Утааг бууруулахад 2018-2025 онд 276.3 тэрбум төгрөг зарцуулжээ

УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө, аж ахуйн байнгын хорооноос “Эрх зүйн ор­чин, бод­лого, шийдвэрийн хэрэг­жилт, сан­­хүүжилт, зар­цуулалт, хариуцлага” сэдэвт хэ­лэл­­цүүлгийг өчиг­дөр зохион байгууллаа. Түүнч­­лэн энэ сарын 31-нд Төрийн ордонд “Зуух, түлш­ний тех­нологийн шийдэл” сэдэвт уул­залт хий­хээр төлөвлөжээ. Ирэх сард тов­ло­сон ерөн­хий хя­налтын сонсголыг угтан эд­гээр хэлэл­цүүл­гийг зохион байгуулж буй юм. 
Үүний хүрээнд үндсэн дөр­вөн илт­гэл хэ­лэл­цүүллээ. Хамгийн эхэнд Сан­гийн яам­ны Төсвийн бодлого, төлөв­лөлтийн газрын дарга М.Санжаадорж агаар, орчны бохирдлыг буу­руулахад зарцуулсан санхүүжилтийн талаар мэдээлэл өгөв. Тэрбээр “Төсвийн бодлого, тө­лөв­лөлт талаас нь харахад 2018 оноос эдийн зас­гийн ангилалд агаарын бохирдлыг тус­гайлан авч үзсэн. Өмнө нь Байгаль орчны яамныхан хүрээлэн буй орчны бохирдол гэсэн ерөнхий агуулгад хамруулж байжээ. Улсын төсөвт агаар, орчны бохирдлыг бууруулах зорилгоор  2018-2025 онд 336.1 тэрбум төгрөг тусгасан. Үүнээс 82.2 хувь буюу 276.3 тэрбум төгрөгийг нь зарцуулсан. Харин Улаанбаатар хотын агаа­рын бохирдлыг бууруулахад 2020 онд 41.6, 2022 онд 34.8, өнгөрсөн жил 54.7 тэр­бум төгрөг тө­сөв­лөжээ. Цэвэр агаар сангаас 111.9 тэрбум төг­рөг зарцуулсан байна. Мөн гэр хорооллын айл өрхийн цахилгааны төл­бөрийн хөнгөлөлтөд 2017 онд анх 119 мян­ган өрх хамрагджээ. Харин өнгөр­сөн онд энэ тоо 176 мянгад хүрсэн. Энэ аж­лын хү­рээнд өнгөрсөн жил л гэхэд 35.8 тэр­бум төг­рөг зарцуулсан байна. Гадаадын зээл, тус­­­ламжийн санхүүжилтээр 2004-2024 онд агаа­­рын бохирдлыг бууруулахад 97.9 тэрбум төг­рөг зар­­цуулсан” гэв. 

Агаарын бохирдлыг бууруулахад зарцуул­сан хөрөнгө, цаашид хэрэгжүүлэх арга хэм­жээний талаар Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрч­лөлтийн сайд С.Одонтуяа “Ус, цаг уур, орч­ны хяналт, шинжилгээний, Нийслэлийн агаа­рын бохирдлыг бууруулах, Агаарын болон Агаарын бохирдлын тухай хуулиар энэ төр­лийн асуудлыг зохицуулж буй. 2017-2024 онд агаар, орчны бохирдлыг бууруулахад ул­сын төсвөөс 340.4 тэрбум төгрөг тө­сөв­­лөсөн. Үүнээс 275.1 тэр­бум төгрөгийг нь зар­цуулжээ. Агаар, орч­ны бохирдлыг буу­руу­лах зорилгоор гэр хо­роол­лын бү­сэд амь­дар­даг ир­гэдэд хөн­гөлөлт­тэй нөх­цө­лөөр ол­гог­дох зээлийг “Хас”, ХААН, Тө­рийн банк­тай хамт­ран хэрэг­жүү­лэхэд 46 тэр­бум төг­рөг зар­цуул­сан. Угаарын хийн хорд­ло­гоос сэр­гий­лэх, олон нийтийн нө­лөөл­лийн ажилд 36.1 тэр­бум төгрөг зар­цуулсан байна” гэв.  
Улаанбаатар хотын агаар, орчны бохирд­лыг бууруулах тухай хуультай болох, ногоон зээл ол­гох эх үүсвэрийг шийдвэрлэх, яндангүй бү­сийн хилийг тогтоож, үүнтэй холбогдох жу­рам батлах, хатуу түлш, барьцалдуулагч, агаарын чанар, дулаалгын стандартыг ши­нэч­лэх зэ­рэг ажлыг энэ онд хийхээр тө­лөв­лөж буй аж. Эдгээрийг хэрэгжүүлэхийн тулд хатуу түлш­ний хэрэглээг бууруулах, айл өрхийн дулааны алдагд­лыг багасгах, стан­дар­тын шаардлага хангасан, давхар ша­талтат зуухаар хангах, гэр хорооллын ха­лаалтыг цахилгаан, хийн хангамжид шил­жүү­лэх гэнэ. Харин авто тээврээс үүдэлтэй агаа­рын бохирдлыг бууруулахын тулд ирэх арав­дугаар сарын 1 гэхэд  нийтийн тээврийн хэ­рэгс­лийг цахилгаан болон хийн түлшинд бүрэн шилжүүлэхээр зорьж буй аж. Мөн агаар, орчны бохирдлыг бууруулах тоног тө­хөөрөмж, арга техникийг танилцуулах үзэс­гэ­лэн­гийн төвтэй болох гэнэ. 

Эрчим хүчний яамныхан Агаар, орчны бо­­хирд­лыг бууруулах үндэсний хөтөлбөрийн хү­рээнд 2017-2019 онд улсын төсвөөс 86.4 тэр­бум төг­рөг зарцуулсан. Үүний дүнд Улаан­баатар хо­тын 42 мянган айл өрхийн дулааныг цахилгаан ха­лаагуураар шийдсэн” хэмээн танилцуулав.  
Энэ удаагийн хэлэлцүүлгийг УИХ-ын ги­шүүн, Ёс зүй, дэгийн байнгын хорооны дарга Б.Баяр­баатар удирдсан юм. Тэрбээр агаарын бохирд­лыг бууруулах ажлын хүрээнд өн­гөрсөн хугацаанд хийсэн ажлуудтай та­нил­цаад “Бод­лого боловсруулах ёстой яам нь яа­гаад гүйцэт­гэх байгууллагын ажлыг өн­гөр­сөн хугацаанд хий­сэн юм бэ гэдэг нь сонин са­нагдлаа. Жи­шээлбэл, шахмал түлшний тү­гээлтийг БОАЖЯ хариуцаж байж. Гэтэл бодлогын яам нь өнгөрсөн хугацаанд баталсан агаарын бохирдлыг буу­руулахтай холбогдох нэ­мэлт, өөрчлөлт оруул­сан хуулиудад өнөөдрийг хүртэл үнэлгээ хий­гээгүй байна. Сая танилцуулсан мэдээллээс үзэ­хэд өнгөр­сөн хугацаанд агаарын бохирдлыг буу­руулах ажилд гөлөг төрүүлж байгаа юм шиг ханд­жээ” хэмээн дүгнэсэн юм.

А.Тэмүүлэн