алга уу
Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан ийнхүү хүүхдүүдийн боловсролоор “тоглох” шийдвэр гаргасны дараа нийслэлийн Засаг дарга Х.Нямбаатар бүр ч гайхам мэдээлэл өглөө. Өнөөдрөөс эхлэн автомашинуудыг улсын дугаарын сүүлийн орны тэгш, сондгойгоор нь хязгаарлан замын хөдөлгөөнд оролцуулах болсныг тэрбээр мэдэгдсэн. Эл зохицуулалтыг ирэх оны хоёрдугаар сарын 1 хүртэл буюу түүхэнд байгаагүй удаан хугацаагаар мөрдөх гэнэ. Хүүхдүүдийг цахимаар хичээллүүлбэл түгжрэл буурна. Гэтэл үүн дээр нэмж дугаарын хязгаарлалт яагаад хийхээр болсны учрыг л иргэд ойлгохгүй, гайхаж ядан байна. Улмаар түгжрэл, шатахууны хомсдолыг шийдэж чадаагүй эрх баригчид автомашинуудын тал хувийг нь автоматаар зогсоох шийдвэр гаргалаа хэмээн хардахад хүрлээ.
2023-12-18
Монгол орны нутгаас олдсон эмээлийн судалгааг олон улсын сэтгүүлд хэвлэжээ
Монгол орны нутгаас илрүүлж, судалсан эртний эмээлийн талаарх өгүүллийг олон улсын “Antiquity journal” сэтгүүлд хэвлэжээ. Ховд аймгийн Мянгад сумын нутаг Урд улаан үнээт уулын агуйн оршуулгаас Монголын үндэсний музейн судлаачид 2014 онд Жужан улсын үед холбогдох модон эмээл илрүүлсэн юм байна. Энэ нь Монгол төдийгүй бүс нутгийн хэмжээнд олдоод буй хамгийн эртний зүймэл модон эмээл аж. Тухайн үед агуйн шарил тоногдсон талаар цагдаагийн байгууллагаас Монголын үндэсний музейн археологичдод мэдэгджээ. Хоёр талдаа арьсан оосортой, хар, улаан өнгөөр будсан хус эмээл, төмөр хошуу, модон харвааны хэрэгсэл, муммижуулсан морины үлдэгдэл зэрэг хэд хэдэн эд өлгийн зүйлийг цагдаа нар хураан авсан байсан аж.
2023-12-15
“Хүслийн хайрцаг” аяныг орон даяар өрнүүлж байна
Боловсролын ерөнхий газраас “Хүслийн хайрцаг” аяныг орон даяар өрнүүлж байна. Үүний хүрээнд ерөнхий боловсролын сургуулиудад хүүхдүүдийн санал, хүсэлтийг авах хайрцаг байрлуулжээ. Энэ нь хүүхдийн сэтгэл зүйн өнөөгийн байдлыг илрүүлэх, тэдэнд тулгарч буй асуудлуудын суурь шалтгааныг тодруулах зорилготой аж. Хүүхдүүд нийгэм болон томчуудаас юу хүсэж буйгаа бичиж, уг хайрцагт хийх гэнэ. “Аав, ээж минь битгий маргалдаасай гэж хүсэж байна”, “Томчууд бидний юу хүсэж буйг асуудаг байгаасай”, “Найзынхаа хүүхдүүдтэй намайг битгий харьцуулаасай” гэх мэтээр голчлон ээж, аавдаа хандсан сэтгэгдлийг хүүхдүүд бичжээ.
2023-12-15
“Snow melody” тоглолт энэ сарын 23-нд болно
Улсын филармониос шинэ жилийн баярт зориулан тусгайлан толилуулдаг уламжлалт “Snow melody” тоглолтоо энэ сарын 23-нд хийхээр товложээ. Тус тоглолтод Төрийн шагналт “Баянмонгол” чуулга, “Бүдүүн муур” жааз клубийн залуу уран бүтээлчид оролцоно. Н.Наранбаатар, Э.Энх-Эрдэнэ, Г.Тэнүүн нар зочин уран бүтээлчээр оролцох бол удирдаачаар С.Саруул-Од ажиллана. 200 орчим уран бүтээлч оролцох хамгийн өргөн бүрэлдэхүүнтэй тоглолт онцлог болох юм байна.
