С.НАЧИН: Дурлахын сайхан нь шаналахдаа, хайрын сайхан нь эмзэглэхдээ
-Уран бүтээлч хүнд дахиж хэзээ ч сайн бүтээл хийхгүй мэт хоосрол төрдөг үү?
-Хоосрол бүх уран бүтээлчид бий. Яруу найрагч сэтгэл доторх нууцаа хүмүүсийн өмнө бичгэн хэлбэрээр тавьж байгаа явдал. Чамаас шууд асууя. Чи эрэгтэй хүнтэй энгэр зөрүүлж үзсэн үү?
-Миний тухай ярих хэрэг үү.
- Яг үүн шиг хүнээс нууж байсан нууцаа хүний өмнө дэлгэж байгаа л зүйл. Хоосрох гэж бүтээл гаргаж байгаа юм.
-Д.Нямсүрэнгийн “Миний шүлгийн хүүхнүүд” гэж ном бий. Та эмэгтэй хүнд зориулж бичсэн шүлгээрээ тийм ном гаргаж болох юм шиг.
-Тэр цаг хугацааны асуудал байх.
2023-12-28
Цагаан агуйн судалгааг шилдгээр шалгаруулав
Эл судалгаа нь он удаан жил үргэлжилж буй, олон улсын хамтарсан экспедицийнх гэдгээрээ онцлог бол Монголын хуучин чулуун зэвсгийн үед холбогдох ховор, хосгүй дурсгалыг нээн илрүүлснээрээ шинжлэх ухааны хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулжээ. Тиймээс ШУА-ийн Түүх, угсаатны зүйн болон Археологийн хүрээлэн, Монголын археологичдын холбооноос үүнийг шилдгээр нэрлэсэн төдийгүй “Монголын археологи-2023” эрдэм шинжилгээний хурлын онцлох судалгаагаар тодруулжээ.
2023-12-28
Үндэсний орон сууцны санхүүжилтийн корпорац байгуулна
Үндэсний орон сууцжуулалтын үндэсний хорооны бүрэлдэхүүн, Төрөөс иргэдийг орон сууцжуулах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай тогтоолыг баталж, Үндэсний орон сууцны санхүүжилтийн корпорац байгуулахаар шийдвэрлэв. Төрөөс хэрэгжүүлж буй орон сууцын санхүүжилтийн бодлогыг өрх, гэр бүлийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцүүлэн төрөлжүүлэх, эрчим хүчний хэмнэлттэй орон сууцын төсөл хэрэгжүүлэгч аж ахуйн нэгжид зориулж татварын таатай орчин бий болгохыг зорьж буй аж. Мөн гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн бүсэд хэрэгжүүлж байгаа төсөл, хөтөлбөрийг дэмжих, газраа чөлөөлсөн иргэдийг түр болон байнга суурьшуулах орон сууцны тоог тогтмол нэмэгдүүлэхийн тулд эл хороог байгуулж, Ерөнхий сайд ахлахаар болжээ.
2023-12-28
Олон жилийн дунджаас дулаан өдөр цөөнгүй тохиох нь
Өнгөрсөн сарын дунд үеэс эхлэн Монгол орны нийт нутгаар хүйтний эрч чангарч, нийслэл, орон нутагт өвөлжилт хүндэрсэн. Зарим газарт агаарын температур 40 градусаас давж хүйтэрсэн. “Ес эхлэхээр бүр ч хэцүүдэх нь” хэмээн иргэд халширч байв. Гэтэл нөхцөл байдал эсрэгээр эргэж, ес эхэлснээс хойш эрс дулааран, агаарын температур ихэнх нутагт 20 градусаас “буув”. Уржигдар Булган аймгийн Сэлэнгэ сумд агаарын температур хасах дөрвөн градуст хүрсэн нь үнэмлэхүй үзүүлэлт болжээ. Тэгвэл ийм дулаан өдөр ирэх сард цөөнгүй тохиохыг цаг уурын байгууллаас мэдээлэв. Нэгдүгээр сарын эхэн болон дунд үеэр нийт нутгийн ихэнх хэсгээр олон жилийн дунджаас дулаан байх төлөв гарчээ.
