Б.БҮҮВЭЙБААТАР: Бөхөн болон малын бэлчээр нутгийн давхцлыг нарийвчлан судалж, зохицуулалт хийх шаардлагатай
Байгаль, зэрлэг амьтдыг хамгаалах нийгэмлэг, Дэлхийн байгаль хамгаалах сангийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газар, ШУА-ийн Биологийн хүрээлэн, МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Биологийн тэнхимийн судлаачид хамтран “Mammalian biology” сэтгүүл (“Springer”-т бүртгэлтэй)-д “Нэн ховор монгол бөхөнгийн амьдрах орчны холбоос нутгийн үнэлгээ” сэдэвт эрдэм шинжилгээний өгүүллээ хэвлүүлээд байна. Эл судалгаанд гар бие оролцсон хүмүүсийн нэг, Байгаль, зэрлэг амьтдыг хамгаалах нийгэмлэгийн ахлах судлаач Б.Бүүвэйбаатартай монгол бөхөнгийн амьдрах орчинд тулгамдаж буй асуудал, холбоос нутгийн талаар ярилцлаа
2024-01-26
Ц.СОЁЛМАА: Торгон дээр зурах нь бясалгал мэт санагддаг
Монголын зураачдын эвлэлийн дэд тэргүүн, зураач Ц.Соёлмаатай ярилцлаа. Тэрбээр “Зүүдний зэрэглээ” анхны бие даасан үзэсгэлэнгээ энэ сарын 26-нд нээх юм. Түүний бүтээлүүд хятад зургийн үндсэн техникүүдийг ашиглан, торгон дээр урласнаараа онцлогтой.
2024-01-25
Н.БАЯРАА: Парисын олимпын эрх авах зорилгодоо хүрлээ, амласнаа ч биелүүллээ
Монголын буудлага спортын үндэсний шигшээ баг, “Алдар” спорт хорооны тамирчдаас хийн урт бууны 10, 50 метрийн дасгалд өрсөлддөг ОУХМ Н.Баяраа улсынхаа дээд амжилтыг нэг бус удаа шинэчилсэн. “Лондон-2012” олимпын наадамд эх орноо төлөөлж оролцсон тэрбээр дасгалжуулагч Ж.Ганхуягийн удирдлагад Индонезийн Жакарта хотод энэ сарын 5-18-нд болсон Азийн АШТ-д өрсөлдлөө. Ингэхдээ урт бууны 50 метрийн гурван байрлалаас буудах дасгалд 44 тамирчинтай цэц сорьж, 583 (суугаагаас 194, хэвтээгээс 197, босоогоос 192 оноо) оноогоор финалд шалгаран Парисыг зорих эрх өвөртөлсөн юм. Тэрбээр ирэх зун Францад хөл тавьснаар хоёр дахь олимпдоо онч сорих нь. Эх орондоо “Парис-2024” олимпын эрх авчирсан Монголын найм дахь тамирчин болсон түүнтэй ярилцлаа.
2024-01-25
Н.ХЭРЛЭН: Бусдад урам өгнө гэдэг амжилт гаргахаас илүү сайхан
Уулын спортын ууган мастер Я.Жанцангийн нэрэмжит “Сутайн бор” клубийн тамирчин, мөсөнд авиралтын Ази тивийн аваргын алтан медальт, ОУХМ Н.Хэрлэнг амжилтаас атгуулсан хүн бол аав нь. Биеийн тамирын багш, уулчин, спортын мастер Х.Нямдоо хүү, охиноо багаас нь энэ спорттой ойр өсгөж, тамирчин болгохоор зорьсон гэдэг. Тэрбээр спортод амьдралаа зориулсан аавынхаа ачийг хичээл зүтгэлээрээ хариулж, БНСУ-ын Чонсон хотод зохион байгуулсан “Дэлхийн цом”-ын тэмцээнд аварга болов. Өмнө нь тус хотод 2018 онд Азийн АШТ болоход хурдны төрөлд мөнгө, 2020 онд алтан медаль хүртэж байсан билээ. Олон улсын тавцанд эх орныхоо нэрийг гаргаж яваа түүнтэй ярилцлаа.