2023-12-15
"Алтан өд”-д өрсөлдүүлэх бүтээлүүдийг хүлээн авч эхэллээ
Утга зохиолын оны шилдэг бүтээлийг тодруулах “Алтан өд” наадмын энэ жилийн шалгаруулалтыг Монголын зохиолчдын эвлэлээс зарлалаа. Шалгаруулалтад 2023 онд уншигчдын хүртээл болсон утга зохиолын бүтээлүүдийг нийт есөн төрөлд өрсөлдүүлэх нь. Тухайлбал, яруу найраг, хүүрнэл зохиолын том хэмжээний бүтээл буюу романы төрөлтэй. Мөн хүүрнэл зохиолын богино хэмжээний бүтээл буюу өгүүллэг, туурь, тууж, баримтат, хүүхдийн, шог хошин, зөгнөлт, жүжиг, киноны зохиолын төрөлд бүтээлээ ирүүлж болох нь. Түүнчлэн утга зохиолын орчуулга болон шүүмж, судлалын шилдэг бүтээлийг шалгаруулах аж. Эдгээрээс гадна хүний эрхийг дээдэлсэн, жендерийн хэвшмэл ойлголт, хандлагыг эсэргүүцэх, халахад чиглэсэн, хүний язгуур эрхийг олон нийтэд сурталчилсан нэг бүтээлд НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрөөс хэрэгжүүлж буй “Шийдвэр гаргах түвшинд жендерийн тэгш байдал, эмэгтэйчүүдийн оролцоог дэмжих нь” төслөөс тусгай шагнал гардуулахаар болжээ.
2023-12-15
Эрхэм анд нөхрийгөө эргэн санахуйд
Жил бүрийн энэ өдөр хамт олон нь Бал эрхлэгчийгээ санан дурсаж, хийсэн, бүтээснээр нь бахархан, хүндэтгэл үзүүлдэг уламжлалтай. Энэ удаа түүний“Шөнө амталсан нулимс” жүжгийн тухай нийтлэлийг та бүхэнд хүргэж байна. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, сэтгүүлч, зохиолч Ц.Балдоржийн “Шөнө амталсан нулимс” жүжгийг 2005 онд анх Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа найруулан тавьж байсан бол энэ онд “Мөрөөдлийн театр”-ынхан Э.Ёндоншаравын шинэчилсэн найруулгаар дахин олон нийтэд хүргэсэн юм. Бараг 20 орчим жил өнгөрсөн ч тайзны энэ бүтээл агуулга, ач холбогдлоо алдаагүй, өнөөгийн нийгэм, улс төрд засаж залруулах ёстой гажуудлыг бидэнд сануулсаар байгаа билээ.
2023-12-15
Дундаж цалин хоёр сая төгрөгт хүрлээ
Аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад ажиллагсдын цалингийн статистикийг энэ оны гуравдугаар улирлын байдлаар гаргаснаа ҮСХ-ноос мэдээллээ. НДЕГ-ын нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн тайланд дээрх улирлын байдлаар 50.4 мянган аж ахуйн нэгж, байгууллагын 768 мянган ажиллагч хамрагджээ. Ийм шимтгэл төлж буй байгууллагын тоо 2022 оны мөн үеийнхээс 1.8 мянга, өмнөх улирлынхаасаа 373, ажиллагчдын тоо 12.6, хоёрдугаар улирлынхаас 10.9 мянгаар өссөн аж. Эл хугацаанд нэг ажилтанд ногдох сарын дундаж цалин хоёр сая болсон нь 2022 оны мөн үеийнхээс 436.1, өмнөх улирлынхаасаа 119.3 мянгаар илүү гэнэ. Дундаж цалинг хүйсээр авч үзвэл эрэгтэйчүүдийнх 2.3, эмэгтэйчүүдийнх 1.7 сая төгрөг байжээ. Олон улсын байгууллага, суурин төлөөлөгчийн үйл ажиллагааны салбарт ажиллагчдын цалин хамгийн өндөр буюу 5.1 сая байсан аж.
2023-12-15
ГССҮТ-д хандагчдын тоо 30-50 хувиар нэмэгджээ
Үүнээс 20 орчим хувь нь архи, согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ бэртэж гэмтсэн байдаг. Энэ сард манайхаас тусламж авч буй хүмүүсийн тоо нэмэгдэж байна. Баяр ёслолын үеэр яаралтай тусламжийн эмч нарын ачаалал нэмэгдэхээс гадна амь насны заалтаар мэс засал хийлгэх өвчтөн олширдог. Баяраа дурсамжтайгаар өнгөрөөх ёстой байтал эсрэгээрээ амиа алдах, гэмтэх тохиолдол ихсээд байна. Тиймээс архи, согтууруулах ундааг зохистой хэрэглэхийг уриалъя” гэлээ.