2023-12-28
Шинэ жилээр юу үзэх вэ
Шинэ жилийн баярыг тохиолдуулан нийслэлийн Соёл урлагийн газраас “Улаанбаатарын мөнгөн шөнө” арга хэмжээг энэ сарын 31-ний 21.00 цагт төв талбайд зохион байгуулахаар төлөвлөжээ. Түүнчлэн хотын төвөөс алслагдсан Багахангай дүүргийнхэн төв талбайдаа “Багахангайн үдэш” үйл ажиллагааг он солигдох мөчид явуулахаар товлосон байна. Чингэлтэйн ЗДТГ-аас Тусгаар тогтнолын талбайд өдөр бүр “Чингэлтэй дүүргийн мөнгөн үдэш” нэртэй үйл ажиллагаа явуулж буй. Энэ нь маргаашийг дуустал үргэлжлэх аж. Шинэ жилийн үеэр зохион байгуулах, урлаг соёлын бусад арга хэмжээний талаарх мэдээлэл хүргэе.
2023-12-28
Цахим орчинд хүүхдийн эрхийг “дэвсэлсээр” л байх уу
Интернэт хэрэглэгчдийн тоо өдөр ирэх тусам өсөн нэмэгдэж байна. Үүнийг ашиглаагүй хүн мэдээллээс хоцорч, даяаршиж буй нийгмийн ёроолд үлдэж байгаа мэтээр ярих нь цөөнгүй. “Мэдээлэл их байх тусам тэгтэй тэнцдэг” гэлцдэг. Хүн бүр мэдээлэгчийн үүрэг гүйцэтгэж, үнэн, эсэх нь мэдэгдэхгүй зүйлсийг цахим хуудсандаа нийтэлж, хандалтын төлөө юуг ч золиход бэлэн болжээ. Мэдээлэл гэдэг зөвхөн хэвлэл мэдээллийн байгууллагаас л “гардаг” зүйл биш. Иргэн бүр хэлж буй үг, үйлдлээрээ бусдад дохио буюу мэдээллийг дамжуулдаг. Цахим орчинд хүссэнээ нийтлэхдээ бусдын эрхийг ноцтойгоор зөрчдөг. Ялангуяа хүүхдийн эрхийг. Тэдний зураг, бичлэгийг цахим хуудсанд нээлттэйгээр байршуулж, хандалт авахын тулд буруу, зөвийг нь ялгалгүйгээр хүссэн зүйлээ бичих нь түгээмэл. Харамсалтай нь, үүнийхээ төлөө ямар ч хариуцлага хүлээдэггүй.
2023-12-28
АРАЙ Ч ДЭЭ: Л.Энх-Амгалан сайд цахимаар хичээллүүлэх шийдвэрээ “мартав”
“Хүүхдэдээ гар утас болон зурагтыг нэг удаад 30 минут, өдөрт хоёр цагаас хэтрүүлэн үзүүлэхгүй байхыг зөвлөлөө” гэж Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан твиттерт бичсэн нь анхаарал татлаа. Уг нь тэрбээр үүнээс 10-хан хоногийн өмнө ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдыг цахимаар хичээллүүлэх тушаал гаргасан билээ. Цахим хичээл үзэх ямар ч бэлтгэлгүй байсан сурагчид, эцэг, эх, асран хамгаалагчид, багш нар уг шийдвэрийг хэрэгжүүлэх гэж өдгөө бөөн ажил болж буй. Ийм цаг үед салбарын сайдын “жиргээ” тэдэнд “Хичээл хийгээд хэрэггүй” гэхтэй адил мессеж өгсөн гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Сайд ийнхүү зөвлөсөн нь шийдвэрээ мартсаных уу, эсвэл үе үе цахилгаан тасалж, айл өрх, аж ахуйн нэгжүүдийн ажил, амьдралд саад учруулж байгаа Засгийн газрынхаа бүтэлгүйтлийг хаацайлах гэсэн оролдлого уу гэдгийг мэдэхгүй.
2023-12-28
Ажилгүйдлийг тэргүүлэгчид
Хөл бөмбөгийн топ лигүүд эхлээд удаж байгаа боловч маш олон тоглогч одоо болтол ажилгүй суусаар байна. Тэд дундаас удахгүй ямар нэг багт очих боломжтой шилдэг тоглогчдыг танилцуулъя.