2024-01-23
Б.Цогтбаатар: Мөрдөх албаны хуулийг боловсруулж,батлуулах зайлшгүй шаардлагатай
Дотоод хэргийн их сургууль (ДХИС)-ийн Цагдаагийн сургуулийн Эрүүгийн процессын эрх зүйн тэнхимийн профессор, хууль зүйн доктор, цагдаагийн хурандаа Б.Цогтбаатартай ярилцлаа. Говьсүмбэр аймгийн Цагдаагийн хэлтсийн мөрдөн байцаагчаас ажлын гараагаа эхэлж, Баянзүрх дүүргийн Цагдаагийн хэлтсийн Мөрдөн байцаах тасаг, УМБГ-ын Хүнд гэмт хэрэг мөрдөх хэлтэс, Эдийн засгийн гэмт хэрэг мөрдөх хэлтэс, Байгаль хамгаалах журмын эсрэг гэмт хэрэг мөрдөх хэлтэст мөрдөн байцаагч, ахлах мөрдөн байцаагч, чиглэлийн ахлах мөрдөн байцаагч, тасгийн дарга зэрэг мөрдөн шалгах чиглэлээр тасралтгүй 20 жил ажиллаад, 2019 оноос ДХИС-д ахлах багш, албаны дарга, өдгөө Цагдаагийн сургуулийн Эрүүгийн процессын тэнхимийн профессороор ажиллаж буй тэрбээр байгаль орчны олон хэргийг мөрдөн шалгаж байсан туршлагатай нэгэн юм.
2024-01-22
ЧАРЛЬЗ АУТЕМЭН: Монголын сэтгүүлчид бага зардлаар чанартай бүтээл хийх боломжтой
Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллага, Хүний эрхийн үндэсний комисс хамтран сэтгүүлчдийг чадавхжуулах сургалтыг энэ сарын 17-19-нд зохион байгууллаа. Албадан хөдөлмөр эрхлүүлэх асуудал, шилжилт хөдөлгөөн, ажилд авах, зуучлахад шударга байдлыг хангах зэрэг чиглэлээр сэтгүүлчдийг мэргэшүүлэх зорилготой эл сургалтыг Францын сэтгүүлч, Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагын зөвлөх Чарльз Аутемэн удирдан явуулсан юм. Тэрбээр Францын хэд хэдэн их, дээд сургуульд багшилдаг, олон улсад данстай сэтгүүлч. Олон улсын сэтгүүл зүйн чиг хандлагын талаар түүнтэй ярилцлаа.
2024-01-19
Б.АЧБАДРАХ: Залуу байгаа үедээ амжилт гаргахыг хүсдэг
Монголын цанын үндэсний шигшээ багийн тамирчин, ОУХМ Б.Ачбадрах энэ спорттой 16 жил нөхөрлөж байна. “Пёнчан-2018”, “Бээжин-2022” өвлийн олимпын наадамд эх орноо төлөөлж оролцсон түүний тэмцээн бүрийг дурдвал сонины нэгээхэн зай багадна. Тэрбээр өнгөрсөн жил Словени улсын Планика хотод зохион байгуулсан ДАШТ-д 100 тамирчинтай өрсөлдсөнөөс 66 дугаар байр эзэлж, улсынхаа амжилтыг ахиулсан юм
2024-01-17
Д.БАЗАРГҮР: Цагаан агуй бүхэлдээ ой модоор бүрхэгдсэн, гол, горхи ихтэй, олон төрлийн ургамалтай байсан
ШУА-ийн Археологийн хүрээлэн, ОХУ-ын ШУА-ийн Сибирийн салбарын Археологи, угсаатны зүйн хүрээлэн, АНУ-ын Аризонагийн их сургуулийн Антропологийн тэнхимийнхэн хамтран Баянхонгор аймаг дахь Цагаан агуйг судалж байна. Монголын археологийн 2023 оны онцлох судалгаагаар дээрх ажил шалгарсан юм. Цагаан агуйн хээрийн судалгааны багийн ахлагч, ШУА-ийн Археологийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан, доктор Д.Базаргүртэй ярилцлаа.
