Өвлийн улирлын үргэлжлэх хугацаа 12 хоногоор богиносжээ
Ус, цаг уур, орчны судалгаа, мэдээллийн хүрээлэнгийн судлаачид Монгол Алтайн нуруу орчмын экосистемд уур амьсгалын өөрчлөлт хэрхэн нөлөөлж буйг судалж, энэ талаараа санал, зөвлөмж боловсруулжээ. Тухайн бүс нутгийн жилийн дундаж агаарын температур 1940-2021 оны хооронд 2.45 градусаар нэмэгдсэн бол өвөл, хаврын улиралд 1100-1700 метрийн өндөрт хамгийн эрчимтэй дулаарсан (3-4 градус)-ыг тогтоосон байна. Үүний улмаас өвлийн улирлын үргэлжлэх хугацаа 1990-2021 онд 12 хоногоор богиноссон гэнэ. Жилийн нийлбэр хур тунадасны хэмжээ 2021 он хүртэлх 80 жилийн хугацаанд 16 хувиар өссөн үзүүлэлттэй гарсан ч сүүлийн гурван жилд хэвийн хэмжээнээс эрс багасжээ.
2024-01-03
Цас хунгарлаж, шуурсан газартаа 60 см хүртэл зузаан цастай байна
Арав хоногт нэг удаа хийдэг хээрийн цасны хэмжилтийн мэдээгээр арванхоёрдугаар сарын 31-ний байдлаар нийт нутгийн 70 гаруй хувьд цастай байна. Тодруулбал, Алтай, Хангай, Хэнтэй, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хан Хөхий, Тарвагатай, Эрээний нуруу, Хархираа Түргэний уулс, Дарьгангын тэгш өндөрлөгөөр 20 см-ээс их цас унажээ.
2024-01-03
Ихэнх нутгаар дулаан байх боловч нэгдүгээр сарын 10, 20-нд хүйтэрнэ
Нэгдүгээр сарын эхээр ихэнх нутгаар агаарын дундаж температур олон жилийн дунджаас дулаан байх боловч нэгдүгээр арав хоногийн сүүлч, хоёрдугаар арав хоногийн эхэн болон дунд үеүдэд ихэнх нутгаар -3–5°С-аар хүйтэн байна. Мөн сарын дунджаар нь аваад үзвэл нутгийн баруун өмнөд хэсгээр дулаан, харин төв болон зүүн аймгуудын нутгийн ихэнх хэсгээр хүйтэн, говь талын нутгаар дунджаас ялимгүй их цас орох төлөвтэй байна
2024-01-01
Хусыг биотехнологийн аргаар үржүүлэх туршилт, судалгаа хийж байна
Хавтаг навчит хусны үрийг модлог ургамлын өсөлт, хөгжилтөд шаардлагатай макро, микро элементүүдийг агуулсан тэжээлийн орчинд суулгахад соёололт нь багадаа 50 хувьтай байдаг аж. Тиймээс навчит болон шилмүүст ойд эзлэх хусны хэмжээг нэмэгдүүлэх, “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд дэвшүүлсэн мод, сөөгийн генетик нөөц бүрдүүлэх, тарьц, суулгац бэлтгэхэд дэвшилт технологи ашиглах зорилтыг хангахаар эл ажлыг эхлүүлжээ.
2023-12-28
Цагаан агуйн судалгааг шилдгээр шалгаруулав
Эл судалгаа нь он удаан жил үргэлжилж буй, олон улсын хамтарсан экспедицийнх гэдгээрээ онцлог бол Монголын хуучин чулуун зэвсгийн үед холбогдох ховор, хосгүй дурсгалыг нээн илрүүлснээрээ шинжлэх ухааны хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулжээ. Тиймээс ШУА-ийн Түүх, угсаатны зүйн болон Археологийн хүрээлэн, Монголын археологичдын холбооноос үүнийг шилдгээр нэрлэсэн төдийгүй “Монголын археологи-2023” эрдэм шинжилгээний хурлын онцлох судалгаагаар тодруулжээ.