2023-12-27
Ханиад, томуугаар өвчлөгсдийн 85.5 хувь нь 15 хүртэлх насныхан байна
Улсын эмнэлгүүдэд хэвтэн эмчлүүлэгчдийн 31.2 хувь нь амьсгалын замын цочмог халдвартай аж. Энэ нь өмнөх долоо хоногийнхоос 5.3 хувиар өссөн үзүүлэлт юм байна. 2023 оны эхний 11 сарын байдлаар гэдэсний халдвар, хоолны хордлогоор 8317 хүн өвчилжээ. Уг үзүүлэлт өмнөх оны мөн үеийнхээс 1211-ээр өссөн гэнэ. Шинэ жилийн үеийн амралтын өдрүүдээр өрхийн эрүүл мэндийн төвүүд 10.00-16.00, дүүргийн гэмтэл, мэс засал, шүдний тасаг 10.00-15.00 цагт ажиллах аж. Харин яаралтай түргэн тусламжийн эмч нар 24 цагаар иргэдэд үйлчлэх нь.
2023-12-27
Топ-20 индекс 40 000 нэгж давлаа
Ташрамд дурдахад, МХБ-ийн Үнэт цаасны үнийн индекс тооцоолох журмын дагуу бүртгэлтэй компаниудыг зах зээлийн үнэлгээ, арилжааны өдрийн дундаж гүйлгээ, арилжаанд орсон өдрийн тоо, төвлөрлийн байдал зэрэг үзүүлэлтээр үнэлж, Топ-20 индексийн багцыг бүрдүүлдэг бөгөөд жил бүр шинэчилдэг билээ. Одоогоор уг индексийн багцад АПУ, “Голомт банк”, “Эрдэнэ ресурс девелопмент корпорэйшн”, “Говь” зэрэг 20 компани багтаж буй. Сонирхуулахад, 2021 оны есдүгээр сарын 10-нд дээрх индекс 49 252 нэгжид хүрсэн нь түүхэн дээд түвшин юм.
2023-12-27
Сэлбэ голд халиа үүсэж, эргээ давахад бэлэн болжээ
Өнгөрсөн зун хэд хэдэн удаа үерлэсэн Сэлбэ гол дүн өвлийн хүйтэнд ч эргээ давахад бэлэн байна. Энэ голын усны түвшин өнгөрсөн долоо хоногийн сүүлчээс эрс нэмэгдэн, Дарь-Эхээс эхлэн Арслантай гүүр хүртэлх хэсэг нь даландаа тулж, халихад бэлэн болжээ. Үүнтэй холбоотойгоор иргэд “Зарим аж ахуйн нэгж, байгууллага Сэлбэ голд бохироо цутгаад байна” хэмээн холбогдох байгууллагуудад нь гомдол гаргасан гэнэ. Нийгмийн сүлжээнд ч зарим хүн ийм агуулгатай зүйлс бичсэн байв. Туул голын сав газрын захиргааныхан иргэдийн гомдол, мэдээллийн дагуу нөхцөл байдлыг шалгажээ.
2023-12-27
“Нэг жуулчинд нэг хонь” хөтөлбөрийг орон нутгийнханд танилцууллаа
Булган аймаг өвлийн аялал жуулчлалыг дэмжих зорилготой “Нэг жуулчинд нэг хонь” хөтөлбөр санаачилж, Засгийн газраар батлуулаад буй. Ингэснээр тус аймагт аялсан гадаадын жуулчин бүрт орон нутгаас нь нэг хонь бэлэглэх “урамшуулал”-ыг хэрэгжүүлэх нөхцөл бүрдсэн юм. Булган аймгийн ЗДТГ эл санаачилгыг хэрэгжүүлэхээр эхний ээлжид 100 мянган бог бэлэн болгоод буйгаа зарласан. Тэгвэл БОАЖЯ, Аялал жуулчлалын мэргэжлийн холбооныхон орон нутгийн холбогдох байгууллагуудтай хамтран “Нэг жуулчинд нэг хонь” хөтөлбөрийг танилцуулах уулзалтыг энэ сарын 23-25-нд зохион байгууллаа.
2023-12-26
Катар орныг сурталчлахтусгай үзэсгэлэн зохион байгуулна
Монгол Улсад Катар орны тухай тусгай үзэсгэлэнг 2024 онд зохион байгуулах ажлыг эхлүүллээ. Монголын үндэсний музей болон Катарын үндэсний музей хооронд хамтран ажиллах харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулснаар уг ажлын эхлэлийг тавив. Үзэсгэлэнг Монгол, Катар Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 25 жилийн ойд зориулах аж. Үүний хүрээнд Катарын үндэсний музейн захирал Абдулазиз Хамад Аль-Тани тэргүүтэй төлөөлөгчид болон албаны бусад хүн манай улсад зочлон, Монголын үндэсний музейд ажилласан байна.