2024-01-17
М.ФАВЭРУ: Монголчууд шинжлэх ухааны салбарын чухал тоглогч байсан
“Алтан орд: Монголчууд дэлхийг өөрчилсөн нь” номын зохиолч Мари Фавэрутэй ярилцлаа. Тэрбээр оюутан байхаасаа Монгол Улсын түүхийг сонирхон судалж эхэлжээ. Судлах тусам дурлан, түүнийгээ ном болгон бүтээсэн нь “Алтан орд: Монголчууд дэлхийг өөрчилсөн нь” аж. М.Фавэру нь БНФУ-ын Нантерын их сургуулийн багш, доктор юм. Монгол Улсын түүхийн талаар оюутнууд нь тун их сонирхдогийг тэрбээр дурдсан. Мөн өөрөө ч хичээл заах үеэрээ Монголын түүхийн талаар ярих дуртайгаа онцоллоо. Тэрбээр дээрх бүтээлээрээ Францын Блуа хотод зохион байгуулсан “Түүхийн болзоо” наадмын гран при шагнал хүртжээ. Энэ нь Франц улсын, түүхийн сэдэвт бүтээлд олгодог нэр хүндтэй шагнал аж.
2024-01-16
Н.ГАНСҮХ: 30, 40 гарчихсан, төлөвшсөн залуусыг үеэр нь үгүйсгэх хэрэггүй
Улс төрд залуусын оролцоог нэмэх, ужгирч хуучирсан системд шинэ салхи сэвэлзүүлэх зорилго, хандлага намуудад түгээмэл болж эхлэв. Ардчилсан намынхан ч энэ жишгийг даган залуу хүмүүсээр удирдлагын багаа тэлж буй. Тус намаас саяхан нарийн бичгийн дарга нараа шинэчлэн томилсон юм. Тэдний нэг, АН-ын бизнес хөгжил, инновац хариуцсан нарийн бичгийн дарга Н.Гансүхтэй ярилцлаа. Тэрбээр 1990 онд төрсөн, хуульч мэргэжилтэй, төрийн удирдлагын доктор зэрэгтэй аж.
2024-01-16
С.БОРГИЛ: Төрийн хариуцах ёстой гадаад өрийг бүрэн тооцохгүй байна
Монгол Улсын төрийн гадаад өрийн судалгааг Нээлттэй нийгэм форумын захиалгаар “Сэргэлт консалтинг групп” ХХК-ийн судалгааны баг хийснээ өнгөрсөн арваннэгдүгээр сард танилцуулсан юм. Ингэхдээ судлаачид төрийн гадаад өрийн хэмжээ, түүний цаашдын төлөвийг тооцоолж, өрийн тогтвортой байдалд дүгнэлт өгчээ. Эл судалгаагаар Монгол Улсын “төрийн гадаад өр” хэмээх ойлголтыг ОУВС, Дэлхийн банкны холбогдох аргачлалуудын хүрээнд томьёолж, 2017-2021 оны байдлаар анх удаа тооцоолон, үүнд үндэслэн 2022-2027 онд хэрхэн өсөх талаар төсөөлж, бодлогын зөвлөмж боловсруулжээ. Тоон судалгаа хийхэд мэдээллийн олдоц, бүрэн, үнэн зөв, ил тод, ойлгомжтой байдал, аргачлалын зөрүүтэй холбоотой бэрхшээлүүд тулгарсан тул чанарын аргыг голлон ашигласан аж. Уг судалгааны талаар судлаач С.Боргилтой ярилцлаа.
2024-01-15
С.ОЮУНТУЯА: Санал хураалтаас хэдхэн сарын өмнө тойрог, мандатыг хуваасан нь улс төрийн манипуляц
Мөн 2012 оноос сонгуульд ашиглах техник, технологийн үр дүнд хүчингүй саналын хуудсыг автомат төхөөрөмж уншдаггүй болсноор нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн. Тэгвэл улс орноо удирдах иргэдийн үндсэн эрх буюу Үндсэн хуулийн 3.1-т “Монгол Улсад засгийн бүх эрх ард түмний мэдэлд байна. Монголын ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцож, мөн сонгож байгуулсан төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа уламжлан энэхүү эрхээ эдэлнэ” гэж заасантай холбож тайлбарлавал бүр өргөн хүрээнд ярих шаардлагатай. Өөрөөр хэлбэл, сонгогчдын боловсрол сайн, эсвэл муу байна гэж хэлэхэд төвөгтэй гэсэн үг.