2023-12-15
Бага тэнгэр, Залаатын амны 51.3 га талбайд ойн цэвэрлэгээ хийнэ
Дээрх байгууллагууд эхний ээлжид Бага тэнгэрийн амны 38.3, Залаатын 13, нийт 51.3 талбайд ойн цэвэрлэгээ хийж, хортон шавжид нэрвэгдсэн, ургах чадваргүй болсон моддыг тайрахаар Төв аймгийн Батсүмбэр сум дахь ойн ангийн ажилтнуудаар талбайн тусгаарлалт хийлгээд байгаа аж. Цэвэрлэгээ хийж буй аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаанд Ойн газар, Экологийн цагдаагийн албаны болон орон нутгийн холбогдох газрын мэргэжилтнүүд тогтмол хяналт тавьж байгааг Богдхан уулын дархан цаазат газрын хамгаалалтын захиргааныхан хэллээ.
2023-12-14
“Монгол Ураниум Ресурс” ба Франц дахь Элчин сайд
Ер нь бол “Монгол Ураниум Ресурс” ХХК-ийн ураны хайгуулын лицензээ хүрэн нүүрсний ашиглалтын лиценз болгуулж чадсан нь цаашид асуудал дагуулж мэдэхээр боллоо. Учир нь манай улс гадаадтай хамтарч уран ашиглах талаар ид ярьж хэлэлцэж байна. Гэтэл дээр хэлсэнчлэн ураны хайгуулын лицензээс хүрэн нүүрсний ашиглалтын лиценз рүү “хөрвөсөн” нь уран, нүүрс хоёрыг ижил түвшинд авч үзэж байгаа хэрэг юм. Гэхдээ энэ нь гадаад талд гэхээсээ дотоодод хамгийн ойлгомжгүй шийдвэр болж мэдэхээр байна.
2023-12-14
Улсын нөөцийн тэжээлийг 50 хувь хямдруулж малчдад олгоно
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан өчигдөр болж, малчдад улсын нөөцөөс тэжээлийг 50 хувь хямдруулан олгохоор шийдвэрлэв. Иймд тэжээлийг оновчтой хуваарилах, зориулалтын бусаар зарцуулах, худалдаалахаас урьдчилан сэргийлэхэд хяналт тавьж ажиллахыг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт үүрэг болголоо. Мөн мах, ноолуур бэлтгэх аж ахуйн нэгжид зээл олгоход шаардагдах 280 тэрбум төгрөгийг арилжааны банкны эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх нь. Зээлийн хугацаа 24 сар, хүү нь жилийн зургаан хувь байх аж. Хөнгөлөлтөд нь улсын төсвөөс олгох татаасыг Монголбанкны бодлогын хүүтэй уялдуулан жилийн 13 хувиас хэтрэхгүй байхаар тооцож, батлагдсан төсөвт багтаан олгох, хэрэгжилтэд нь хяналт тавьж ажиллахыг холбогдох хүмүүст даалгажээ.
2023-12-14
“Le ciel clinic” гоо сайхны эмнэлэгт дусал хийлгэсэн эр амиа алджээ
Тэгвэл уржигдар Хан-Уул дүүргийн нутаг дахь “Хан хиллс” хотхонд байрладаг, гоо засал, уламжлалт оношилгоо эмчилгээ, бариа засал, “Ковид”-ын дараах сэргээн засах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Le ciel clinic” эмнэлэгт дусал хийлгэсэн хүн амиа алджээ. Өдгөө энэ хэргийг Хан-Уул дүүргийн Цагдаагийн I хэлтэст шалгаж эхэлсэн байна. Хууль сахиулах байгууллагын эх сурвалжуудын мэдээлснээр хохирогч нь Өмнөговь аймгаас ирж тус эмнэлэгт эмчилгээ хийлгэж байсан Ц.Д гэх хүн аж. Түүнд дусал хийж байтал бие нь гэнэт муудаж, Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэг (УНТЭ)-т хүргүүлсэн ч эмчилгээ авалгүй нас барсан гэнэ. Энэ талаар УНТЭ-ийнхнээс лавлахад “Энэ сарын 12-ны 21.00 цаг өнгөрч байхад нэгэн хувийн эмнэлгээс хүргүүлэн ирсэн эрэгтэй хүн нас барсан нь үнэн. Цагдаагийн байгууллага энэ асуудлыг шалгаж байгаа болохоор бид ямар нэг мэдээлэл өгөх боломжгүй” гэсэн юм.