2023-12-28
Олон жилийн дунджаас дулаан өдөр цөөнгүй тохиох нь
Өнгөрсөн сарын дунд үеэс эхлэн Монгол орны нийт нутгаар хүйтний эрч чангарч, нийслэл, орон нутагт өвөлжилт хүндэрсэн. Зарим газарт агаарын температур 40 градусаас давж хүйтэрсэн. “Ес эхлэхээр бүр ч хэцүүдэх нь” хэмээн иргэд халширч байв. Гэтэл нөхцөл байдал эсрэгээр эргэж, ес эхэлснээс хойш эрс дулааран, агаарын температур ихэнх нутагт 20 градусаас “буув”. Уржигдар Булган аймгийн Сэлэнгэ сумд агаарын температур хасах дөрвөн градуст хүрсэн нь үнэмлэхүй үзүүлэлт болжээ. Тэгвэл ийм дулаан өдөр ирэх сард цөөнгүй тохиохыг цаг уурын байгууллаас мэдээлэв. Нэгдүгээр сарын эхэн болон дунд үеэр нийт нутгийн ихэнх хэсгээр олон жилийн дунджаас дулаан байх төлөв гарчээ.
2023-12-28
Барилгын сууриас гарсан ус, мөсийг Сэлбэ голд зөвшөөрөлгүй нийлүүлж байжээ
Хөрсний ус шавхахыг ус ашиглалтын нэг хэлбэр гэж үздэг. Тиймээс бүтээн байгуулалт, дэд бүтцийн ажил хийж буй иргэн, аж ахуйн нэгжүүд ус шавхахдаа холбогдох байгууллагаас заавал зөвшөөрөл авч, Байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн тухай хуулийн дагуу нөхөн төлбөр төлөх зохицуулалттай. Ийм үйл ажиллагааг зөвшөөрөлгүй явуулсан тохиолдолд торгууль ногдуулдаг журамтай. Үүний дагуу Усны газраас зөрчил гаргасан иргэн, аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг таслан зогсоож, анхааруулга өгсөн төдийгүй ус ашиглах дүгнэлт гаргуулах шаардлага тавьжээ.
2023-12-28
Малчид цаг агаарын мэдээнд тоомжиргүй хандаж байна
Онцгой байдлын болон цаг уурын байгууллагууд цаг агаар, өвөлжилтийн нөхцөл байдал, байгалийн аюулт, гамшигт үзэгдлийн талаарх мэдээллийг боломжит сувгуудаараа түгээхээс гадна үүнийг хэрхэн авах арга, туршлагыг малчидтай хуваалцах шаардлагатай байна. Тухайлбал, 130-105 тусгай дугаарын утсанд багийнхаа бүсчлэлийн кодыг илгээж, мэдээлэл хүлээн авдаг “онцгой” үйлчилгээг малчдын зарим нь одоо хэр нь мэддэггүй аж. Тэгэхээр “Бид ийм ажил хийлээ” гэж олон нийтэд сурталчлахаас илүүтэй тухайн үйлчилгээгээ зорилтот бүлэгтээ хүргэхэд анхаарах нь илүү ач холбогдолтой.
2023-12-27
Сэлбэ голд халиа үүсэж, эргээ давахад бэлэн болжээ
Өнгөрсөн зун хэд хэдэн удаа үерлэсэн Сэлбэ гол дүн өвлийн хүйтэнд ч эргээ давахад бэлэн байна. Энэ голын усны түвшин өнгөрсөн долоо хоногийн сүүлчээс эрс нэмэгдэн, Дарь-Эхээс эхлэн Арслантай гүүр хүртэлх хэсэг нь даландаа тулж, халихад бэлэн болжээ. Үүнтэй холбоотойгоор иргэд “Зарим аж ахуйн нэгж, байгууллага Сэлбэ голд бохироо цутгаад байна” хэмээн холбогдох байгууллагуудад нь гомдол гаргасан гэнэ. Нийгмийн сүлжээнд ч зарим хүн ийм агуулгатай зүйлс бичсэн байв. Туул голын сав газрын захиргааныхан иргэдийн гомдол, мэдээллийн дагуу нөхцөл байдлыг шалгажээ.
2023-12-27
Таван жуулчны баазад эко гэрчилгээ олгов
Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй “Тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх төсөл”-ийн хүрээнд жуулчны баазуудад эко гэрчилгээ олгох туршилтын хөтөлбөрийг эхлүүлснээ БОАЖЯ-наас мэдээлэв. Уг санаачилгын хүрээнд дээрх төслийн зорилтот бүс болох Хөвсгөл нуурын болон Онон, Балжийн байгалийн цогцолборт газар дахь 12 баазыг эхний ээлжид хөтөлбөрт хамруулж, шалгуур үзүүлэлтүүдийг хангасанд нь гэрчилгээ гардуулжээ. Тодруулбал, “Байгаль үүд”, “Тойлогт”, “Леона ресорт”, “Баян-Улаан”, “Дангина хатан” зэрэг жуулчны бааз эко гэрчилгээний болзол хангасан байна.