2024-01-12
Т.ЭНХСҮЛД: ДАШТ-ээс хошой мөнгөн медальтай ирж, багшийгаа баярлуулсан
Баянгол дүүргийн 20 дугаар сургуулийн 9г ангийн сурагч, спортын мастер Т.Энхсүлд ОУИМ Р.Манлайгийн удирдлагад даамаар хичээллэж, амжилт гаргасан аваргуудын нэг. Өдгөө “Алтан хүү” клубээр овоглодог тэрбээр Узбекистаны Ташкент хотод 2022 онд болсон өсвөр үеийнхний Азийн АШТ-ээс алт (рапид), мөнгөн (блиц) медальтай ирсэн юм. Тэр жилээ УАШТ-ий 100 буудалт даамын үндсэн болон 64 буудалт даамын блиц төрөлд тус бүр тэргүүлж байв. Сургуулийн АШТ-д 2016-2019, дүүргийнхэд 2017-2018, “Нахиа лиг”-т 2019 онд аваргалж, тив, дэлхийн тэмцээнд өрсөлдөн, шагналын тавцанд зогсох болсон түүнтэй ярилцлаа.
2024-01-12
Ц.ТӨРБАТ: Монгол орны хадны зургийн хамгийн томдурсгалыг олон нийтэд толилуулахнээлттэй мэдээллийн сан байгуулна
Хожим төрийн дээд шагнал болсон. Үүний зэрэгцээ багш, судлаач зэрэг эрдмийн ажил хийж байгаа төрийн албан хаагчдад зориулаад 1808 онд тусгай шагнал бий болгосон нь “Эрдмийн дал мод”. Үндсэндээ энэ нь 200 гаруй жилийн түүхтэй одон. Өдгөө уг шагналыг дээд боловсролын байгууллагад ажилладаг, эрдэм шинжилгээ, судалгаа хийдэг хүмүүст олгодог. Дотроо гурван зэрэгтэй. Доод зэрэг нь хүлэг баатар, хоёрдугаарх нь офицер, гуравдугаарх нь командлагч. Миний хувьд II зэргийн буюу офицерын одон хүртлээ.
2024-01-11
Ц.ОТГОНСҮРЭН: Буриад түмний өв соёлд хүндэтгэлгүй хандлаа
Монгол Улсад 43 мянга гаруй буриад угсаатан амьдардаг. Тэдний дуу хуур, өв соёлоо хадгалан хамгаалах зорилгоор зохион байгуулдаг “Алтаргана” наадам ирэх долоодугаар сард болох аж. Уг наадмын зохион байгуулах багт ажиллаж буй, “Лагшин тэнгэр” бөөгийн төвийн тэргүүн Ц.Отгонсүрэнтэй цөөн хором ярилцлаа. Буриад зон олны өв соёлыг хүндэтгэхийг тэрбээр онцолсон юм.
2024-01-09
Г.ТҮВШИНБААТАР: Уулын дугуйн Азийн АШТ өөрийгөө нээх, юу сурснаа олонд харуулах том боломж байсан
Тэгвэл Энэтхэгт Керала мужийн Тривандрум хотод өнгөрсөн есдүгээр сард зохион байгуулсан, 24 дэх удаагийн тэмцээнд “Даунхилл Монголиа” клубийн гишүүн Г.Түвшинбаатар өсвөр үеийнхний ангилалд оролцож, хоёр дахь хүрэл медалийн эзэн болсон юм. Дасгалжуулагч Б.Отгондаваагийн удирдлагад бэлтгэл базаадаг тэрбээр эл төрөлд богино хугацаанд ур чадвараа ахиулж, амжилт гаргасан цөөн дугуйчны нэг. Малайз улсад ирэх тавдугаар сард болох дээрх тэмцээнд хурд сорихоор бэлтгэл базааж буй Г.Түвшинбаатартай ярилцлаа.
2024-01-08