2023-12-26
“Улаанбаатарын мөнгөн шөнө” эхэллээ
Шинэ жилийн баярыг тохиолдуулан нийслэлийн Соёл урлагийн газрынхан өчигдрөөс “Улаанбаатарын мөнгөн шөнө” арга хэмжээг төв талбайд зохион байгуулж эхэллээ. Үүний хүрээнд “Улаанбаатар” театрын гоцлол дуучин Д.Шижирмаа, хөгжимчин Г.Бат-Өлзий, Б.Батжаргал нар өчигдөр үдэш уран бүтээлээ толилуулсан юм. Нийслэлчүүд болон гадаадын жуулчид төв талбайд цуглан, шинэ жилийн дурсамж бүтээх боломж бүрдүүлэх зорилгоор уг арга хэмжээг санаачилсан гэнэ. “Улаанбаатарын мөнгөн шөнө” энэ сарын 30-ныг дуустал өдөр бүр 18.00 цагаас үргэлжлэх аж. Уг арга хэмжээний хүрээнд өнөөдөр жааз хөгжмийн тоглолттой юм байна. Ташрамд дурдахад, Д.Сүхбаатарын талбайд цуглаж, “Улаанбаатарын мөнгөн шөнө”-ийг үзэж буй иргэд, жуулчдад зориулж нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Соёл урлагийн газрынхан шинэ жилийн баярын худалдаа, үйлчилгээг энэ сарын 24-нөөс эхлэн төв талбайд зохион байгуулж байна.
2023-12-26
Нийтийн тээврийн чиглэлүүдийг дахин төлөвлөж байна
Улаанбаатар хотын нийтийн тээврийн чиглэлүүдийг дахин төлөвлөж байгаа гэнэ. Төлөвлөлтийг ирэх оны эхээр дуусгаж, нэгдүгээр улиралд багтаан хэрэгжүүлэхийг нийслэлийн ЗДТГ-аас мэдээлэв. Нийтийн тээврийн хүртээмжийг сайжруулах, иргэдийн автобус хүлээх хугацааг бууруулах зорилгоор чиглэлүүдийг шинэчлэхээр болсон аж. Үүний хүрээнд одоогоор хотын төв хэсгийн буюу Их тойруу орчмын замуудад үндсэн зургаан чиглэл бий болгон, автобус хүлээх хугацааг хоёр минут байлгахаар төлөвлөжээ. Их тойруугаас гаднах хэсэгт 12, түүгээр дамжин өнгөрөх замуудад зургаан чиглэл бий болгох гэнэ. Хотын захаас төв гудамж, зам руу явдаг 46 чиглэл гаргах төлөвлөгөөтэй юм байна. Тэдгээр чиглэлд өдөр тутам 1038 автобус явуулахаар тооцож байгаа аж.
2023-12-26
Туул голын сав газарт 23 булаг, шанд шинээр бүртгэжээ
Туул голын сав газрын захиргаанаас нийслэлийн нутаг дэвсгэрт хийсэн булаг, шандын тооллогын дүн мэдээг танилцууллаа. 2023 онд Улаанбаатарт 251 булаг, шанд тоолсны хамгийн олон буюу 81 нь Баянзүрх, 48 нь Сонгинохайрхан, 35 нь Налайх дүүрэгт бүртгэгдсэн аж. Эдгээрийн 143 нь байнгын, 108 нь түр урсацтай бол найм нь бүрмөсөн ширгэсэн байжээ. Мэргэжилтнүүд нийт булаг, шандын 159-ийнх нь эхийг хашиж, хамгаалах шаардлагатай гэж үзсэн байна. Ийм байдлаар хамгаалсан уст цэг 35 байгааг тогтоожээ.