2023-12-14
Төр анхаарахгүй бол төрөлт нэмэгдэхгүй
Манай улсад өнгөрсөн онд 65 586 хүүхэд мэндэлжээ. Энэ бол сүүлийн 15 жилийн доод түвшинд хүрсэн үзүүлэлт аж. 2023 оны эхний есөн сарын байдлаар манай улс 49 033 иргэнээ хүлээн авсан байна. Үүн дээр үлдсэн гурван сарын үзүүлэлтийг нэмлээ ч төдийлөн “амжилт” олохгүй бололтой. Учир нь Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээлснээр сард ойролцоогоор 5400 хүүхэд төрдөг гэнэ. Эл жишгээр тооцож үзвэл 2023 онд мэндэлсэн хүүхдийн тоо дөнгөж л 65000-д хүрч, төрөлтийн “шугам” дахиад л уруудах бололтой. Эдгээр тоон үзүүлэлт юу “өгүүлэв”, ямар шалтгаанаар төрөлт буурав, үүнд ямар хүчин зүйл нөлөөлөөд байгаа юм бол.
2023-12-14
“Лос-Анжелес лейкерс” цуглуулгаа нэмлээ
Энэ улиралд анх удаа зохион байгуулсан улирлын дундах тэмцээний аваргаар “Лос- Анжелес лейкерс” баг тодорсон билээ. Тус баг эл түүхэн ялалтаа тэмдэглэж ордондоо тусгай баннер байрлуулахаар шийдвэрлэсэн байна. Энэ нь“Лейкерс”-ийн 17 удаагийн аваргын баннераас ялгаатай байх бөгөөд энэ сарын 18-нд болох “Нью-Йорк никс”-ийн эсрэг тоглолтын их завсарлагаар ордондоо байрлуулах аж. Улирлын дундах тэмцээний финалд тэд “Индиана”-г 123:109-ийн харьцаатай ялсан юм. Тэмцээний “Үнэ цэнтэй тоглогч”-оор “Лейкерс”-ийн лидер Л.Жэймс тодорлоо.
2023-12-13
Л.НОМИН: Хүн бүр заяагдмал эрх, эрх чөлөөгөө эдэлж амьдрах ёстой гэж 150 хувь итгэдэг
Үүний хүрээнд амиа хорлосон хүмүүсийн ар гэрийнхэнтэй уулзаж, асуудлын учир шалтгааныг эрэн хайсан байна. Гуравдагч этгээдийн өгүүлэмжгүйгээр дүрүүд нь тухайн киноны санааг үзэгчдэд бүрэн илэрхийлнэ. Дүрүүдийн биеийн хэлэмж, хөгжим, найруулга зэрэг нь бидний ойлгодог баримтат киноноос ялгаатай мэт. “Хүрд” нь Амстердамын баримтат киноны наадам буюу IDFA-ийн дунд хэмжээний баримтат киноны тэргүүн байрын шагналыг 2020 онд хүртэж байв. Эл бүтээл болон түүний далд орших түүхүүдийн нэгээхэн хэсгийн талаар найруулагч Л.Номин ийнхүү ярилаа. Тэрбээр сэтгүүлч мэргэжилтэй бөгөөд “Хүрд” нь түүний анхны бие даасан уран бүтээл юм.
2023-12-13
МХБ-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн төлөөлөлтэй уулзах нь
“Монголын хөрөнгийн бирж” ХК-ийн Хяналтын зөвлөл өнгөрсөн зургаадугаар сарын 30-наас хойш үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж. Өнгөрсөн хугацаанд хувьцаа эзэмшигчдээс ирүүлсэн санал хүсэлттэй танилцаж, холбогдох хууль, дүрэм журмын хүрээнд санал, дүгнэлт, зөвлөмж гарган МХБ-ийн удирдлага, Төлөөлөн удирдах зөвлөлд хүргүүлэн ажиллаж буй юм байна. Дээрх зөвлөлийнхөн хувьцаа эзэмшигчдийн төлөөлөлтэй энэ сарын 15-нд уулзахаар болсон бөгөөд эхэнд бүртгүүлсэн 20 хүнд утсаар холбогдон мэдэгдэнэ гэлээ. Үүнд оролцохдоо МХБ-ийн хувьцаа эзэмшигч гэдгээ нотлон, үнэт цаасны дансаа шалгуулж нэвтрэх аж. Эл уулзалтын үеэр Хяналтын зөвлөлийн чиг үүрэг, 2023 оны үйл ажиллагааны тайланг танилцуулж, хувьцаа эзэмшигчдийн төлөөллөөс санал хүсэлт хүлээн авах нь.