2023-12-26
“Нэг жуулчинд нэг хонь” хөтөлбөрийг орон нутгийнханд танилцууллаа
Булган аймаг өвлийн аялал жуулчлалыг дэмжих зорилготой “Нэг жуулчинд нэг хонь” хөтөлбөр санаачилж, Засгийн газраар батлуулаад буй. Ингэснээр тус аймагт аялсан гадаадын жуулчин бүрт орон нутгаас нь нэг хонь бэлэглэх “урамшуулал”-ыг хэрэгжүүлэх нөхцөл бүрдсэн юм. Булган аймгийн ЗДТГ эл санаачилгыг хэрэгжүүлэхээр эхний ээлжид 100 мянган бог бэлэн болгоод буйгаа зарласан. Тэгвэл БОАЖЯ, Аялал жуулчлалын мэргэжлийн холбооныхон орон нутгийн холбогдох байгууллагуудтай хамтран “Нэг жуулчинд нэг хонь” хөтөлбөрийг танилцуулах уулзалтыг энэ сарын 23-25-нд зохион байгууллаа.
2023-12-26
Катар орныг сурталчлахтусгай үзэсгэлэн зохион байгуулна
Монгол Улсад Катар орны тухай тусгай үзэсгэлэнг 2024 онд зохион байгуулах ажлыг эхлүүллээ. Монголын үндэсний музей болон Катарын үндэсний музей хооронд хамтран ажиллах харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулснаар уг ажлын эхлэлийг тавив. Үзэсгэлэнг Монгол, Катар Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 25 жилийн ойд зориулах аж. Үүний хүрээнд Катарын үндэсний музейн захирал Абдулазиз Хамад Аль-Тани тэргүүтэй төлөөлөгчид болон албаны бусад хүн манай улсад зочлон, Монголын үндэсний музейд ажилласан байна.
2023-12-26
Туул голын сав газарт 23 булаг, шанд шинээр бүртгэжээ
Туул голын сав газрын захиргаанаас нийслэлийн нутаг дэвсгэрт хийсэн булаг, шандын тооллогын дүн мэдээг танилцууллаа. 2023 онд Улаанбаатарт 251 булаг, шанд тоолсны хамгийн олон буюу 81 нь Баянзүрх, 48 нь Сонгинохайрхан, 35 нь Налайх дүүрэгт бүртгэгдсэн аж. Эдгээрийн 143 нь байнгын, 108 нь түр урсацтай бол найм нь бүрмөсөн ширгэсэн байжээ. Мэргэжилтнүүд нийт булаг, шандын 159-ийнх нь эхийг хашиж, хамгаалах шаардлагатай гэж үзсэн байна. Ийм байдлаар хамгаалсан уст цэг 35 байгааг тогтоожээ.
2023-12-26
Өмнөговь аймгийн нийт нутгийн 70 гаруй хувь цасан бүрхүүл тогтжээ
Өмнөговь аймгийн хэмжээнд 15 сумын 61 багт 6246 малчин өрхөд 2 сая гаруй толгой мал өвөлжиж байгаа бөгөөд 599 мянган толгой малыг зах зээлийн эргэлтэд оруулсан. Зудын эрсдэлийн үнэлгээгээр Гурвантэс, Ноён, Сэврэй, Манлай сумд маш их эрсдэлтэй байгаа бол бусад 11 сум нь их эрсдэлтэй гэж үнэлэгджээ. Мөн нийт нутгийн 70 гаруй хувь цасан бүрхүүл тогтсон.
2023-12-26
Зудын эрсдэл 21 хувиар нэмэгджээ
Аймгийн дүнгээр авч үзвэл Баян-Өлгий, Увс, Ховд, Говь-Алтай, Завхан, Баянхонгор, Архангай, Өмнөговь, Хэнтий, Сүхбаатар, Дорноговийн ихэнх, Өвөрхангай, Хөвсгөл, Булган, Төв, Дорнод, Дундговийн зарим нутагт зудын эрсдэл нэн их гарчээ. Өнгөрсөн сард нийт нутгаар их хэмжээний хур тунадас орж, хүчтэй шуурга дэгдэн, хүйтэрсэн нь өвс, ургамал дарагдах, цас хунгарлах, хөрс мөстөх эрсдэлийг бий болгож, улмаар мал бэлчээрлэх боломжгүйд хүргэснийг цаг уурчид онцолжээ. Түүнчлэн малын тарга хүч дутуу, өвс, тэжээлийн үнэ нэмэгдсэн, мах борлуулах зах зээл хомс, зам харгуй хаагдсан зэрэг нь зудын эмзэг байдлыг нэмэгдүүлж буйг онцлон тэмдэглэв.
2023-12-25