2023-12-26
14 байршилд мөсөн гулгуурын талбай ашиглалтад оруулжээ
Шинэ жилийн баярыг тохиолдуулан Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас иргэдэд зориулан 14 байршилд мөсөн гулгуурын талбай ашиглалтад оруулжээ. Мөсөөр урласан бүтээлүүд бүхий хотхон, гулгуурын талбайг тэдгээр байршилд барьсан юм байна. Уг ажлыг энэ сарын 4-нд эхэлж, өчигдөр дуусгалаа. Үүний хүрээнд амьтдын баримал, сүлд мод засах, төв гудамжуудаар гэрлэн чимэглэл өлгөх зэрэг ажлыг ч гүйцэтгэсэн аж. Мөсөн гулгуурын талбайг Сүхбаатарын талбай, Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн гадна, дотно талд, Тусгаар тогтнолын талбай зэрэг байршилд байгуулсан гэнэ. Түүнчлэн Багануурын төв талбай, тус дүүргийн IV хороо, Сонгинохайрхан дахь гарааш буулгасан талбайд мөсөн хотхон хийжээ. Төсвийг нь дүүрэг бүр өөрийн хөрөнгөөсөө гаргасан байна. Мөсөн гулгуурын талбайг ирэх оны хоёрдугаар сар хүртэл ажиллуулахаар төлөвлөжээ.
2023-12-26
Амьжиргааны түвшин доогуур айлын тоо нэмэгдсээр байгааг “Ид шидийн уут” харууллаа
Тандагч нь амьжиргааны түвшин доогуур байх магадлалтай айлуудаар эхэлж ороод, судалгаа хийх үүрэгтэй. Үүний дараа тухайн айлд багаараа зочлох, эсэхийг шийддэг юм байна. Тандагч нар мэргэжлийн судлаач биш болохоор олон хүндрэл бэрхшээлтэй тулгардаг аж. Айлын нохой дайрахаас эхлээд янз бүрийн саад ч учирдаг. Гэсэн ч тэд сонгосон айл руугаа ганцаараа хурдан орчхоод л гараад ирдэг юм билээ. “Лантуун дохио” ТББ-ын тэргүүн У.Ганбаярын удирдаж яваа багийнхантай “Ид шидийн уут” хэрхэн задардгийг энэ сарын 24-нд сурвалжиллаа.
2023-12-26
Сайдын шийдвэр сурлагын хоцрогдлыг “гамшгийн түвшин”-д хүргэх вий
Замын түгжрэлээ зохицуулж чадахгүй болонгуут сургуулиудаа хаахаар шийдчихдэг эрх баригчидтай улс Монголоос өөр байхгүй биз ээ. Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1-5 дугаар ангийн сурагчид өнгөрсөн долоо хоногт цахимаар хичээллэсэн нэр зүүж, үндсэндээ амарлаа. Өнөөдрөөс дээд ангийнхан нь цахим хичээлд нэгдэнэ. Тэд энэ долоо хоногийн дөрвөн өдөр цахимаар хичээллээд, амрах юм. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалангийн гэнэтийн бөгөөд хачирхалтай тушаал хэрэгжиж буй нь энэ. Тодруулбал, тэрбээр Хичээл, сургалтын үйл ажиллагаанд зохицуулалт хийх тухай А/554 дүгээр тушаалыг энэ сарын 17-ны ням гарагт гаргаад, маргаашаас нь хүүхдүүдийг цахимаар хичээллүүлсэн. Харамсалтай нь, сайдын шийдвэрт хэн ч бэлэн байгаагүйг өнгөрсөн долоо хоногт өрнөсөн үйл явдлууд харууллаа.
2023-12-25
Э.БАЯРМАА: Мал аж ахуй, эрчим хүчний салбар хамгийн их хүлэмжийн хий ялгаруулж байна
Энэ бүхний цаана хүлэмжийн хийн ялгарлыг багасгах замаар дэлхийн дулаарлыг бууруулах зорилготой Парисын хэлэлцээрт оруулах Монгол Улсын хувь нэмэр яригдана. Эл хэлэлцээрт нэгдсэн улс бүр үүрэг хүлээсэн. Одоогоор дэлхий 1.5 градусаар дулаарчхаад байна. Үүнийг энэ хэмжээнд нь барих, цаашид хоёр градуст хүргэхгүй байх зорилтыг дэлхий нийтээрээ тавиад буй юм. Гэтэл Монгол Улс 2.5 градусын дулааралтай буюу дэлхийн дунджаас хэтэрчихсэн. Хүлэмжийн хийн ялгарал болон шингээлтийг тэнцүүлэх, ялгарлыг бууруулахын тулд салбар бүр үүрэг хүлээдэг. Тиймээс олон улсын өмнө хүлээсэн энэ үүргээ биелүүлэхэд нь манай байгууллага Засгийн газарт тусалдаг гэж болно. Энэ судалгаа нь Монгол Улсад хийж буй бидний үйл ажиллагааны нэгээхэн хэсэг.
2023-12-25