2023-12-13
Томуугаас сэргийлэхийн тулд амны хаалт зүүхийг зөвлөлөө
Эмнэлэгт хэвтэж байгаа хүмүүсийн 22 хувь нь амьсгалын замын цочмог халдвараар өвчилсөн аж. Өчигдрийн байдлаар 2345 хүүхэд томуу, томуу төст өвчний улмаас эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байжээ. Тэднээс 70 нь эрчимт эмчилгээ хийлгэж буй гэнэ. Томуугаар нярай хүүхдүүд олноор өвчилж, улмаар хатгалгаа авч, биеийн байдал нь хүндрэх болсныг Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс анхааруулсан. Хүүхдүүд өндөр халуурах, бөөлжих, унтаарах зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл цаг алдалгүй эмнэлэгт хандахыг тус төвийнхөн зөвлөсөн юм.
2023-12-13
Гадаад өр 4.5 хувиар өсөж 34 тэрбум ам.долларт хүрэв
Засгийн газрын өр өнгөрсөн 1-9 дүгээр сард 30.8 их наяд төгрөг болж, 2022 оны мөн үеийнхээс 711.1 (2.4 хувь) тэрбумаар нэмэгдэн, өмнөх улирлынхаасаа 262.3 (0.8) тэрбумаар буурчээ. Эл өрийн 29.3 их наяд төгрөгийг нь гадаад, 534.1 тэрбумыг нь дотоод, 743.5 тэрбумыг нь Засгийн газрын өрийн баталгаа, 292.5 тэрбумыг нь барих-шилжүүлэх төрлийн концесс эзэллээ. Засгийн газрын нийт өрөөс дээрх хугацаанд үндсэн төлбөрт 3.8 их наяд, хүүгийн төлбөрт 918.5 тэрбум төгрөг зарцуулсан аж. Үндсэн төлбөрт зарцуулсан хөрөнгө өмнөх оны мөн үеийнхээс 3.1 (5.6 дахин) их наяд, хүүгийн төлбөр 337 (58 хувь) тэрбумаар дээшилснийг мөн дурдав.
2023-12-13
Учраадаа халдсан сумын зааныг 100 мянган төгрөгөөр торгожээ
Монгол бөхийн өргөөнд арваннэгдүгээр сарын 18-нд болсон сумын цолтой болон залуу бөхчүүдийн барилдааны үеэр гарсан зөрчлийн шинжтэй үйлдэлд хууль хяналтын байгууллагаас хариуцлага тооцжээ. Тодруулбал, тус барилдааны гурвын даваанд Өмнөговь аймгийн Сэврэй сумын заан Г.Ганбат Дундговийн Дэрэн сумын харьяат залуу бөх Т.Мөнгөн-Эрдэнэтэй барилдаж, давсныхаа дараа дээрээс нь өвдөглөж, биед нь халдсан юм. Энэ зөрчилд нь Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас Зөрчлийн тухай хуулийн 5.3-1 дэх хэсгийн хүний биед халдсан гэх үндэслэлээр хэрэг нээн шалгаж, 100 мянган төгрөгөөр торгох шийтгэл оноосон байна. Эл үйлдэлд нь МҮБХ-ны дүрэм журмын дагуу барилдах эрхийг нь нэг жилээр хасаад буй билээ.
2023-12-13
Зудтай сумын тоо 10-аар нэмэгдлээ
Тодруулбал, Увс аймгийн 10 сумын нутагт цагаан зуд болж буй нь одоогоор хамгийн өндөр эрсдэлтэйд тооцогдож байна. Тус аймаг 19 сумтай бөгөөд талаас илүү хувьд нь ийнхүү өвөлжилтийн нөхцөл байдал хүндэрчээ. Үүнээс гадна Сүхбаатарын найм, Булганы зургаа, Дорноговийн дөрөв, Төв аймгийн гурав, Хэнтий, Архангай, Говь-Алтайн тус бүр хоёр, Өвөрхангай, Завхан, Баян-Өлгийн нэг сумын нутагт зузаан цасан бүрхүүл тогтож, цагаан зудын нөхцөл бүрджээ. Цаашид цас нэмж орсон тохиолдолд Завхан аймгийн нийт нутагт зуд болох эрсдэл өндөр байна.
2023-12-13
